Πού βρίσκεται το αρχαίο ιερό και μαντείο του Κλαρίου Απόλλωνα;

Ονομαστό κατά την αρχαιότητα ήταν το ιερό και μαντείο του Απόλλωνα στην τοποθεσία Κλάρος, κοντά στην αρχαία πόλη Κολοφών της Ιωνίας. Σύμφωνα με μια παράδοση του Έλληνα μυθογράφου Απολλόδωρου, το εν λόγω ιερό του Απόλλωνα στη Μικρά Ασία ιδρύθηκε από τη Μαντώ, κόρη του τυφλού Θηβαίου μάντη Τειρεσία.

Το μαντείο του Κλάρου θεωρούνταν ένα από τα σημαντικότερα μαντεία του Ελληνικού κόσμου, τα οποία είχαν παγκόσμια ακτινοβολία όπως αυτά της Δωδώνης και  των Δελφών. Μάλιστα, προς τιμήν του Κλαρίου Απόλλωνα διεξαγόταν ιππικοί αγώνες. Σχετικά με το Κλάριος σημαίνει αυτός που διανέμει τον κλήρο.

 Ωστόσο εκτιμάται ότι προέρχεται από Καρική θεότητα που πιστευτέ ότι συσχετιζόταν με τα κλίματα (κλαριά στην αρχαιότητα).
Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση η Κλάρος πήρε το όνομά της από το κλάμα της Μαντώς (που ειχε ιδρυσει το ιερο του Απολλωνα), για τη χαμένη της πατρίδα Θήβα ή από τα κλαριά της ἀμπελόσεσσας Κλάρου.

Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

Αρχαιολογικός χώρος

Τα απομεινάρια του ιερού και μαντείου ανακαλύφθηκαν βόρεια της σύγχρονης τουρκικής κωμόπολης Αχμετμπευλί στην περιφέρεια Μεντερές (Μαίανδρος) της επαρχίας Σμύρνης. Την περίοδο 1950 – 1961 άρχισαν συστηματικές ανασκαφές για την ανάδειξη του περίφημου δωρικού ναού του Απόλλωνα, που υπήρξε έδρα του μαντείου κατά την διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου και του 3ου. αιώνα π.Χ..

Σε καλή κατάσταση σώζεται ο δωρικός ναός και ο βωμός του, καθώς και το άδυτον, μια σκοτεινή εγκατάσταση που έχει την μορφή κρύπτης και από την οποία, οι μάντεις έλεγαν τους χρησμούς στους προσκυνητές. Σήμερα σώζονται ακόμα και οι στενοί, σκοτεινοί και λαβυρινθώδεις διάδρομοι του ιερού - μαντείου. 

Πάνω από το έδαφος, οι επισκέπτες μπορούν να δουν θραύσματα των κολοσσιαίων αγαλμάτων ενός καθιστού Απόλλωνα με την λύρα του, ο οποίος συνοδευόταν από την Λητώ και την Αρτέμιδα, με όψη προς την Ανατολή.

Παράλληλα, σειρές ονομάτων των αμέτρητων ευγνωμόνων αρχαίων προσκυνητών - επισκεπτών είναι ακόμα και τώρα ορατές, καθώς και μνημειακές επιγραφές ή αρχαία ψηφίσματα, στους τοίχους και τα σκαλοπάτια ή ακόμα και σε έναν μαρμάρινο πάγκο.

Οι αρχαιολόγοι τονίζουν ότι στη Κλάρο υπάρχει η μεγαλύτερη συγκέντρωση σωζόμενων αρχαίων ελληνικών επιγραφών.

Επίσης οι ανασκαφές έφεραν στο φως τις βάσεις των αγαλμάτων δύο κορών, εκ των οποίων η μία σώζεται, χωρίς όμως την κεφαλή της. Υπήρχαν τουλάχιστον τέσσερα αγάλματα κούρων που είχαν αφιερωθεί στον Απόλλωνα. Τρία από αυτά τα αγάλματα βρέθηκαν από τους ανασκαφείς. 

Ιστορία

Είναι άγνωστο πότε ιδρύθηκε ακριβώς το ιερό του Κλαρείου Απόλλωνα. Πάντως, οι ανασκαφές αποκάλυψαν ότι κτίσματα ακόμη και του 10ου αιώνα π.Χ, ενώ το ιερό και μαντείο αποκτά τη μεγαλύτερη φήμη μεταξύ του 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ., κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο, ενώ η μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στον χώρο σημειώνεται μέχρι και τον 4ο αιώνα μ.Χ..

Επιγραφές που αφορούν το μαντείο του Κλαρείου Απόλλωνα έχουν βρεθεί μέχρι και σε αρχαίους οικισμούς των Ρωμαίων στη Βρετανία!

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ιερό του Απόλλωνα στη Κλάρο ήταν ένα πολύ σημαντικό κέντρο χρησμών, όπως οι Δελφοί και τα Δίδυμα. Οι παλαιότερες αναφορές σχετικά με αυτόν τον λατρευτικό χώρο χρονολογούνται στον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ., μέσα από τα Ομηρικά Έπη.

Το πλοίο της Κλάρου

Στην ελληνιστική περίοδο, ένα εμπορικό πλοίο που μετέφερε μάρμαρο, βυθίστηκε ενώ έπλεε κοντά στη Κλάρο. Το πλοίο ανακαλύφθηκε το 1993 και σε αυτό γίνονται αρχαιολογικές έρευνες από το 2005. Το μάρμαρο είχε εισαχθεί από το νησί Προκόννησος με στόχο να χρησιμοποιηθεί στο ιερό του Κλαρείου Απόλλωνα. 

Πηγές:

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις

Στράβων, Γεωγραφικά

Stillwell, Richard; MacDonald, William L; McAllister, Marian Holland (1976). The Princeton Encyclopedia of Classical Sites. Princeton University Press.

https://www.britannica.com/place/Claros

ttps://www.hurriyetdailynews.com

http://www.prlogos.gr

greek_greek.enacademic.com

http://autochthonesellhnes.blogspot.com/2016/02/to.html