Ποιού αυτοκράτορα βρίσκεται η έπαυλη στην αρχαία Ολυμπία; Σωστικές ενέργειες για τα ρωμαϊκά μνημεία

Πρόσω ολοταχώς έχει βάλει το υπουργείο Πολιτισμού για την κατάρτιση ειδικού προγράμματος, συντήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης των οικοδομημάτων του «Οκτάγωνου», των Θερμών του Νέρωνα στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας.

 Στόχος είναι να πραγματοποιηθούν σωστικές ενέργειες, όπως και σε άλλα μνημεία της ρωμαϊκής περιόδου(Λέσχη των Αθλητών, οι Θέρμες του Λεωνιδαίου, οι Θέρμες του Κλαδέου, οι Νότιες Θέρμες και η Παλαιοχριστιανική Βασιλικής) ώστε να μην επιβαρυνθούν περαιτέρω. Παράλληλα, αναμένεται ότι η καλή κατάσταση των μνημείων θα παρατείνει την παραμονή των επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο καλλιεργώντας την επιθυμία να ανακαλύψουν θησαυρούς μιας ακόμη περιόδου πέραν της κλασικής.

Στιγμιότυπο από την πρόσφατη επίσκεψη
 της υπουργού Πολιτισμού στον εν λόγω αρχαιολογικό χώρο

Το φιλόδοξο σχέδιο θα καλυφθεί τα τρία πρώτα χρόνια του προγράμματος από πόρους του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΠΟΑ. Φορείς υλοποίησης θα είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων,η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων κ.ά..

Άξια αναφοράς είναι η ένταξη στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδας-ΕΣΠΑ 2014-2020, εντός του τρέχοντος έτους του προγράμματος της δεύτερης φάσης αποκάλυψης της στοάς του Γυμνασίου των Ολυμπιακών Αγώνων. Επίσης, υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα έδωσε την έγκρισή του  το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην πρόταση της MICROSOFT για Πολιτιστική Χορηγία  για τη δωρεάν υλοποίηση ψηφιακής εφαρμογής που θα δίνει στους επισκέπτες του Αρχαιολογικού Χώρου και του Μουσείου της Αρχαίας Ολυμπίας τη δυνατότητα θέασης τρισδιάστατων παραστάσεων των μνημείων. (Διαβάστε εδώ: http://cultureloversgr.blogspot.com/2020/04/microsoft.html)

Το μνημείο

Το εν λόγω μνημείο περιλαμβάνει τμήμα λουτρικών εγκαταστάσεων, του μεγάλου κτηριακού συγκροτήματος, που έχει αποδοθεί στο Ρωμαίο αυτοκράτορα. Συγκεκριμένα, η οικία του Νέρωνα ήταν πολυτελής έπαυλη και διέθετε μεγάλη περίστυλη αυλή, γύρω από την οποία αναπτύσσονταν αρκετοί χώροι, δωμάτια και μεγάλοι κήποι. Στο νότιο τμήμα στεγάζονταν τα λουτρά, οι λεγόμενες ανατολικές θέρμες.

Στη  θέση της έπαυλης  προϋπήρχε την κλασική εποχή το ιερό της Εστίας και άλλα κτίσματα, τα οποία κατεδαφίστηκαν. Ένας μολύβδινος υδαταγωγός που φέρει την επιγραφή NERONIS: AUG., καθώς και άλλες ενδείξεις, οδήγησαν τους μελετητές να ταυτίσουν το κτήριο με την οικία του αυτοκράτορα. Το εν λόγω μνημείο εκτιμάται ότι οικοδομήθηκε κατά τα έτη 65-67 μ.Χ., όταν ο Νέρων κατέλυσε στο ιερό προκειμένου να λάβει μέρος ο ίδιος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του έτους 67 μ.Χ. Στα χρόνια που ακολούθησαν, μέχρι και τον 3ο αι. μ.Χ., στο συγκρότημα έγιναν διάφορες επεκτάσεις και μετατροπές.

Το οίκημα

Η κύρια είσοδος του συγκροτήματος βρισκόταν στα δυτικά και μπροστά της υπήρχε στοά με κιονοστοιχία, που ανυψωνόταν σε θριαμβικό τόξο. Η είσοδος οδηγούσε σε αίθριο και στη συνέχεια δύο διάδρομοι οδηγούσαν στη μεγάλη περίστυλη αυλή και στους κήπους. Στο νότιο τμήμα στεγάζονταν τα λουτρά. Η κάτοψη του κτηρίου δεν είναι δυνατόν να αποκατασταθεί πλήρως, λόγω των επεμβάσεων που έγιναν στους επόμενους αιώνες. Οι μεγαλύτερες αλλαγές στο χώρο πραγματοποιήθηκαν στα χρόνια του Σεπτίμιου Σεβήρου, στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ., όταν κτίσθηκαν οι λεγόμενες ανατολικές θέρμες.

Σήμερα μας έχουν παραδοθεί μόνο οι όψεις προς την πλευρά της Άλτεως, το μεγάλο αίθριο και τμήματα των δωματίων.
Όσο αφορά στο νέο λουτρικό συγκρότημα των ανατολικών Θερμών, επεκτάθηκε προς βόρεια και ανατολικά και διέθετε χώρους θερμού και ψυχρού λουτρού, δεξαμενές και αυλή με κήπο. 
Στη νοτιοανατολική γωνία του διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση το ''Οκτάγωνο'', που αποτελεί τμήμα των λουτρικών εγκαταστάσεων (tepidarium). Το όνομα έλαβε καθώς διαθέτει οκταγωνικό σχήμα ς κεντρική του αίθουσα, η οποία είχε καμαροειδείς οροφές και τοίχους κτισμένους με οπτοπλίνθους. Στο δάπεδό του διατηρούνται μέχρι σήμερα εντυπωσιακότατα ψηφιδωτά, που διακοσμούνται με θέματα από το θαλάσσιο βασίλειο. Δυτικά του συγκροτήματος αυτού υπάρχει η θεμελίωση της θριαμβευτικής αψίδας του Νέρωνα καθώς και τα λείψανα ενός μικρού ωδείου, που κτίσθηκε επίσης τον 3ο αι. μ.Χ.

Πηγή: http://odysseus.culture.gr/

https://www.facebook.com/culturegr/

Ελένη Γρίβα, Υλοποίηση Βάσης ∆εδοµένων Αρχαίων Υδραυλικών Έργων, ∆.Π.Μ.Σ.) "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ", Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο