Του Ανδρέα Π.
Αναγνωστόπουλου
Αρχαιολογικός
χώρος
Κάνοντας μια
βόλτα στον αρχαιολογικό χώρο, ο επισκέπτης μπορεί να δει πως ήταν μια μικρή
μινωική πόλη και να περπατήσει στα αρχαία καλντερίμια της. Τα σπίτια έχουν
ανασκαφεί με τους τοίχους τους, τις σκάλες που οδηγούσαν στον δεύτερο όροφο,
τους αποθηκευτικούς και εργαστηριακούς χώρους. Στα Γουρνιά βρέθηκαν επίσης
διάφορα εργαλεία (σμίλες, αγκίστρια, σφυριά, αγγεία, κλπ.). Είναι εντυπωσιακό
το γεγονός ότι στα Γουρνιά υπήρχε και αποχετευτικό δίκτυο τόσες χιλιάδες χρόνια
πριν.
Στη κορυφή του
λόφου έχει βρεθεί μικρό ανάκτορο (έδρα του τοπικού άρχοντα), μια μεγάλη αυλή (η
αγορά), ένα υποτυπώδες θέατρο και ένα ιερό αφιερωμένο στη μινωική "Θεά των
Όφεων". Επίσης ήρθε στο φως το νεκροταφείο των Γουρνιών, στην περιοχή
Σφουγγαράς, κοντά στη θάλασσα.
Αξίζει να
σημειωθεί ότι το καλοκαίρι του 2014, Αμερικανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν νέα
αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή, όπως κλιβάνους και χώρους ψησίματος για τα
αγγεία.
Δρόμοι και
κατοικίες
Στις πλαγιές
χαμηλού λόφου απλωνόταν η πόλη, η οποία ήταν ατείχιστη. Ήταν διαιρεμένη σε
ακανόνιστα οικοδομικά τετράγωνα, τα οποία δημιουργήθηκαν από δυο περιφερειακούς
πλακόστρωτους δρόμους που τέμνονται από κάθετους προς αυτούς. Όλοι οι δρόμοι,
οι οποίοι ήταν συνδεδεμένοι με αποχετευτικό δίκτυο, ήταν ανηφορικοί , είχαν
πλάτος 1,5-2 μ. και δημιουργούσαν κλιμακωτά επίπεδα.
Τα σπίτια ήταν
κλιμακωτά τοποθετημένα στη δυτική και ανατολική πλευρά του λόφου και είχαν μια
μόνο πόρτα προς το δρόμο, ενώ ορισμένα ήταν διώροφα. Σήμερα σώζονται οι
αποθηκευτικοί και εργαστηριακοί χώροι του ισογείου και τα υπόγεια. Στον πρώτο
όροφο ανέβαιναν με σκάλα κατευθείαν από το δρόμο. Οι κατώτεροι τοίχοι ήταν
λιθόκτιστοι ενώ οι τοίχοι του ορόφου ήταν κατασκευασμένοι από ωμές πλίνθους.
Ανάκτορο και
θέατρο
Η
νοτιοανατολική είσοδος του ανακτόρου ήταν, στην ουσία, ένας θεατρικός χώρος. Εκεί
κάθονταν οι θεατές και παρακολουθούσαν δρώμενα με θρησκευτικό χαρακτήρα. Πίσω
από τα σκαλοπάτια υπάρχει ένα μικρό δωμάτιο. Το πάτωμά του καλύπτεται από ένα
λίθο με οπές που ερμηνεύτηκε ως πλατφόρμα για τη θυσία ταύρου. Το εσωτερικό του
ανακτόρου δεν διατηρείται καλά. Διέθετε όμως επίσημους χώρους, αποθήκες και
μεγάλα δωμάτια. Η κεντρική αίθουσα του ανακτόρου διαχωριζόταν από την κεντρική
αυλή με κιονοστοιχία ξύλινων κιόνων εναλλάξ με τετράγωνες λίθινες παραστάδες.
Ιερό
Το ανασκαμμένο
ιερό είναι ένα μικρό τετράγωνο δωμάτιο, με ένα λίθινο θρανίο στη νότια πλευρά
για την τοποθέτηση λατρευτικών αντικειμένων. Κατά τις ανασκαφές, πάνω στο
θρανίο αποκαλύφθηκαν ένα πήλινο ειδώλιο θεάς με υψωμένα τα χέρια, μια τράπεζα
προσφορών, καθώς και πήλινα κυλινδρικά δοχεία με φίδια που σκαρφαλώνουν. Το
ιερό αυτό ήταν δημόσιο, αφού ήταν ανεξάρτητο από το ανάκτορο.
Ιστορία
Η εγκατάσταση
των πρώτων κατοίκων των Γουρνιών συντελέστηκε κατά την Πρωτομινωική ΙΙΙ Περίοδο
(2300 π.Χ.), ενώ η πόλη φαίνεται να άκμασε κατά την Υστερομινωική Ι Περίοδο
(1550-1450 π.Χ.). Το ανάκτορό της οικοδομήθηκε προς το τέλος της Μεσομινωικής
Περιόδου και καταστράφηκε μαζί με τον οικισμό και άλλες μινωικές πόλεις περί το
1450 π.Χ. από σεισμό. Πάντως, η πόλη εγκαταλείφθηκε οριστικά το 1200 π.Χ.
Το αρχαίο όνομα
της μινωικής πόλης δεν είναι γνωστό, ενώ το όνομα Γουρνιά το πήρε από τις
πέτρινες και ξύλινες γαβάθες (γούρνες) που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο πριν
ξεκινήσουν οι ανασκαφές. Η ανασκαφή των Γουρνιών έγινε από την Αμερικανική
Αρχαιολογική Ομάδα και την Χάριετ Μπόιντ-Χόουζ την περίοδο 1901-1904.
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου