Νέα έκδοση: Η Ελληνική Επανάσταση από την οπτική της Ιατρικής

 Πως συγκροτήθηκε το ιατρικό σώμα στην Ελλάδα; Ποιο επιστημονικό παράδειγμα ακολουθήθηκε και πως προσαρμόστηκε στις τοπικές πολιτισμικές πραγματικότητες;

Η γνώση και η διαχείριση της Υγείας είναι δείγμα Πολιτισμού. Άλλωστε η παραδοσιακή ιατρική έχει μεγάλο ενδιαφέρον από την λαογραφική- πολιτισμική οπτική της. Μια από τις συντεταγμένες που θα πρέπει να εξεταστεί για την Ιατρική στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης  είναι και αυτή η πτυχή της λαϊκής παράδοσης σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές επιρροές, την θεσμική ανάπτυξη των ιατρών και της ιατρικής σχολής αλλά και τις κρατικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν.

 

 

Φως στον μηχανισμό ικανοποίησης και εξυπηρέτησης των υγειονομικών και ιατρικών αναγκών τα επαναστατικά χρόνια ρίχνει ο Δρ Ιστορίας  και Πολιτισμού, μέλος του ερευνητικού κέντρου TELEMMe, AMU-CNRS (Μασσαλία, Γαλλία) Θανάσης Μπαρλαγιάννης στο έργο του «Ιατρική ιστορία της Επανάστασης του 1821. Οι απαρχές της συγκρότησης της ελληνικής δημόσιας υγείας 1790-1831», των εκδόσεων ΕΑΠ.

Σε μια ενιαία πολιτισμική αντίληψη της λαϊκής ιατρικής παρά τον κατακερματισμό των τοπικών κοινωνιών, ξεχωρίζει ο θεσμός της οικογένειας για την διαγενεακή διάδοση και διάσωση των ιατρικών συμβουλών. Ενδεικτική είναι η παρουσία της οικογένειας Γιατράκων στη Μάνη ή η οικογένεια του Διονυσίου Πετράκη (Μονή Ασωμάτων). Αξιομνημόνευτα είναι τα νυχτέρια, η μύηση των νεότερων από τις γηραιότερες γυναίκες στα μυστικά υγείας και υγιεινής καθώς και την ανατροφή των παιδιών. Αξιομνημόνευτοι είναι και οι βικογιατροί  από τα ορεινά της Πίνδου που ασχολούνταν με την παραγωγή φαρμάκων από βότανα, τα οποία συνέλεγαν την άνοιξη κατεβαίνοντας στις πεδιάδες.

 

Άλλωστε ο Αγώνας της Ανεξαρτησίας του 1821 προσέφερε ευκαιρίες και πρακτικής κυρίως της χειρουργικής . Η συµµετοχή πολλών ως ιατρών στα πολεμικά γεγονότα θα δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις για απαιτήσεις (για τη δηµιουργία ‘δικαίων’) συµµετοχής στο νέο κρατικό οργανισµό. Πολλά τέτοια ενδιαφέροντα στοιχεία αναδεικνύει ο ιστορικός στο έργο του.

Η  βαναυσότητα των πολεμικών συρράξεων  μέχρι την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους,  η ανάδειξη ενός δυναμικού ιατρικού και γραφειοκρατικού προσωπικού παρουσιάζονται στις σελίδες του βιβλίου. Οι επιδράσεις των φιλελλήνων αλλά και η ίδια η ιατρική των αρχών του 19ου αιώνα, που προωθούσε την αποϊεροποίηση του σώματος και του πολιτικού συνεισέφεραν στη θεσμοποίηση και την εδραίωση των  τροποποιήσεων για την συγκρότηση της ελληνικής δημόσιας υγείας.

 Η Ελληνική Επανάσταση μπορεί να ιδωθεί με μια άλλη οπτική μέσα από τις ιατρικές και υγειονομικές διαδικασίες που έλαβαν χώρα μέχρι τον θάνατο του Ιωάννη Καποδίστρια και φαίνεται ότι εκκίνησαν από το 1790, αν όχι νωρίτερα.

Περισσότερες πληροφορίες: www.houp.gr/product/ιατρική-ιστορία-της-επανάστασης-του-1821/