Παρασκευή 6 Μαΐου 2022

Ίδρυμα Smithsonian: Πρώτο το ζητήμα ηθικής στην επιστροφής συλλογών πολιτιστικής κληρονομιάς



 Νέες προτεραιότητες θέτει στην πολιτική του το ίδρυμα Smithsonian στην Ουάσινγκτον καθώς θα χειρίζεται τις αιτήσεις επιστροφής εκθεμάτων  με βάση ηθικά κριτήρια. 
Το αμερικανικό ίδρυμα, το οποίο εποπτεύει 21 μουσεία και έναν ζωολογικό κήπο, ενσωμάτωσε την επίσημη πολιτική επιστροφών σε όλα τα μουσεία του στις 29 Απριλίου. Πριν λίγους μήνες το Σμιθσόνιαν ανακοίνωσε ότι θα επαναπατρίσει τα περισσότερα από τα 39 χάλκινα αντικείμενα από το Μπενίν στη Νιγηρία.

Σημαντικό βήμα επιχειρείται με επίγνωση ότι τα ζητήματα περί μουσειακής συλλογής έχουν αλλάξει, ιδίατερα σχετικά με τη συλλογή πολιτιστικής κληρονομιάς από άτομα και κοινότητες. Μάλιστα το Smithsonian παραδέχεται ότι έχει από το παρελθόν συλλογές που δεν είχε αποκτήσει "σύμφωνα με τα σημερινά πρότυπα". 


Αξιοσημείωτο είναι πως η πολιτική αυτή προτάθηκε από μια ομάδα εργασίας περίπου 20 επιμελητών και ιστορικών του Smithsonian, η οποία συγκλήθηκε πέρυσι για να εξετάσει την προσέγγιση του ιδρύματος όσον αφορά την αποκατάσταση. Από το ίδρυμα εκτιμάται  ότι οι παλαιότερες αποκτήσεις που εγείρουν ηθικές ανησυχίες θα πρέπει να διερευνώνται και να αντιμετωπίζονται με τρόπο που να συνάδει με τα τρέχοντα ηθικά πρότυπα. Στις ημέρες μας οι ισχυρότεροι οργανισμοί εκτιμούν και ενσωματώνουν διαφορετικές γνώσεις, αφηγήσεις και προοπτικές.

"Πιστεύουμε ότι οι πιο ενημερωμένοι και διασυνδεδεμένοι οργανισμοί γνωρίζουν και συμμετέχουν σε εθνικές και διεθνείς συζητήσεις και πρότυπα για θέματα που αφορούν τη διαχείριση των συλλογών και όλες τις μορφές επιστήμης" τόνισαν τα μέλη της επιτροπής. Σημειώνεται ότι κατά  την προηγούμενη πολιτική του ιδρύματος, τα μουσεία δεν ήταν υποχρεωμένα να επιστρέφουν συλλογές που είχαν αποκτηθεί νόμιμα. Με τα νέα κριτήρια τα μουσεία θα εξετάζουν τις ηθικές συνθήκες απόκτησης όταν αντιμετωπίζουν αιτήματα επιστροφής ή κοινής διαχείρισης. Από το ίδρυμα τονίζεται ότι  "Ο τρόπος με τον οποίο αποκτήθηκε αρχικά μια συλλογή και το πλαίσιο της απόκτησής της είναι σημαντικά στοιχεία. Οι περιστάσεις που αποδεικνύουν ανήθικη απόκτηση μπορεί να περιλαμβάνουν αντικείμενα που εκλάπησαν, λήφθηκαν με εξαναγκασμό ή αφαιρέθηκαν χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη".


Η εφαρμογή της πολιτικής θα προσαρμοστεί σε συγκεκριμένα ιδρύματα, ώστε να ληφθεί υπόψη η ποικιλομορφία των συλλογών του Smithsonian. Κάθε μουσείο θα καθορίσει τα δικά του κριτήρια και τη δική του διαδικασία για την επιστροφή αντικειμένων.

Πλέον θεωρείται ότι η κατοχή αυτών των συλλογών  συνεπάγεται ορισμένες ηθικές υποχρεώσεις απέναντι στους τόπους και τους ανθρώπους από τους οποίους προέρχονται οι συλλογές. Υποχρέωση εκτιμάται ότι είναι να εξετάζεται με βάση τα σύγχρονα ηθικά μας πρότυπα, τι πρέπει να υπάρχει στις συλλογές και τι όχι.  Πρόκειται για μια αλλαγή τόσο της επιστημονικής πρακτικής όσο και της φιλοσοφίας. Επιδίωξη είναι να γίνονται γνωστές οι  κοινότητες προέλευσης σε μια συνεργατική ανταλλαγή γνώσεων. Το Σμιθσόνιαν δήλωσε ότι δεσμεύεται να ανταποκρίνεται στα αιτήματα επιστροφής ή κοινής διαχείρισης "με διαφάνεια και έγκαιρα".


Υπενθυμίζεταααι ότι τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους το Σμιθσόνιαν αποκάλυψε ότι σχεδίαζε να επαναπατρίσει τα περισσότερα από τα 39 χάλκινα αντικείμενα από το Μπενίν στη Νιγηρία, μια απόφαση που, όπως είπε, είχε τις ρίζες της στην τότε αδημοσίευτη πολιτική ηθικών επιστροφών. Το ίδρυμα μπορεί να συνεχίσει να εκθέτει ορισμένα από τα χάλκινα με μακροχρόνιο δανεισμό με την καθοδήγηση των Νιγηριανών επιμελητών.

Πηγή:https://www.museumsassociation.org/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου