Με πολλαπλά μηνύματα ο Νίκος Καλαφάτης αφηγείται "Ιστορίες του νερού και της πέτρας"

 

 

Λευκά μάρμαρα, καράβια από κεραμίδα του περασμένου αιώνα, θάλασσα και κύματα, ζωικές μορφές αλλά και ανθρώπινα ζευγάρια … Ιστορίες ή παραμύθια  φτιαγμένα με το μυστρί και τον τροχό. Με έμπνευση ο καλλιτέχνης σμίγει την Ελληνικότητα με την οικολογία, συνδέει την αφή με την μυρωδιά, σε μια έκθεσή που δεν απευθύνεται μόνο στην όραση, σε όλες τις αισθήσεις και κυρίως στην φαντασία. Καθώς παρατηρώ τα έργα του Νίκου Καλαφάτη στην έκθεση «Ιστορίες του νερού και της πέτρας» στην γκαλερί ΑΡΓΩ, μου έρχονται στο νου οι στίχοι από ένα ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη : «Ο έρωτας. Το αρχιπέλαγος. Κι η πρώρα των αφρών του. Κι οι γλάροι των ονείρων του. Στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεμίζει. Ένα τραγούδι» (Οδυσσέας Ελύτης από «του Αιγαίου .Ι»).

 Της Μαρίας Αλιμπέρτη

Καθηγητής καλλιτεχνικών στα σχολεία με μακρά θητεία, είναι υπερήφανος ότι πέρασαν από τα χέρια του πολλοί μαθητές που έγιναν καλλιτέχνες. Σε μια προσωπική ξενάγηση μου εκμυστηρεύτηκε ιστορίες από τα παρασκήνια δημιουγία της έκθεσης.

Οι πρώτες ύλες προέρχονται από τη φύση, παρατημένα υλικά που τα έχει «καταπιεί» η θάλασσα αφού τα έχει παραπετάξει ανθρώπινο χέρι. Ο καλλιτέχνης τα συλλέγει για να τα μεταμορφώσει και ταυτόχρονα μας στέλνει ένα μήνυμα προστασίας του περιβάλλοντος. Στα χέρια του παίρνει ξανά ζωή ένα πεταμένο μάρμαρο μέσα στη θάλασσα. Εκείνος ξέρει να εκτιμήσει την ιστορία που φέρει, σκέφτεται ότι έχει «ταξιδέψει χρόνια» μου εξηγεί.

Πέτρες και βότσαλα που κάποιος θα προσπερνούσε, εκείνος τα χαϊδεύει και τους δίνει νόημα γίνονται με τα μάτια του μια λίμνη ή ένα υπερρεαλιστικό άρμα με μορφή χήνας. Με κομμάτια της γης που συνέλλεξε την δύσκολη εποχή της πανδημίας από την Νάξο, τα Κύθηρα και την Εύβοια θα μεταμορφώσει όλους τους προβληματισμούς και τον επιβαρυμένο ψυχικό  φορτίο σε πλάσματα που εξάπτουν την φαντασία μας και  αναβαθμίζουν την αισθητική μας.

Έμπνευση 

Ερωτευμένα ζευγάρια, φτερωτοί άγγελοι αλλά και Ίκαροι πρωταγωνιστούν στις συνθέσεις τους. Με ευαισθησία προσεγγίζει ακόμη τα τραύματα που φέρουν τα πληγωμένα μονόπτερα πλάσματα, με τις τσακισμένες φιγούρες… Ωστόσο, αισιόδοξη και θετική είναι η ματιά του στα περισσότερα έργα που ενέχουν την ονειροπόληση και άλλα το υπερρεαλιστικό στοιχείο. Σύντροφοι με την αγάπη τους κάνουν τα πλοία να κινούνται, τις βάρκες να πετούν ψηλά σαν τα όνειρά του, πολιτείες πάνω σε βραχώδη νησιά να ταξιδεύουν στον χρόνο και στη θάλασσα. Το θαλασσινό στοιχείο είναι πανταχού παρόν, νιώθεις την αύρα της, σαν σε φθινοπωρινό μελτέμι να σου χαϊδεύει το μάγουλο και την αλμύρα στο στόμα. 

Ένα ζευγάρι κάτω μια αψίδα μοιάζει να στέκεται με σεβασμό μπροστά από ένα μνημείο της Ελευθερίας. Πρόκες και καρφιά γίνονται ατσάλινες ανθρώπινες μορφές που εξακολουθούν να οραματίζονται ένα καλύτερο μέλλον.

  Με έμπνευση από τους στίχους του Σεφέρη: Στο μεταξύ η Ελλάδα ταξιδεύει, δεν ξέρουμε την πίκρα του λιμανιού σαν ταξιδεύουν όλα τα καράβια περιγελούμε εκείνους τη νιώθουν... Ο καλλιτέχνης μιλά για την Ελλάδα, τον τόπο την πατρίδα ως το σπίτι μας, το νησί μας. Ο βράχος με πανιά ταξιδεύει στους αιώνες με την προστασία του φύλακα-Άγγελου.

Σε ένα ακόμη αλληγορικό παραμύθι ο ηνίοχος καβαλάει ένα ψάρι, ένα φαλλικό σύμβολο μια παραλλαγή του Ιωνά που γητεύει το θηρίο που το κατάπιε, ενώ σήμερα ο άνθρωπος δέχει τα ψάρια σε ιχθυοκαλλιέργειες δεσμεύοντας  το ανθρώπινο είδος  την φύση για την δική του επιβίωση. Ελπιδοφόρος άγγελος αλλά και ο φτερωτός ποιητής  (κατά τον στίχους του Τάσου Λειβαδίτη «Όμως τις νύχτες δεν μπορεί να κοιμηθεί. Οι μεγάλες φτερούγες του δεν χωράνε μέσα στον ύπνο. Ο ποιητής έχει φτερά και πετά.) δεν μπορούν να δαμαστούν από την λογική. Ένα δέντρο έχει πανιά, έχει τάσεις φυγής, αντίθετα από  τον άνθρωπος που κάθεται στο παγκάκι… Τουλάχιστον φαίνεται να ονειροπολεί!

 

Στην έκθεση φιλοξενούνται  και σχέδια του κ. Καλαφάτη,τα οποία σχολιάζουν  διαχρονικά κοινωνικά θέματα, όπως είναι η ιδανική Πολιτεία. Στο εικαστικό σύμπαν του γλύπτη τέτοιες Πολιτείες βρίσκονται πάνω σε βραχονησίδες στο Αιγαίο, στο οποίο ο καλλιτέχνης πιστεύει ότι πετούν Άγγελοι! Για να αποαλύσετε ένα τέτοιο νοερό ταξίδι στο Αιγαίο ο κ. Καλαφάτης προτίθεται ως φιλόξενος οικοδεσπότης  να σας ξεναγήσει  και σας καλεί να αφήσετε ελέυθερη την φαντασία και να ερμηνεύσετε με βάση τα δικά σας βιώματα και όνειρα.

Επιμέλεια :Ίρις κρητικού

Διάρκεια έως 5 Νοεμβρίου