Plasmata 3: Τέχνη & Λογική- Όταν το απρόβλεπτο γίνεται αναγκαίο

  

Που τελειώνει η λογική και πού αρχίζει η Tέχνη; Μπορούν να συνυπάρχουν ή είναι προορισμένες να συγκρούονται; Με περιέργια επισκέφθηκα στο Πεδίον Άρεως την έκθεση Plasmata 3 αναζητώντας απαντήσεις και ένιωσα ότι βράθηκα στα όρια μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης. Όταν δε έπεσε ο ήλιος αισθάνθηκα ότι περιπλανούμε σε έναν  άλλο κόσμο στον οποίο το καθημερινό μεταμορφώνεται σε κάτι μαγικό και απρόβλεπτο. Με πυξίδα το καλλιτεχνικό ένστικτο επιχείρησα μια πολύπλευρη εξερεύνηση και γεύτηκα από τα έργα τη διάθεση να γεφυρωθούν η φιλοσοφία, η τεχνολογία και η ανθρώπινη εμπειρία.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Διέσχισα αρχικά το Πάρκο Κυριακή απόγευμα και παρά τη ζέστη ήδη είχε ξεχυθεί στον κήπο πλήθος κόσμου. Για παράδειγμα  στην Αναρχαιολογική Αναπαράσταση  του Ανδρέα Αγγελιδάκη δεν μπόρεσα να πλησιάσω είχαν κάνει κατάληψη μπόμπιρες που ξεφώνιζαν. Ο κόσμος έδειχνε να απολαμβάνει το γρασίδι με θέα το  γλυπτό The Calllas των Λάκη & ΄Αρη Ιωνάς, Punktheon (2023). Άλλοι έβγαζαν αμέτρητες selfies μπροστά από το χρυσό ντάτσουν στην εκγατάσταση του Dionysios με τίτλο Διαλογισμός για τον χρόνο. Στάθηκα αρκετή ώρα μπροστά από το σπήλαιο του πανός να παρατηρήσω  την βιντεοεγκατάσταση του John Fitzgerald The Vivid Unknown: ClloudQatsi. Για ώρα ένιωθα ότι έπελεα μαζί την εγκατάσταση The Falling City.

Με εντυπωσίασε το έργο του Andreas Wannerstedt με τίτλο"Focus!", εμπνευσμένο  από τον Χρύσιππο, αρχαίο Στωικό φιλόσοφο, που έθεσε τη βάση για τη λειτουργία των υπολογιστών και των αλγορίθμων. Ο  Andreas Wannerstedt προσέγγισε με πολύ ευφάνταστο τρόπο στην ψηφιακη εγκατάσταση   υπενθυμίζοντας τη συνέχεια από το παρελθόν.

 

Το Kool του Robert Wilson, ενός καλλιτέχνη που έχει ξεχωρίσει για τις θεατρικές και εικαστικές του δημιουργίες,  το ξεχώρισα για το αρχαίο ελληνικό σύμβολο της σοφίας. Σε μια ιδιαίτερη  ατμόσφαιρα, το φως. Ο Wilson συχνά χρησιμοποιεί αργές, τελετουργικές κινήσεις και έντονα χρώματα, σε καλεί σαν όνειρο προκαλώντας το αίσθημα και την φαντασία.

Μέσα στο ηφίφως ξεπήδησε μπροστά μου το σαμανικό πλάσμα  των Kalo&Klio. To  3D Animation Τhe Keeper of the Garden με κέρδισε με την χάρη του. Το ιδιαίτερο αυτό τοτέμ κάνει αισθητή την παρουσία του για να μας προστατεύσει μέσα στη "ζούγκλα"¨του Πάρκου. Τα έντονα χρώματα και η κίνησή του γύρω από τον εαυτό του το έκανε επίκεντρο για τους φιλότεχνους που το κατέγραφαν  μαζικά με οπτικοακουστικά μέσα

 

Το "Where Is My Mind?" των Joana Hadjithomas & Khalil Joreige  με συγκίνησε βαθιά καθώς  αρχαία αγάλματα, τα περισσότερα ακέφαλα, κάνουν έκκληση στο θεατή, αναζητούν και αποπνέουν αγωνία. Μέσα από την ποίηση του Σεφέρη,  τα αγάλματα ψάχνουν την χαμένης τους  ταυτότητας που μεταδίδει,  τον κρίκο σύνδεσης με την ελληνική  αρχαιότητα. Θέματα μνήμης και συνέχειας θίγονται ενώ γίνεται σχόλιο και για το ρόλο της τεχνολογίας. Επιπλέον oι ολάνθιστες πικροδάφνες γύρω τος δημιουργούν ένα φαντασμαγορικό φυσικό σκηνικό που ενισχύει τη μυσταγωγική ατμόσφαιρα του έργου. Ο τρόπος που τοποθετήθηκε το "Where Is My Mind?" μέσα σε αυτό το περιβάλλον, σαν να ήταν μέρος μιας ζωντανής εγκατάστασης, προσέθετε στην εμπειρία μια αίσθηση οικειότητας και απομόνωσης. Ένιωσα σαν να βρισκόσουν μέσα σε έναν μυστικό κήπο της μνήμης, στον οποίο η τέχνη και η φύση αλληλοσυμπληρώνονται. Ήταν σχεδόν σαν να σου ψιθύριζε η έκθεση ένα προσωπικό μήνυμα—μια σκέψη που περιπλανιέται στον χρόνο και την ιστορία.

 

Σαν παιδάκι με περιέργεια πλησίασα να «δοκιμάσω»  το EchoVision των Jiabao Li, Matt McCorkle και Botao ‘Amber’ Hu. Πρόκειται για μια εγκατάσταση μεικτής πραγματικότητας που επιτρέπει στους επισκέπτες να βιώσουν τον κόσμο των νυχτερίδων μέσω της οπτικοποίησης του ήχου. Η εγκατάσταση μου θύμισε την μάσκα του Batman, αλλά είναι κάτι παραπάνω αφού χρησιμοποιώντας ειδικά σχεδιασμένα ακουστικά σε σχήμα νυχτερίδας, οι θεατές μπορούν να κάνουν ηχοεντοπισμό, όπως ακριβώς οι νυχτερίδες—παράγουν ήχους και βλέπουν το περιβάλλον τους να ανταποκρίνεται, ενώ πλοηγούνται στο σκοτάδι.Βέβαια στο  άκουσμα των νυχτερίδων, σκέφτηκα τον κορονοϊό και όλα εκείνα τα σενάρια μετάδοσης τους μέσω νυχτερίδων  που συζητήθηκαν έντονα. Το ενδιαφέρον είναι πώς η Τέχνη μπορεί να προκαλέσει τέτοιες συνειρμικές σκέψεις—από τον κόσμο της φαντασίας στον κόσμο της επιστήμης και της πραγματικότητας. Πάντως μέσα από αυτό το έργο συνειδητοποίησα πώς οι αισθήσεις συνεργάζονται για να δημιουργήσουν την αντίληψή μας για τον κόσμο!

Σε έναν αρχέγονο κόσμο με ταξίδεψε η Έφη Γούση με το έργο "Tectonic Riders". Πρόκειται για μια βιντεοεγκατάσταση που αναβιώνει το τελετουργικό των ταυροκαθαψίων, μια πρακτική που συνδέεται με τον Μινωικό πολιτισμό και τη λατρεία της μητριαρχίας.

Το έργο της Γούση φαίνεται να εξερευνά τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και την κίνηση, μέσα από μια τελετουργική και σχεδόν χορευτική προσέγγιση. Η σύνδεση με τον Μινωικό πολιτισμό είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, καθώς οι ταυροκαθάψιες θεωρούνται μια από τις πιο συμβολικές και δυναμικές εκφράσεις της μινωικής κουλτούρας.

Απόλαυσα ιδιαίτερα το Ares Awakening του Αίαντα Κόκκαλη, μια βιντεοεγκατάσταση που παρουσιάστηκε  πρώτη φορά στην έκθεση Plásmata 3.Το έργο αφηγείται μια φανταστική ιστορία για το Πεδίον του Άρεως, εστιάζοντας στην εξαφάνιση της βιοποικιλότητας του πάρκου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, όταν αποφασίστηκε η δημιουργία του χώρου ως στρατιωτικό πάρκο. Μέσα από ένα ψευδοντοκιμαντέρ (mockumentary), το έργο αναπαριστά τη φυγή των ζώων του πάρκου σε ένα υπόγειο καταφύγιο, δημιουργώντας μια σουρεαλιστική ατμόσφαιρα με στοιχεία από κάμερες ασφαλείας, περισσότερο με  οπτασίες ζώων...

Από την άλλη πλευρά το Motherhood της Ναταλίας Μαντά είναι ένα πραγματικά εντυπωσιακό έργο, σαν μια ξεχωριστή νησίδα ή να ξεπηδά μια νέα οντότητα μέσα στο Πάρκο. Πρόκειται για μια γλυπτική εγκατάσταση που ενσωματώνει στοιχεία από κεραμικό, γυαλί, μέταλλο και κερί, δημιουργώντας μια υβριδική μορφή που μοιάζει να αναδύεται από το νερό.Το γεγονός ότι τοποθετήθηκε μέσα στη λιμνούλα, περιτριγυρισμένο από κοχύλια,  δημιουργεί μια αίσθηση σαν να είναι μέρος της φύσης, σαν να έχει γεννηθεί μέσα από το ίδιο το περιβάλλον. Η σύνδεση με τη μητρότητα και τη γέννηση γίνεται ακόμα πιο έντονη μέσα από τις καμπύλες και τις ρευστές μορφές του γλυπτού, που θυμίζουν έμβρυα, κουκούλια και οστά. Όλα  θυμίζουν την αέναη διαδικασία της ζωής, ένα συνεχή κύκλο αναγέννησης.

Ένα ακόμη έργο που με εντυπωσίασε είναι το  The Sanctuary of Dreams του Pierre-Christophe Gam. Δεν μπόρeσα να συμμετέχω 100% λόγω της μεγάλης προσέλευσης στην βιωματική εγκατάσταση, αλλά με εντυπωσιάσε το σκεπτικό, η θετική προοπτική με το "Τελετουργικό του Οραματισμού του Μέλλοντος". Σίγουρα ο καλλιτέχνης πέτυχε τον στόχο της ονειρικήε ατμόσφαιραε, στο οποίο η φαντασία και η πραγματικότητα συνυπάρχουν!

Αξιοσημείωτο είναι και το The Vivid Unknown
των John Fitzgerald και Godfrey Reggio.Το  έργο The Vivid Unknown φαίνεται να ενσωματώνει αυτήν την ιδέα αλήθειας και ψευδαίσθησης, προσκαλώντας τους θεατές να ανακαλύψουν το άγνωστο μέσα από μια διαδραστική και αισθητηριακή εμπειρία. Η έκθεση γενικά περιλαμβάνει έργα που συνδυάζουν ψηφιακή και αναλογική τέχνη, δημιουργώντας ένα υβριδικό περιβάλλον όπου η φαντασία και η πραγματικότητα συνυπάρχουν.