Στη σιωπηλή γεωμετρία του φωτός, εκεί όπου η ζωγραφική δεν μιμείται αλλά αποκαλύπτει, δύο μορφές της αμερικανικής τέχνης συναντιούνται για πρώτη φορά σαν ίσοι συνομιλητές.
Η γκαλερί Hauser & Wirth στη Bahnhofstrasse της Ζυρίχης φιλοξενεί μια σπάνια συνομιλία: έργα του Rothko από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 συναντούν ζωγραφικές συνθέσεις του Ryman από τα τέλη των ‘50s έως και τη δεκαετία του ’90. Δεν πρόκειται για μια ακόμη αντιπαράθεση ρευμάτων· είναι μια προσπάθεια να αποτυπωθεί το άρρητο: το σημείο εκείνο όπου το χρώμα δεν περιγράφει, αλλά αναπνέει.
Ο Rothko, στην ακμή του, και ο νεαρός τότε Ryman συναντήθηκαν πρώτα στο βλέμμα: σε εκείνο του δεύτερου, όταν αντίκρισε για πρώτη φορά τους πίνακες του πρώτου στο MoMA το 1961. Εκεί γεννήθηκε ο θαυμασμός, όχι για το μεγαλείο, αλλά για τη διαφάνεια. «Το χρώμα, η μορφή, η επιφάνεια, το φως — η γυμνότητα του πίνακα, απλώς εκεί», είπε χρόνια αργότερα ο Ryman. Και κάπως έτσι, γεννήθηκε ένας σιωπηλός διάλογος που δεν χρειάστηκε ποτέ λέξεις.
Και οι δύο καλλιτέχνες δούλεψαν με το φως όχι σαν θέμα, αλλά σαν υλικό. Σε κάθε πίνακα, η επιφάνεια γίνεται τόπος συνάντησης — ματ ή στιλπνή, αχνή ή πυκνή, πάντοτε εύθραυστη. Και όπως σημείωσε ο Rothko το 1943, στόχος τους δεν ήταν άλλος από την «απλή έκφραση της σύνθετης σκέψης» — μια επιδίωξη ταπεινή και ταυτόχρονα βαθιά οντολογική.
Σε αυτή την έκθεση, η ζωγραφική δεν μιλά — ανασαίνει. Και μας καλεί να σταθούμε μπροστά της, όχι ως θεατές, αλλά ως συνοδοιπόροι στο αέναο ταξίδι της ερώτησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου