WWF SOS για τη Γυάρο: Ένας τόπος ιστορικής σημασίας ζητά μόνιμη προστασία

Στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, η νήσος Γυάρος στέκει με αλύγιστο μεγαλείο, φέροντας στις πτυχές της ένα φορτίο μνήμης, πόνου και ελπίδας. Από τόπος εξορίας και πολιτικής καταπίεσης έως καταφύγιο για την άγρια φύση και πηγή επιστημονικής έρευνας, η Γυάρος ενσωματώνει τη σύνθεση ιστορίας και οικολογίας. Η μοναδικότητά της ως πολιτιστικό και φυσικό μνημείο απαιτεί από όλους μας εγρήγορση, ώστε να μη μετατραπεί από τόπος μαρτυρίας σε τόπο λήθης. Δεν είναι απλώς ένα νησί — είναι σύμβολο και παρακαταθήκη.

Απόφαση για τη διατήρηση της ιστορικής ταυτότητας του νησιού

Το 2001, με πρωτοβουλία του Υπουργού Αιγαίου Νίκου Σηφουνάκη, χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα όλα τα κτίρια και εγκαταστάσεις στους πέντε όρμους της Γυάρου. Λίγους μήνες αργότερα, με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου, κηρύχθηκε ως ιστορικός τόπος ολόκληρη η νήσος. Ακολούθησαν τρεις μελέτες, με τη στήριξη του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και άλλων φορέων, οι οποίες εγκρίθηκαν και πληρώθηκαν από το ελληνικό Δημόσιο, αλλά δεν υλοποιήθηκαν ποτέ λόγω πολιτικών επιφυλάξεων.

Το οικολογικό έργο και η συνεισφορά της WWF

Από το 2013, η WWF Ελλάς — μαζί με αλιείς, τοπικές κοινωνίες και επιστημονικούς φορείς — εργάζεται με πάθος για τη διατήρηση της Γυάρου. Η πρώτη υπουργική απόφαση για προστασία της θαλάσσιας περιοχής εκδόθηκε το 2019, ακολουθούμενη από άλλες τέσσερις προσωρινές. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: ανάκαμψη ιχθυοπληθυσμών, βελτίωση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, πρότυπο συνεργασίας με τον ΟΦΥΠΕΚΑ.

Η εκκρεμότητα που θέτει σε κίνδυνο τη συνέχιση της προστασίας

Η ελληνική νομοθεσία απαιτεί την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την ουσιαστική θεσμοθέτηση μιας προστατευόμενης περιοχής. Παρότι η Πολιτεία είχε δεσμευθεί προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι το διάταγμα θα είχε εκδοθεί έως το 2018, έξι χρόνια μετά η δέσμευση παραμένει ανεκπλήρωτη. Μόλις πριν λίγες ημέρες, στο «παρά πέντε», το Υπουργείο Περιβάλλοντος εξέδωσε εγκύκλιο για προσωρινή παράταση της προστασίας, ενώ το Υπουργείο Ναυτιλίας και το Λιμεναρχείο Σύρου διατήρησαν την απαγόρευση αλιείας εντός της θαλάσσιας ζώνης.

Έκκληση για άμεση θεσμική θωράκιση της Γυάρου

Η WWF απευθύνει επείγον SOS για τη Γυάρο. Με βάση 12 χρόνια επιστημονικής εργασίας, διαβούλευσης και περιβαλλοντικής δράσης, υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος. Το νησί μπορεί να γίνει διεθνές πρότυπο οικολογικής και ιστορικής διαχείρισης — αρκεί η Πολιτεία να κάνει το επόμενο, καθοριστικό βήμα.