Νέα αρχαιολογικά ευρήματα αποκαλύπτουν ότι οι πρώτοι μνημειακοί χώροι της Ανατολίας ήταν ζωντανές κοινότητες και όχι μόνο τελετουργικά κέντρα. Οι πρόσφατες ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο Κάραχαντεπέ, έναν από τους βασικούς σταθμούς του προγράμματος Taş Tepeler στη νοτιοανατολική Τουρκία, φέρνουν στο φως νέα δεδομένα για την προϊστορική ζωή στην Ανατολία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής των ανασκαφών, καθηγητή Νετζμί Καρούλ, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι χώροι αυτοί δεν χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για τελετουργίες, αλλά αποτελούσαν οργανωμένους νεολιθικούς οικισμούς, στους οποίους συνυπήρχαν η καθημερινότητα και οι συλλογικές δραστηριότητες.
Ένας εκτεταμένος νεολιθικός οικισμός 14 εκταρίων
Η ανασκαφική έρευνα των τελευταίων έξι ετών αποκάλυψε ότι ο χώρος εκτείνεται σε περίπου 14 εκτάρια. Το ένα τέταρτο της έκτασης περιλαμβάνει λατομεία, σταυ οποία λαξεύτηκαν οι χαρακτηριστικοί Τ-σχήματος λίθοι, ενώ το υπόλοιπο αποκαλύπτει έναν από τους μεγαλύτερους νεολιθικούς οικισμούς της Ανατολίας. Έχουν εντοπιστεί δεκάδες κατασκευές – από μικρές κατοικίες έως μεγάλα κοινοτικά κτίρια με πιθανές συλλογικές λειτουργίες.
Η Γκιομπεκλίτεπέ υπό νέο φως
Η χωρική διάταξη του Κάραχαντεπέ επαναπροσδιορίζει τη συζήτηση γύρω από τη Γκιομπεκλίτεπέ: ήταν τελετουργικό κέντρο ή τόπος συνάθροισης; Ο καθηγητής Καρούλ τονίζει ότι η συνύπαρξη κατοικιών και κοινοτικών δομών αποδεικνύει πως πρόκειται για ζωντανά περιβάλλοντα, όπου η καθημερινή ζωή και η πνευματικότητα ήταν αλληλένδετες.
Πρώτη απεικόνιση ανθρώπινου προσώπου σε Τ-σχήμα λίθο
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι ένας Τ-σχήματος λίθος με λαξευμένο ανθρώπινο πρόσωπο – μια παγκόσμια πρωτιά στην ιστορία της αρχαιολογίας. Το εύρημα σηματοδοτεί μια νέα φάση στη μελέτη της νεολιθικής συμβολικής έκφρασης, καθώς οι Τ-σχήματος λίθοι θεωρούνταν μέχρι σήμερα αφηρημένες ανθρώπινες μορφές. Η απεικόνιση προσώπου με έντονα χαρακτηριστικά αποκαλύπτει την πρώιμη ικανότητα των κοινοτήτων για αυτοαναφορική σκέψη και καλλιτεχνική έκφραση.
Από το κυνήγι στην παραγωγή
Τα ευρήματα – όπως πυριτολιθικά εργαλεία, οστά ζώων και λίθινα σκεύη – καταγράφουν τη μετάβαση από το κυνήγι στην παραγωγή. Οι μεταγενέστερες φάσεις δείχνουν εργαλεία για ξυλουργική, οργάνωση χώρου και παρασκευή τροφής, ενώ πρόσφατες αναλύσεις τεκμηριώνουν πρώιμη καλλιέργεια δημητριακών και παραγωγή πρωτόγονου ψωμιού.
Η Ανατολία ως λίκνο συμβολισμού και κοινότητας
Ο Κάραχαντεπέ, μαζί με τους υπόλοιπους χώρους του δικτύου Taş Tepeler – όπως η Γκιομπεκλίτεπέ, το Σεφερτεπέ και το Χαρμπετσουβάν Τεπέσι – αναδεικνύει την Ανατολία ως έναν από τους πρώτους πυρήνες συμβολικής αρχιτεκτονικής και πνευματικής καινοτομίας. Τα ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι οι πρώτοι μνημειακοί χώροι δεν ήταν απομονωμένα τελετουργικά συγκροτήματα, αλλά τμήματα ενός ευρύτερου πολιτισμικού τοπίου, στο οποίο η κατοίκηση και η τελετουργία συνυπήρχαν αρμονικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου