“Cleansed”: Μάχη σώμα με σώμα μεταξύ αγάπης και εξουσίας στο Θέατρο Σημείο

Γράφει η Βίκυ Καλοφωτιά

Μπαίνοντας στο χώρο του Θεάτρου “Σημείο”, συνειδητοποίησα με την πρώτη ματιά ότι δεν επρόκειτο να παρακολουθήσω μια συνηθισμένη παράσταση. Μου το έλεγε το ένστικτό μου και καθετί τριγύρω ότι δεν θα ήταν μια παράσταση που σου τα προσφέρει όλα ωραιοποιημένα και με μια ίσως αμυδρή αίσθηση εξιδανίκευσης που απέχει αρκετά

από την πραγματικότητα. Όχι, εδώ ήταν όλα ξεκάθαρα και απόλυτα μέσα στο πνεύμα της εποχής. Χωρίς ίχνος “μακιγιάζ” και τεχνητών μέσων με σκοπό την απόκρυψη της σκληρής αλήθειας, που μπορεί μεν να πονάει και να μπήγει το “μαχαίρι” βαθιά στην πληγή, ωστόσο μόνο έτσι επιτυγχάνεται το αποτελεσματικό ταρακούνημα με απώτερο σκοπό την αλλαγή. Την ουσιαστική αλλαγή. 

“Cleansed”. Όπως λέμε, κάθαρση και απομάκρυνση του σάπιου και αποδυναμωμένου προκειμένου να χτιστεί το νέο πάνω σε αγνή γη. Ή από την άλλη πλευρά, ισοπέδωση. Εκμηδενισμός. Απόπειρα εξόντωσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Μανία καταδίωξης του παραμικρού συναισθήματος στοργής και τρυφερότητας και μίσος για όποιον τολμά να διαπράττει το μέγιστο των αδικημάτων: να αισθάνεται.

Λευκή σκηνή με κηλίδες αίματος πάνω στην οποία καταθέτουν την ψυχή τους οι ηθοποιοί της εν λόγω παράστασης. Λάμπες που διαχέουν παντού το ψυχρό, λευκό τους φως. Βήματα βουτηγμένα στο αίμα. Πολύ αίμα σχεδόν σε κάθε σκηνή. Αίμα που ισοδυναμεί με την αιμορραγία που ο καθένας μας νιώθει μπροστά σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας κι όμως για τους δικούς του λόγους επιμένει να την αγνοεί και να την “κουκουλώνει”. Για να γίνει αρεστός. Για να γίνει αποδεκτός. Για να φανεί αρκετά αναίσθητος. Αρκετά αδίστακτος. Αρκετά αποστασιοποιημένος από το “μίασμα” της αγάπης. Μα, τελικά είναι η αγάπη, μίασμα; Και τι απέγινε τότε το “χωρίς αγάπη είναι όλα μάταια;” Το ότι “τίποτα δεν αξίζει χωρίς αυτήν και τίποτα δεν έχει νόημα;” Μάλλον εξανεμίστηκε, όταν ένας-ένας άρχισε να εξοντώνεται, τολμώντας να ορθώσει το ανάστημά του και να την ομολογήσει. Κόντρα στο ρεύμα της εποχής. 

 

Σε ένα ιδιότυπο “ακαδημαϊκό” ίδρυμα, άνθρωποι-καρμπόν γίνονται πειραματόζωα ενός άνδρα με σκοπό τη δοκιμασία της πίστης τους στην ελευθερία και στην αγάπη και τη σταδιακή πλήρη αποχαύνωση και αναισθητοποίησή τους έτσι ώστε ο ένας να “κατασπαράζει τη σάρκα του άλλου”. Όλοι ίδιοι μεταξύ τους. Στρατιωτάκια που βαράνε προσοχή στο άκουσμα μιας απάνθρωπης σφυρίχτρας.“Ρομποτάκια” που υπακούν τυφλά

σε εντολές. Εντολές παράλογες. Λευκή στολή με μαύρες λεπτομέρειες που υποδηλώνουν το μαύρο που απειλεί να “μολύνει” εντελώς την ψυχή τους αφαιρώντας από μέσα τους καθετί το ανθρώπινο. Όντα άβουλα, άοσμα, άχρωμα, άψυχα. Η ιδανική αγέλη για χειραγώγηση από μια εξουσία που έχει μετατρέψει τη βαναυσότητα σε ύμνο. 

Καρδιές που σιγά-σιγά νεκρώνονται. Με μια ένεση μεταγγίζεται στο αίμα το υγρό που σε οδηγεί σε παράλυση. 4, 3, 2, 1, 0. Τα φώτα σβήνουν και η ζωή, αν την αφήσεις, θα εξατμιστεί. Θα σβήσει κι αυτή. 

Ο ερχομός της νεαρής Γκρέης απειλεί την εξουσία και τις ισορροπίες της. Εν δυνάμει γροθιά για το κατεστημένο που μάχεται να εξολοθρεύσει και να αφανίσει την αγάπη.

Ο νεκρός αδερφός της της δίνει τη δύναμη να αντέχει τους βασανισμούς, τις κακουχίες και τον εξευτελισμό. Φορώντας τα ρούχα του μπαίνει στα άδυτα της ψυχής του. Άραγε τι να σκεφτόταν τις τελευταίες στιγμές της ζωής του; Ποιος φόβος και ποια ανάμνηση να πέρασε σαν ταινία μπροστά από τα μάτια του; 

Γυμνά σώματα σε μια σκηνή που μετατρέπεται σε “αρένα”. Ουλές από πάλη σε κάθε εκατοστό του κορμιού. Ανεξίτηλα σημάδια σε κάθε γωνιά της ψυχής. Άνθρωποι που αναζητούν την ταυτότητά τους μέσα σε ένα σκηνικό αποσύνθεσης και παράνοιας. Πλάσματα που τις στιγμές της αναλαμπής και της διαύγειας του νου ψάχνουν ο καθένας για το δικό του “ηλιοτρόπιο” στη μέση του πουθενά. Εκεί όπου θριαμβεύει το τίποτα αφού το συναίσθημα “σκοτώνεται” τη γενέσει του. 

“Αγάπα με ή σκότωσέ με”, ακούγεται από τα χείλη των ηθοποιών. Άλλοτε σαν ψέλλισμα, άλλοτε σαν κραυγή, άλλοτε σαν ιαχή και άλλοτε σαν ομολογία ήττας. Αν δεν με αγαπάς αληθινά, τότε είναι σαν να πεθαίνω. Σαν να παύω να υπάρχω πραγματικά. Γιατί πονάει η αδιαφορία και η “ψαλιδισμένη” αγάπη. Αγάπα με και αγάπα με ΤΩΡΑ. Όχι αύριο, ούτε μετά από λίγες στιγμές. ΤΩΡΑ αγάπα με. Γιατί “μόνο το ΤΩΡΑ υπάρχει. Πάντοτε μόνο αυτό υπήρχε”. Και τόλμα να το αισθανθείς με όλο σου το Είναι. Άσε τον εαυτό σου να αγαπήσει και έχε τα κότσια να υπερασπιστείς την αγάπη όποιες κι αν είναι οι συνθήκες και όσο κι αν φοβάσαι.

Ποιος όμως είναι τόσο θαρραλέος που να μην προδίδει την αγάπη μπροστά στο φόβο που έρχεται με ορμή καταπάνω του και τον κατακλύζει; “Πες πως με συγχωρείς”, γράφει με ανεξίτηλο μελάνι στο πάτωμα και με όσες δυνάμεις του απομένουν πλέον, εκείνος που “λύγισε” μπροστά στο άκουσμα της επικείμενης τιμωρίας του και αρνήθηκε την αγάπη.

Πες πως με συγχωρείς…

Γιατί ακόμη κι αν το αρνήθηκα και όσο δειλός, αδέξιος, ανεπαρκής και φοβισμένος κι αν είμαι, κατά βάθος ένα μόνο θέλω να σου πω: ΣΕ ΑΓΑΠΩ…!

Τα φώτα άναψαν. Το δυνατό και ζεστό χειροκρότημα ακούγεται σε όλη την αίθουσα επαναφέροντας όλους μας στο παρόν. Όλα φαίνονται όπως πριν. Κι όμως, τίποτε δεν είναι πλέον το ίδιο…

 Στοιχεία Παράστασης:

Η παράσταση “Cleansed” της Sarah Kane, έκανε πρεμιέρα στο υπόγειο του “Royal Court Theatre” του Λονδίνου, τον Απρίλιο του 1998 και ανεβαίνει για δεύτερη φορά στην Αθήνα.

Σκηνοθεσία: Έφη Γούση

Μετάφραση: Εβίτα Τσοκάντα

Παίζουν: Μιχάλης Οικονόμου, Αινείας Τσαμάτης, Περικλής Ασημακόπουλος, Αλέξανδρος Φράγκος, Μάγδα Γκουβέρου, Ορέστης Καρύδας, Έφη Γούση

Κοστούμια: DIGITARIA

Σκηνικά: Γιώργος Θεοδοσίου

Μουσική: Σοφία Κουμπλή

Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου

Κινησιολογία: Βαγγέλης Τελώνης

Βοηθός Σκηνοθέτη: Βασιλική Βλαχούλη

Βοηθός Σκηνογράφου: Ιφιγένεια Παπαμικρουλέα

Παραγωγή: L.A. (Life n Art) THEATER

Παραστάσεις: Έως 30/12

Θέατρο Σημείο, Χαριλάου Τρικούπη 4, Αθήνα