Μαρίτα Παπαρίζου: “Η λογική πάει περίπατο, όταν μιλάμε για έρωτα”

“Τι άλλο θα ακούσουμε μπαμπά;”, ρωτάει το κοριτσάκι που ονειρευόταν πως το διευθύνει στη σκηνή ο μαέστρος Κλάουντιο Σιμόνε και το οποίο υπέγραψε νοερή συμφωνία αμοιβαίας πίστης με τις νότες, όταν άκουσε για πρώτη φορά σε δίσκο βινυλίου την ιταλική όπερα “Τραβιάτα”. Και πράγματι αυτό που ονειρευόταν, συνέβη, επειδή το ζήτησε με όλη τη δύναμη της ψυχής της και επειδή το χάρισμα με το οποίο την προίκισαν οι μοίρες πάνω από την κούνια της, είχε έρθει η ώρα να λάμψει. Κάποια χρόνια μετά, η μεσόφωνος πλέον Μαρίτα Παπαρίζου, πατάει με αποφασιστικότητα στο σανίδι εγχώριων και εκτός συνόρων θεάτρων με ρόλους που σημάδεψαν τον κόσμο της όπερας, όπως η Μανταλένα στο “Ριγκολέτο” του Τζουζέπε Βέρντι, η Ροζίνα στον “Κουρέα της Σεβίλλης” του Τζοακίνο Ροσίνι, η Ιζαμπέλα στην “Ιταλίδα στο Αλγέρι”. 

Με πυξίδα το πάθος και την απόλυτη αφοσίωσή της σε αυτό που κάνει, θα ανέβει σε λίγες ημέρες στη σκηνή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, για να ενσαρκώσει την “Κάρμεν” του Ζωρζ Μπιζέ. Μια ηρωίδα γεννημένη να είναι ελεύθερη με όποιο κι αν είναι το τίμημα. Όπως ακριβώς και η γυναίκα που θα την ερμηνεύσει. Γεννημένη να δίνει και να παίρνει ζωή μέσα από τις νότες, όσες αποχρώσεις κι αν αλλάζει γύρω της η ζωή. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τις μεγάλες αγάπες…

Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά

Όταν το ημερολόγιο δείξει 25 Ιουλίου, θα ανεβείτε στη σκηνή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, για να ερμηνεύσετε την “Κάρμεν”, στο πλαίσιο της ομότιτλης όπερας του Ζωρζ Μπιζέ. Ποια συναισθήματα είναι αυτά, που η καρδιά σας σας “ψιθυρίζει” να αναδείξετε μέσω αυτής;

Η “Κάρμεν” σαν ηρωίδα-προφήτισσα των καιρών της είναι καταδικασμένη να είναι ελεύθερη και καλείται να πληρώσει αυτό το τίμημα της ελευθερίας της, μέσα από την κάθαρση, που επιτελείται στο φινάλε του έργου. Αυτή την ελευθερία καλούμαι να αναδείξω και να υπηρετήσω, je suis condamnée à ȇtre libre…

Βρισκόμαστε στη διάρκεια μιας περιόδου, όπου το μονοπάτι του καθενός μας επηρεάζεται από τις τρέχουσες πολιτικο-κοινωνικές εξελίξεις. Γιατί επιλέξατε τη δεδομένη χρονική στιγμή, για να “ζωντανέψει” η “Κάρμεν” και το φλογερό της ταμπεραμέντο;

Η “Κάρμεν” είναι σύμβολο, είναι άχρονη και άτοπη. Δεδομένων λοιπόν όλων αυτών θεωρώ πως δεν υπάρχει καμία χρονική παράμετρος, που να επηρεάζει ή να συνδέεται μαζί της, ως προς το ανέβασμά της. Ήταν, είναι και θα είναι πάντα επίκαιρη και πάντα πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες και κοινό. Οι χρονικές συγκυρίες λειτούργησαν υπέρ μας ως προς την πρόθεση-όνειρο του μαέστρου μας Λευτέρη Καλκάνη, ο οποίος πιστεύω πως μαζί μας θα δώσει κι αυτός τον καλύτερο εαυτό του. 

Η πλοκή υφαίνεται γύρω από την πρωταγωνίστρια και τον Δον Χοσέ, έναν απλοϊκό στρατιώτη, που σαγηνεύεται από την ακαταμάχητη γοητεία της “Κάρμεν”, και η λογική του “κάνει φτερά”. Αλήθεια, υπάρχει λογική στον έρωτα ή είναι προτιμότερο να αφηνόμαστε στις επιθυμίες του;

Οι παλιοί έλεγαν ότι ο γάμος είναι λαχείο, εγώ θα έλεγα ότι ο έρωτας είναι τζόγος, δεν ξέρεις τι να περιμένεις, όμως πάντα ελπίζεις στο δέκα το καλό, ακόμη κι αν δεν έρθει ποτέ. Η λογική ας πάει λοιπόν περίπατο κι ας βαδίζουμε όλοι μας στα φλογισμένα μονοπάτια του έρωτα, από το να ζήσω μια ζωή χωρίς έρωτα, καλύτερα να ζήσω μια ζωή χωρίς λογική.

Η ιστορία διαδραματίζεται με φόντο την παρουσίαση της ζωής των εξαθλιωμένων, της ανηθικότητας και της ανομίας. Υπάρχουν άραγε αόρατα νήματα, που ενώνουν εκείνη την εποχή με τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα;

Πιστεύετε ότι έχουν αλλάξει πολλά; Σίγουρα το βιοτικό επίπεδο έχει ανέβει, όχι όμως για το λαό της “Κάρμεν”, τους τσιγγάνους. Η ανηθικότητα, δε και η ανομία, καλά κρατούν και στις μέρες μας, απλά έχουν μετονομαστεί σε διαπλοκή και διαφθορά, μη σας πω πως είμαστε και χειρότερα. Μιλάμε πλέον για χορούς δισεκατομμυρίων και για παγκοσμιοποίηση, άρα κατά την ταπεινή γνώμη μου το κουβάρι ακόμα ξετυλίγεται και θα συνεχίσει για πολύ ακόμα.

Αντικρίσατε το φως της ζωής στο Βόλο. Το μικρό κοριτσάκι σταδιακά μεγάλωνε και σήμερα είναι μια καταξιωμένη μεσόφωνος (Mezzo Soprano), που διαθέτει μια πλούσια καλλιτεχνική φαρέτρα με συνεργασίες εντός και εκτός συνόρων. Πότε συναντήθηκαν τα βήματά σας με τις μουσικές νότες και ανταλλάξατε όρκους “αιώνιας πίστης”;

Όταν άκουσα για πρώτη φορά στο σπίτι μου σε δίσκο βινυλίου, που είχε βάλει ο πατέρας μου στο πικάπ, την “Τραβιάτα” με τη Ρενάτα Σκότο. Από εκεί κι έπειτα, ήμουν το κοριτσάκι που έλεγε συνέχεια “τι άλλο θα ακούσουμε μπαμπά”; Το αστείο ήταν πως κάποια στιγμή άκουγα συνεχώς ένα δίσκο του Κλάουντιο Σιμόνε και ονειρευόμουν πως με διευθύνει και να που έγινε, τόσο στη σκηνή όσο και στη δισκογραφία, γι’ αυτό προσέχετε τι εύχεστε, μπορεί να σας συμβεί.

Τι είναι αυτό που κυριαρχεί μέσα σας κάθε φορά που βρίσκεστε πάνω στη σκηνή;

Το πάθος κι η απόλυτη αφοσίωση σ’ αυτό που κάνω. Κάθε φορά δίνομαι ψυχή τε και σώματι, είτε είναι σκηνοθετημένη παράσταση, είτε κονσέρτο, η κάθε εμφάνιση είναι κατάθεση ψυχής.

Κλείνοντας τα μάτια, ποια εικόνα είναι αυτή που διεκδικεί τον τίτλο της πιο έντονης εμπειρίας, στη μέχρι σήμερα καλλιτεχνική σας πορεία;

Αεροδρόμιο Νίκαιας στη Γαλλία, βγαίνω από το χώρο αποσκευών για να με παραλάβουν από την Όπερα του Μόντε Κάρλο, όπου θα τραγουδούσα τον “Ταγκρέδο” του Ροσίνι, και η πρώτη εικόνα εμπρός μου ήταν ένας χώρος υποδοχής γεμάτος με αφίσες της παραγωγής, όπου φιγουράριζε με τεράστια γράμματα το όνομά μου. Η συνέχεια ήταν ακόμα συγκλονιστικότερη, όταν μετά το φινάλε της παράστασης, όπου ο Ταγκρέδος πεθαίνει, επικράτησε παρατεταμένη σιωπή για να ακολουθήσει ένα χειροκρότημα που όμοιό του δεν έχω ξαναζήσει. Η απόλυτη επιτυχία και η απόλυτη λύτρωση.

Υπάρχει η δυνατότητα στη χώρα μας, να ζήσει κανείς το παραμύθι που ονειρευόταν από παιδί και αφορά το “χτίσιμο” μιας πετυχημένης καριέρας στην όπερα;

Με μόνο ένα θέατρο δεν μπορεί να υπάρχει εξέλιξη για ένα καλλιτέχνη. Η δουλειά μας προϋποθέτει ανταλλαγή φωνών κι εμπειριών. Η όπερα από τη φύση της είναι πολυπολιτισμικό και πολυσυλλεκτικό είδος. Φανταστείτε πως από παλιά μεγάλοι δημιουργοί ταξίδευαν σε διάφορες χώρες, για να εμπνευστούν, να γράψουν κατά παραγγελία ή να διευθύνουν οι ίδιοι τα έργα τους, για να ανακαλύψουν φωνές ή για να γράψουν πάνω σε διάσημες για την εποχή τους φωνές. Η όπερα σημαίνει απλά πως για να κάνεις καριέρα πρέπει να έχεις πάντα έτοιμες τις αποσκευές σου.

Τι θα λέγατε σε έναν νέο άνθρωπο, που αψηφά τις δυσκολίες και τολμά να πραγματοποιήσει τα πρώτα του βήματα στο χώρο της Τέχνης παρά τις “σκουρόχρωμες” πινελιές της ζωής σήμερα;

Η ζωή είναι ένας καμβάς, εμείς επιλέγουμε τα χρώματα με τα οποία θα τον βάψουμε. Ας βάλει ο καθένας τις πινελιές του κι ας κυνηγήσει τα όνειρά του.

Πρόσφατα αναλάβατε αφιλοκερδώς την καλλιτεχνική διεύθυνση για την ανάληψη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021 από το Δήμο Βόλου. Πώς σκοπεύετε να υλοποιήσετε την σπουδαία αυτή αποστολή με αποδέκτη τη γενέτειρά σας;

Εδώ θα μου επιτρέψετε να κρατήσω τα χαρτιά μου κλειστά και να σας αποκαλύψω λίγα. Το μόνο που θα πω είναι πως θα γίνουν πολλά, τόσο σε επίπεδο πόλης, όσο και σε επίπεδο νομού, μιας και κατεβαίνουμε ως Βόλος-Μαγνησία, με τη βοήθεια του εθελοντισμού καθώς και σπουδαίων συνεργατών, που προσφέρονται επίσης εθελοντικά, αρχής γενομένης από την Αντιδήμαρχο πολιτισμού κ.Τοκαλή-Μπόντου.

Ποια λόγια από κάποιο από τα έργα που έχετε ερμηνεύσει, θα επιλέγατε προκειμένου να προτρέψετε τους ανθρώπους να μην σταματήσουν ποτέ να ονειρεύονται;

“Jamais Carmen ne cédera. Libre elle est née et libre elle mourra!” (ελλ. “Η Κάρμεν δεν θα παραδοθεί ποτέ. Ελεύθερη γεννήθηκε και ελεύθερη θα πεθάνει!”).

Μετά από την “Κάρμεν” ποιοι είναι οι αμέσως επόμενοι καλλιτεχνικοί σας σταθμοί;

Συναυλίες, συναυλίες, συναυλίες, ανά την Ελλάδα και στο εξωτερικό, “Κάρμεν”, μπαρόκ, Mélodies franҫaises (γαλλικές μελωδίες) και πολλά άλλα που θα ανακοινωθούν στην ώρα τους.

*Η “Κάρμεν” του Ζωρζ Μπιζέ, θα ανέβει σε συναυλιακή μορφή, το Σάββατο 25 Ιουλίου 2015, στις 21:00, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών από τη Συμφωνική Ορχήστρα και τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων.

Στοιχεία Παράστασης:

Μουσική Διεύθυνση: Ελευθέριος Καλκάνης

Διδασκαλία Χορωδίας: Σταύρος Μπερής

Μουσική Προετοιμασία: Μάριος Καζάς

Συμμετέχουν:

Carmen: Μαρίτα Παπαρίζου

Don José: Χρήστος Δεληζώνας

Escamillo: Σωτήρης Τριάντης

Micaëla: Μάιρα Μηλολιδάκη

Frasquita: Μαριάννα Μανσόλα

Mercédès: Ρόζα Πουλημένου

Le Dancaïre: Γιώργος Ματθαιακάκης

Le Remendado: Ιωάννης Κάβουρας

Zuniga: Βασίλης Ασημακόπουλος

Η υπόθεση του έργου:

Η “Κάρμεν” διηγείται την ιστορία της καταστροφής του Δον Χοσέ, ενός απλοϊκού στρατιώτη που σαγηνεύεται από τα παραπλανητικά νάζια της φλογερής τσιγγάνας Κάρμεν. Ο Χοσέ εγκαταλείπει τον παιδικό του έρωτα και τα στρατιωτικά του καθήκοντα, αλλά παρόλα αυτά χάνει τον έρωτα της Κάρμεν από τον φημισμένο ταυρομάχο Εσκαμίγιο, οπότε ο Χοσέ τη σκοτώνει σε μια κρίση ζηλοτυπίας. Η παρουσίαση της ζωής των εξαθλιωμένων, της ανηθικότητας και της ανομίας, καθώς και το τραγικό τέλος, στο οποίο το ομώνυμο πρόσωπο πεθαίνει επί σκηνής, υπήρξαν πρωτοποριακά στοιχεία για τη γαλλική όπερα και προκάλεσαν πολλές συζητήσεις. Η όπερα έχει ηχογραφηθεί πολλές φορές μετά από την πρώτη της ηχογράφηση (το 1908), ενώ και η πλοκή της έχει αποτελέσει το αντικείμενο πολλών μεταφορών σε κινηματογραφική ταινία και θεατρικό έργο.

 Φωτογραφίες (1, 4, 5):

www.maritapaparizou.com