Το Όνειρο ενός γελοίου- Όταν το Θέατρο γίνεται μέσο αφύπνισης

Η Τέχνη θεωρείται ορμέμφυτο της ανθρώπινης ανάγκης για επικοινωνία και στην περίπτωση του Θεάτρου διεγείρει μια μιμητική μνήμη μέσω της θέασης μιας εμπειρίας...Στη τροχιά αυτής της σκέψης με έβαλε η παράσταση "Το όνειρο ενός γελοίου", σε σκηνοθεσία της Άννας Σεβαστής Τζιμα στο Θέατρο Μορφές Έκφρασης, με τον Θωμά Κινδύνη να ενσαρκώνει με μεγάλη επιτυχία τον ήρωα της παράστασης, με τον οποίο θα μπορούσε να ταυτιστεί κάθε Έλληνας. Τόσο το μήνυμα του κειμένου του Ντοστογιέφσκι όσο η ερμηνευτική και σκηνοθετική του απόδοση συμπυκνώνουν και μεταφέρουν την αγωνία, τον εγκλωβισμό και τον σπαραγμό κάθε ανθρώπου που βρίσκεται σε κρίση ή ακόμη καλύτερα βιώνει την κρίση της εποχής μας.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Δεν πρόκειται για κάποιο πολιτικό μοτίβο που πραγματεύεται ο μεγάλος λογοτέχνης, αλλά

για ένα πανανθρώπινο μήνυμα  αγάπης  του εαυτού μας και του κόσμου μας, το οποίο όπως "επανεγγράφεται" από την σκηνοθέτιδα μεταβιβάζει επιτυχώς τα μηνύματα στο σήμερα. Μέσα από ένα όνειρο εξελίσσεται η ιστορία της ανθρωπότητας, μια αλληγορία που λες και ο Ντοστογιέφσκι την διηγείται σε παιδιά. Ωστόσο, εδώ επιτρέπεται μια διττή ερμηνεία, μια καταγγελία ενός εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας, καθώς  με την πρόφαση του εκπολιτισμού σημειώθηκαν  τα μεγαλύτερα ανοσιουργήματα  σε βάρος  των

απονήρευτων -πρωτόγονων ανθρώπων, αφού τους "μεταγγίστηκε" ο εγωισμός, η κακία και ο πόνος. Σε ένα δεύτερο επίπεδο αναδεικνύεται το ζήτημα της  αξιοπρέπειας, καθώς  ο άνθρωπος, ένα πνευματικό ον, όταν καταρρακώνεται η αυτοεκτίμηση- η  αυτοπεποίθηση του και  διαθέτει κακή αυτο-εικόνα, αδυνατεί να αντισταθεί στα δεινά του και να καταβάλει προσπάθεια να τα υπερκεράσει. Η πτυχή αυτή ξεπηδά αυθόρμητα και καθιστά το κοινό συνταυτιζόμενο με τον ήρωα-καλύτερα τον αντι-ήρωα του Ντοστογιέφσκι, λόγω της καταβαραθρωμένης ψυχολογίας μας. Κάπως έτσι δηλαδή νιώθει και ο Έλληνας που παλεύει με τα προβλήματα επιβίωσης αλλά και τις ταμπέλες του τεμπέλη και του απατεώνα, που του έχουν αποδώσει.

Συγκεκριμένα,  παραστατικά ο Θ.Κινδύνης ενσαρκώνει τον "γελοίο" ως άλλο κλόουν, έναν

άνθρωπο που νώθει ανθρωπάκι, αφημένο στην κατάθλιψη του, μακιγιαρισμένο συμβολικά με μάσκα. Με την παθιασμένη ερμηνεία του μας καλεί να "εκτοπίσουμε" τον ήρωα από την σκηνή, να πάρουμε τη θέση του και να καταλάβουμε πως κάνουμε άρνηση των συναισθημάτων μας: πώς καταπνίγουμε την απέραντη αγάπη που έχουμε μέσα μας. Αυτομάτως δημιουργείται μια διπλή κίνηση, εμείς βρισκόμαστε μέσα στο έργο και εκείνο με την σειρά του μέσα στη ζωή μας. 

Η αφύπνιση έρχεται μέσα από τον αναγεννημένο αντι-ήρωα που αφαιρεί την "μασκαράτα" κάνει την δική του αντίσταση-επανάσταση. Εμβαθύνοντας στο νόημα ο κ.Κινδύνης εκπέμπει την απελευθέρωση από αυτό το ψεύδος και μας πείθει ότι μπορεί να επέλθει και στη δική μας ζωή γι' αυτό και εισπράττει το παρατεταμένο χειροκρότημα  του κοινού τα τελευταία δυο χρόνια που ανεβαίνει η εν λόγω παράσταση. 
Το μυστικό της επιτυχίας φυσικά οφείλεται και στην ευρηματική σκηνοθεσία, η οποία δεν περιορίζει τον ερμηνευτή σε μια στατική απόδοση του μονολόγου, αλλά  τον  θέλει αεικίνητο επί σκηνής, να εντείνει το πάθος μέσα από τα σκηνικά γεγονότα. Σε αυτό συμβάλει η αξιοποίηση βίντεο, η εμπνευσμένη σκηνογραφία και ο εντυπωσιακός φωτισμός που  ερεθίζουν την φαντασία, ενώ μεταφέρουν την βαθύτατη αλήθεια κάνοντας τον θεατή να ξεχνάει ότι πρόκειται για μια σκηνική ψευδαίσθηση. 
Η έγερση από τον ύπνο είναι το αιτούμενο... κράτησα σαν

"φυλαχτό" κατά της μιζέριας, τα λεγόμενα του κ.Κινδύνη στο κοινό μετά το πέρας της παράστασης, σχολιάζοντας ότι ο Ντοστογιέφσκι μιλά για την αγάπη, όπως την κήρυξε ο Χριστός. Η αγάπη αυτή είναι μια ανώτερη συνείδηση που εμπεριέχει την επικοινωνία, καθώς και την ενσυναίσθηση, πέρα από κάθε εγωισμό. Η αγάπη αυτή μπορεί να μας κάνει θεόρατους, να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα και να μπορούμε να τα αλλάξουμε. Η αλλαγή έρχεται από μέσα μας, θα μεταδοθεί και θα πολλαπλασιάσει την ευτυχία και στους ανθρώπους γύρω μας, γιατί εμείς νοηματοδοτούμε την ζωή μας.