culturelovers: Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου μέσα από τα μνημεία της

Η καθοριστική για το έθνος μας Ναυμαχία του Ναβαρίνου, που διεξήχθη σαν σήμερα το 1827 και κατέληξε σε νίκη των βρετανικών, γαλλικών και ρωσικών πλοίων επί του τουρκικού και αιγυπτιακού στόλου, κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ελληνική και την παγκόσμια ιστορία.

Ναυμαχία του Ναβαρίνου, Ελαιογραφία του 1831 από τον Γάλλο ζωγράφο Λουί Αμπρουάζ Γκαρνερέ (Louis Ambroise Garneray, 1783–1857).

Η κληρονομιά της μεγάλης ναυτικής σύγκρουσης που διέσωσε την Ελληνική Επανάσταση, είναι ορατή σε αυτή την πανέμορφη περιοχή της Μεσσηνίας, μέσα από τα μνημεία που τιμούν τις νικήτριες χώρες και τους πεσόντες τους κατά την ιστορική μέρα.

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου

Στην κεντρική πλατεία της σημερινής Πύλου (η ελληνική ονομασία Πύλος αντικατέστησε την ιταλικής προέλευσης ονομασία Ναβαρίνο) υπάρχει μνημείο προς τιμήν της μεγάλης εκείνης νίκης των συμμαχικών στόλων.

Μνημείο Τριών Ναυάρχων, κεντρική πλατεία Πύλου

Στις τρεις πλευρές του μνημείου αναφέρονται τα ονόματα και απεικονίζονται τα πρόσωπα των τριών νικητών ναυάρχων, του Βρετανού Έντουαρντ Κόδριγκτον, του Γάλλου Ανρί Δεριγνύ και του ολλανδικής καταγωγής Ρώσου Λογκίν Χέυδεν. Το μνημείο είναι έργο του Έλληνα γλύπτη και ζωγράφου Θωμά Θωμόπουλου (Σμύρνη 1873 - Αθήνα 1937). Εκατέρωθεν του γλυπτού μνημείου στέκουν δύο κανόνια, ένα οθωμανικό και ένα ενετικό.

Μνημεία για την ιστορική ναυμαχία δεσπόζουν επίσης στις βραχονησίδες Φανάρι και Χελωνάκι, αλλά και στη νήσο Σφακτηρία, εντός του Κόλπου του Ναβαρίνου.

Στην κορυφή της βραχονησίδας Φανάρι (Τσιχλί Μπαμπά) - 144 σκαλιά οδηγούν εκεί τους επισκέπτες - υπάρχει το μνημείο που έστησε η γαλλική κυβέρνηση το 1890 και είναι αφιερωμένο στους 184 Γάλλους νεκρούς της ναυμαχίας. Στο μνημείο αυτό αναγράφονται επίσης οι νεκροί της γαλλικής στρατιωτικής αποστολής στην Πελοπόννησο (1828-1830) υπό τον στρατηγό Μαιζόν.

Επιπλέον, στη βραχονησίδα Χελωνάκι έχει στηθεί μνημείο για τους 272 Βρετανούς πεσόντες στη ναυμαχία.

Παράλληλα, στη Σφακτηρία, βρίσκεται το Μνημείο Ρώσων Πεσόντων, που τοποθετήθηκε εκεί το 1872, στην 45η επέτειο της ναυμαχίας και χρηματοδοτήθηκε από το Ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό. Το μνημείο αυτό είναι αφιερωμένο στους 198 νεκρούς Ρώσους ναύτες.

Στο κέντρο του μνημείου, στον βωμό, υπάρχει μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφεται: «Στη μνήμη των απωλεσθέντων στη ναυμαχία του Ναβαρίνου και ενταφιασμένων εδώ κοντά». Γύρω από την πλάκα υπάρχουν ως σήμερα τα κυπαρίσσια που φύτεψαν το 1889 Ρώσοι ναύτες εις μνήμην των συμπατριωτών τους.

Το μνημείο των Ρώσων πεσόντων επισκέπτονται ακόμα και σήμερα τα πληρώματα των ρωσικών πολεμικών πλοίων κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους στην Ελλάδα, αποδίδοντας τιμές στους πεσόντες.

Κοντά στο εν λόγω μνημείο βρίσκεται η ρωσική εκκλησία της Αναστάσεως του Κυρίου, όπου γίνονται λειτουργίες και μνημονεύονται οι πεσόντες. Το 1960 κοντά στη μαρμάρινη πλάκα τοποθετήθηκε στήλη, στην οποία απεικονίζεται η άγκυρα και το εθνόσημο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η επιγραφή στη στήλη γράφει ότι αυτή τοποθετήθηκε «προς τιμή των Ρώσων ναυτών που απωλέσθηκαν ηρωικά στη ναυμαχία του Ναβαρίνου».

Σημειώνεται ότι στη Σφακτηρία στήθηκε, το 1959, μνημείο για τους Έλληνες πεσόντες στη μάχη που διεξήχθη στο νησί, το 1825, εναντίον των Αιγυπτίων του Ιμπραήμ. Το μνημείο έχει πάνω του τα ονόματα των πεσόντων αγωνιστών Τσαμαδού, Σαχίνη και Αναγνωσταρά. Βορειότερα, πάνω στην ακτή, βρίσκεται το μνημείο του Ιταλού φιλέλληνα κόμη Σανταρόζα, ο οποίος επίσης σκοτώθηκε στη μάχη της Σφακτηρίας, στις 26 Απριλίου 1825.

Στη νήσο Σφακτηρία βρίσκεται επίσης ο τάφος του Παύλου Βοναπάρτη, ανιψιού του Μεγάλου Ναπολέοντα, ο οποίος σκοτώθηκε το 1827 από εκπυρσοκρότηση του όπλου του πάνω στη φρεγάτα Ελλάς του Βρετανού ναυάρχου Κόχραν. Η σορός του Παύλου Βοναπάρτη θάφτηκε τελικά στη Σφακτηρία το 1832, αφού παρέμεινε για πέντε χρόνια σε ένα βαρέλι ρούμι!

Στα ενδότερα της Σφακτηρίας υπάρχει και μνημείο για τον πεσόντα σε αψιμαχία Αλεξί Μαλλέ, αξιωματικό του γαλλικού στρατιωτικού σώματος του Μαιζόν στη Πελοπόννησο.

Πηγές

https://greece.terrabook.com/