Στοά Φιλίππου Ε': Το μεγάλο έργο αναστήλωσης που πραγματοποιείται στη Δήλο!

Η Δήλος, το νησί του Απόλλωνα αλλάζει... Μπορεί να ήταν ευάλωτη στη φθορά του χρόνου και τις καιρικές συνθήκες, αλλά ένα μεγάλο έργο της αναστήλωσης της Στοάς του Φιλίππου Ε΄ ήρθε να θεραπεύσει τις πληγές του. Το  σημαντικό αναστηλωτικό έργο που έχει αναλάβει το Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου «προχωρά» στην επόμενη φάση με την εγκατάσταση του ικριώματος.

Σχέδιο των περιηγητών
STUART, James / REVETT, Nicholas. Painters and Αrchitects, τ. III

Πρόκειται για το μνημείο ελληνιστικής περιόδου, που οικοδομήθηκε στην «Άδηλο νήσο» προς τιμή του Βασιλιά των Μακεδόνων (εγγονό του Αντίγονου Γονατά) περίπου το 210π.Χ., την ομώνυμη Στοά. Η στοά ήταν προσανοτολισμένη προς την Ανατολή και έφερε αναθηματική επιγραφή, χαραγμένη στο επιστύλιο  αναφέρει «ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΙ (ΑΝΕΘΗΚΕΝ)». Το έργο φέρεται να συνδέεται με τις νίκες του Αντιγονίδη Φίλιππου σε ξηρά και θάλασσα. Σημειώνεται ότι Στοά είχε οικοδομήσει και ο Αντίγονος Γονατάς, καταδεικνύοντας πόσο σημαντική ήταν η Δήλος για το Κοινόν των Νησιωτών την ελληνιστική εποχή.

 της Μαρία Αλιμπέρτη

Το έργο της αναστήλωσης της Στοάς του Φιλίππου Ε’ έχει αρχίσει από το 2017 όταν προσωπικό και μηχανήματα έφθασαν στο ιερό νησί για να συλλέξουν και να «τακτοποιήσουν» το διασκορπισμένο υλικό καθώς και να προστατεύσουν τα πολιτιστικά μας τεκμήρια.

Το εγχείρημα, ακόμη και από την πρώτη φάση του έργου, έδωσε καρπούς, ιδιαίτερα σε  επιστημονικό επίπεδο για το σωζόμενο αρχιτεκτονικό υλικό του μνημείου. Από το ίδρυμα που έθεσε την προσπάθεια κάτω από τις «φτερούγες» του μαθαίνουμε ότι  «έχουν αποψιλωθεί σημαντικές περιοχές του

μνημείου και γύρω από αυτό και έχουν ταξινομηθεί, τουλάχιστον προσωρινά, τα στοιχεία που συνθέτουν το αρχιτεκτονικό υλικό, αναβαθμίζοντας έτσι την εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, που πριν από τις εργασίες παρουσίαζε εικόνα εγκατάλειψης στις περιοχές αυτές».

Ωστόσο, τα αρχιτεκτονικά μέλη που εντοπίστηκαν ήταν πολλαπλάσια από τις αρχικές εκτιμήσεις οπότε και τροποποιήθηκε το πρόγραμμα αναστήλωσης της περίφημης Στοάς του Φιλίππου Β΄. Οι ειδικοί της αναστήλωσης «γεύθηκαν το νέκταρ» της γνώσης  για το αρχαίο μνημείο, συλλέγοντας περισσότερο αρχαίο «αυθεντικό» υλικό για την τελική φάση της αναστήλωσης. Εκτιμάται το τελικό αποτέλεσμα χάρη στην αξιοποίηση περισσότερων αρχαίων λίθων, θα αναχθεί πλησιάζοντας το αυθεντικό μνημείο και την αισθητική του αρτιότητα.

Η Ιερή Συνοικία

Όπως ήταν λογικό προέκυψαν καθυστερήσεις στην εκτέλεση της αναστήλωσης λόγω του μεγαλύτερου όγκου αρχιτεκτονικών μελών, τα οποία κυρίως εντοπίστηκαν «στο χαμηλότερο επίπεδο της αναστήλωσης, την κρηπίδα και τον τοιχοβάτη –στυλοβάτη, όπου σύμφωνα με την αρχική εκτίμηση θα χρησιμοποιούταν εξ ολοκλήρου νέο υλικό».

Σχέδιο των περιηγητών
STUART, James / REVETT, Nicholas. Painters and Αrchitects

Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν 170 αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη που εντάχθηκαν στην αναστήλωση του τοιχοβάτη –στυλοβάτη, συμπληρωμένα με νέο υλικό. Ως εκ τούτου ανέκυψε η ανάγκη για τρισδιάστατες σχεδιαστικές αποτυπώσεις αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών για την κατασκευή των συμπληρωμάτων και για τη συγκόλλησή τους.

Πρόκληση  αποτέλεσε και η διαχείριση του αρχαίου υλικού που δεν θα εντάχθηκε στην αναστήλωση. Ο πολύ μεγαλύτερος αριθμός των αρχιτεκτονικών μελών από την αρχική εκτίμηση ταξινομήθηκε ανά είδος και διαμορφώθηκαν περιοχές μεγαλύτερης έκτασης.

Η δεύτερη φάση

Η επόμενη φάση του έργου περιλαμβάνει την εγκατάσταση ικριώματος. Η γερανογέφυρα επί μεταλλικών ικριωμάτων, η οποία διατρέχει όλο το μήκος του υπό αναστήλωση κτηρίου, αποτελεί το βασικό «εργαλείο» για την ασφαλή και ταχεία εκτέλεση των εν εξελίξει αναστηλωτικών εργασιών.

Το έργο υλοποιεί η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ενώ το Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου έχει εγκρίνει χορηγία προς την Εφορεία για την εκτέλεση του έργου της μερικής αναστήλωσης της στοάς του Φιλίππου στη Δήλο, με το συλλογισμό ότι η Δήλος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας.

Εκτιμάται ότι η υλοποίηση ενός προγράμματος αναστηλωτικών έργων θα μπορούσε να αλλάξει το δηλιακό τοπίο, διασώζοντας την πολύτιμη κληρονομιά του και επιτυγχάνοντας να καταστήσει το νησί κορυφαίο προορισμό παγκοσμίως.

Πηγή: pacf.gr
www.facebook.com/Canellopoulos.Foundation
http://el.travelogues.gr/