Υπουργικές αιχμές για τον ταφικό τύμβο Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης και τη διάσωσή του

Μήλον της έριδος έχει γίνει ο ταφικός τύμβος Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης και η διάσωσή του, με τη νυν ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού να επιρρίπτει ευθύνες στην απελθούσα.

 Τα παραπήγματα από νάιλον καταδεικνύουν «τις διαχρονικές ευθύνες όλων των Κυβερνήσεων που δεν κατάφεραν χρόνια τώρα να δημιουργήσουν συνθήκες αξιοποίησης του τεράστιου αυτού μνημείου», σύμφωνα με την απάντηση της υπουργού, Λίνας Μενδώνη,  σε ερώτηση των βουλευτών του ΚΚΕ, Γιάννη Δελή και Λεωνίδα Στολτίδη.

Σε σχετική ερώτηση περί κατασκευής μουσείου για τη στέγαση, προστασία και ανάδειξη των ευρημάτων του ταφικού  συνόλου που ήρθε στο φως στο πλαίσιο σωστικής ανασκαφής τονίζεται ο μοναδικός χαρακτήρας του ανασκαφικού συνόλου αλλά και οι παράμετροι για τη διατήρηση των ευαίσθητων οργανικών υλικών του.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Στην εν λόγω θέση, στη κορυφή του τύμβου εκτιμάται ότι υπήρχε κτιστό ταφικό μνημείο που έχει καταστραφεί ολοσχερώς ή θεωρείται ότι το μνημείο προϋπήρχε στη θέση που αργότερα κάλυψε ο τύμβος. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι ταφικό μνημείο υπήρχε σε κάποια γειτονική θέση.

Υπενθυμίζεται ότι η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τετράτροχες άμαξες θαμμένες μόνες ή μαζί με τα άλογά τους. Ανάλογες ταφές έχουν βρεθεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, στην Ελλάδα όμως ήρθαν για πρώτη φορά στο φως στον τύμβο της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης.

Αξιοσημείωτη είναι και η καλή διατήρηση των αμαξών και των σκελετών των αλόγων και η ύπαρξη αποτυπωμάτων των ξύλων.

Το χρονικό

Σχεδόν πριν 15 χρόνια, το 2003 ανατέθηκε στο Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων το έργο της προστασίας και ανάδειξης των ευρημάτων του Τύμβου, «μέσω του σχεδιασμού και της κατασκευής ενός κτηρίου προστασίας για την κατά χώρα έκθεση των τεσσάρων καύσεων, των δύο ταφών αλόγων και των πέντε αμαξών, παράλληλα με την έκθεση εντός προθηκών των υπολοίπων αρχαιολογικών ευρημάτων».

Το υπουργείο διαβεβαιώνει ότι «με την πρόοδο της ανασκαφής, προχωρούσε και η συντήρηση και αποθήκευση των ευρημάτων εντός προκατασκευασμένων οικίσκων, που στήθηκαν στο χώρο την περίοδο 2005-2006».

Από νομοθετικής πλευράς, μία σειρά από προμελέτες εγκρίθηκαν από το 2009 έως το 2011 (αρ. ΥΠΠΟ/ ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ19/53971/2741/10-06-2009 Απόφαση περί έγκρισης προκαταρκτικής μελέτης για την προστασία και ανάδειξη των ευρημάτων του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας – Ζώνης, Νομού Έβρου, αρ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ19/64056/2953/6-9-11 Απόφαση περί έγκρισης προμελέτης για την προστασία και ανάδειξη του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης, Περιφερειακής Ενότητας Έβρου και αρ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ19/106633/4540/21-11-11 Απόφαση περί συμπλήρωσης της ανωτέρω απόφασης).

Ωστόσο, προέκυψε τον Μάιο του 2013, η κατάργηση του Ταμείου Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων. Στη συνέχεια, η αρμοδιότητα για το έργο ανελήφθη από την ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, νυν Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου, η οποία στη συνέχεια συνεργάστηκε με τη Διεύθυνση Μελετών Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων για την ολοκλήρωση και βελτίωση των τευχών της σχετικής αρχιτεκτονικής μελέτης.

Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, για την καλύτερη διαχείριση των αναγκών της οριστικής αρχιτεκτονικής μελέτης του κτηρίου, κρίθηκε σκόπιμη η εκπόνηση της μελέτης των αρχών του μουσειολογικού και μουσειογραφικού σχεδιασμού της έκθεσης. Οι ανωτέρω μελέτες (προμελέτη και αρχές μουσειολογικού και μουσειογραφικού σχεδιασμού) εγκρίθηκαν με την αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΜΜΠΚ/ΤΑΜ/117670/13429/850/245/9-5-2014 (ΑΔΑ: BΙΦΔΓΖΔΘ) Υπουργική Απόφαση.

«Έκτοτε, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού δεν προχώρησε στις απαραίτητες ενέργειες για την περαιτέρω ωρίμανση των μελετών, και ειδικότερα στην εκπόνηση της οριστικής Αρχιτεκτονικής-Στατικής-Η/Μ μελέτης» υποστηρίζεται στην απάντηση της υπουργού.

Τι μέλλει γενέσθαι

Σε ότι αφορά την σημερινή πραγματικότητα η κ. Μενδώνη επισημαίνει ότι για το έτος 2020, η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου ενέταξε στο Πρόγραμμα Δράσης της την εκπόνηση των ανωτέρω οριστικών μελετών του έργου, καθώς και τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης.

Οι προαναφερθείσες μελέτες είναι απαραίτητες για την έκδοση οικοδομικής αδείας και την ένταξη της υλοποίησης του έργου σε συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα.

Ωστόσο, υπήρξε μέριμνα για την συντήρηση ενός μεγάλου μέρους των ευρημάτων, κατά τους ισχυρισμούς της υπουργού, η οποία προσθέτει ότι «η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου φυλάσσει τον χώρο του ταφικού τύμβου της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης και τον διατηρεί επισκέψιμο καθημερινά από τις 8.30 π.μ. έως τις 4.00 μ.μ.».

Πηγές: https://www.evros-news.gr/

http://www.mikridoxipara-zoni.gr/