Αρχαία ελληνική πόλη στις δυτικές ακτές της Μικράς Ασίας, στη περιοχή της Καρίας, η Κνίδος. βρισκόταν στη θέση του σημερινού Τεκίρ της νότιας Τουρκίας. Γεωγραφικά τοποθετείται στο άκρο της μακράς χερσονήσου Κνιδίας αλλά και στη «Τριόπιον Νήσον», τη συνέχεια του Τριοπίου Ακρωτηρίου. Κατά την αρχαιότητα η νήσος αυτή συνδεόταν με τη χερσόνησο με γέφυρα και δρόμο, ενώ σήμερα συνδέεται με έναν στενό αμμώδη ισθμό, έπαψε δηλαδή να είναι νησί.
Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου
Αρχαιολογικός χώρος
Το μέγιστο μήκος της πόλης ήταν περίπου ενάμισυ
χιλιόμετρο και ολόκληρη η έκταση μέσα στα τείχη της είναι ακόμα διάσπαρτη με
υπολείμματα αρχαίων κτισμάτων. Τα τείχη, τόσο πάνω στο νησί όσο και στη χέρσο,
είναι ορατά ακόμα σε όλη τους την περίμετρο, και σε πολλά μέρη. Ιδίως περί την
ακρόπολη στη βορειοανατολική γωνιά της Κνίδου, τα τείχη διατηρούνται πολύ καλά.
Η πρώτη ανασκαφή στη νεότερη εποχή έγινε από τον C.T. Newton κατά τα έτη 1857 και 1858.
Η αγορά, το θέατρο, το γυμνάσιο, ένα ωδείο, ναοί του Διονύσου, των Μουσών, της Αφροδίτης και του «Τριοπίου Απόλλωνος», ιερά της Αρτέμιδας, του Ασκληπιού, του Ερμή και της Δήμητρας, καθώς και πολλά μικρότερης σημασίας κτίσματα, έχουν ταυτοποιηθεί. Επίσης, ένα γενικό σχέδιο της πόλεως έχει κατασκευασθεί με μεγάλη λεπτομέρεια.
Ο αρχαίος δρόμος της Κνίδου χώριζε τον τοπικό πορθμό σε δύο λιμάνια, από τα οποία το μεγαλύτερο (το νότιο) περικλειόταν από δυο μεγάλους λιμενοβραχίονες, που σώζονται ακόμα κατά το μέγιστο του μήκους τους σε καλή κατάσταση. Το νότιο λιμάνι ήταν εμπορικό, ενώ το βόρειο πολεμικό.Επίσης στη Κνίδο σώζονται υπολείμματα αρχαίου ηλιακού ρολογιού.
Αγάλματα
Σε έναν αρχαίο ναό της Κνίδου ο Newton ανακάλυψε ένα θαυμάσιο άγαλμα της θεάς
Δήμητρας σε καθιστή στάση. Στα περίχωρα της Κνίδου, περί τα πέντε χιλιόμετρα
νοτιοανατολικά, βρήκε τα ερείπια ενός μεγαλόπρεπου τύμβου και μία τεράστια
μορφή λιονταριού χαραγμένη σε ενιαίο κομμάτι από πεντελικό μάρμαρο, τρία μέτρα
μήκος και 1,8 μέτρα ύψος, που υποτίθεται ότι συμβόλιζε τη μεγάλη Ναυμαχία της
Κνίδου, στην οποία ο Αθηναίος Κόνων κατανίκησε τους Λακεδαιμονίους το 394 π.Χ.
Ο Λέων της Κνίδου βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.
Στη Κνίδο οι αρχαιολόγοι βρήκαν και ένα χρυσό βάζο, το οποίο χρονολογείται στην περίοδο 25 π.Χ. - 50 μ.Χ και εκτίθεται επίσης στο Βρετανικό Μουσείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το περίφημο άγαλμα του γλύπτη Πραξιτέλη που έγινε γνωστό ως «Κνιδία Αφροδίτη» είχε φιλοτεχνηθεί για τον ναό της θεάς στην Κνίδο. Το έργο αυτό έχει χαθεί, αλλά σώζονται μεταγενέστερα αντίγραφα, από τα οποία το πιο πιστό στο πρωτότυπο πιστεύεται πως είναι εκείνο στα Μουσεία Βατικανού.
Ιστορία
Η Κνίδος ήταν πανάρχαια πόλη και αναφέρεται στον Ομηρικό
«`Υμνο στον Απόλλωνα» (στίχος 43). Ως ιδρυτές της μνημονεύονται μυθικά πρόσωπα:
ο Τρίοπας (πατέρας του Πελασγού) και ο Φόρβαντας. Πιθανότατα πάντως κτίσθηκε
από Δωριείς αποίκους. Από νωρίς η Κνίδος απέκτησε ναυτική δύναμη και ανέπτυξε
έντονη εμπορική δραστηριότητα, για να καταλήξει ως πρωτεύουσα της Δωρικής
Εξαπόλεως: οι σύνοδοι της ενώσεως αυτής λάβαιναν χώρα στο Τριόπιο μαζί με
προβεβλημένους αγώνες προς τιμή του Απόλλωνα, του Ποσειδώνα και των Νυμφών.
Την πόλη διοικούσε αρχικώς μία εξηκονταμελής γερουσία της οποίας προέδρευε δικαστικός (ολιγαρχικό πολίτευμα), ενώ μετά την απελευθέρωση από τους Πέρσες το σύνταγμα μετασχηματίσθηκε σε δημοκρατικό και η Κνίδος εντάχθηκε στην Αθηναϊκή συμμαχία, από τη Μάχη του Ευρυμέδοντα και το ύστερο μέρος του Πελοποννησιακού Πολέμου και μετά. Περί το 390 π.Χ. η Κνίδος δημιούργησε συμμαχία με την Έφεσο, το Βυζάντιο, τη Ρόδο και τη Σάμο. Εξαιτίας του πλούτου που συσσωρεύθηκε από το εμπόριο (χάρη στην ευνοϊκή προς τούτο θέση της Κνίδου), οι Κνίδιοι μπόρεσαν να αποικίσουν τη νήσο Λιπάρα και ίδρυσαν μία πόλη στην Αδριατική Θάλασσα.
Στην ελληνιστική περίοδο 285 – 222 π.Χ. η Κνίδος πέρασε στην κυριαρχία των Πτολεμαίων. Κατά την επέκτασή τους στην περιοχή, οι Ρωμαίοι απέκτησαν εύκολα την συμμαχία των Κνιδίων και τους αντάμειψαν για τη βοήθειά τους εναντίον του Αντιόχου αφήνοντας την πόλη τους ανεξάρτητη από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο η Κνίδος πρέπει να είχε ακόμα
αρκετά σημαντικό πληθυσμό, καθώς στα ερείπιά της εντοπίζονται πολλά κτίσματα
βυζαντινού ρυθμού και υπάρχουν αρκετά χριστιανικά ιερά στη γύρω περιοχή.
Περίφημοι Κνίδιοι
Επιφανείς άνδρες που κατάγονταν από τη Κνίδο ήταν οι
εξής:
Ο μαθηματικός και αστρονόμος Εύδοξος
Ο περιπατητικός φιλόσοφος Αγαθαρχίδης
Ο ιστορικός Άρατος
Ο ρήτορας Αρτεμίδωρος
Ο συγγραφέας και ιατρός Κτησίας
Ο Σώστρατος, κατασκευαστής του ονομαστού Φάρου της
Αλεξανδρείας, ενός από τα «7 θαύματα» της αρχαιότητας.
Jenkins, Ian (2006).
"Return to Cnidus". Anatolian Archaeology
Winter, Frederick E.
(2006). Studies in Hellenistic architecture. Toronto, Univ. of Toronto Press
C. Bruns-Ozgan,
Knidos: A Guide to the Ancient Site, Konya 2004
G.Bean, Cnidus, Turkey
beyond the Maeander, London 1980, chapter 12
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου