Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2020

Πού στην Αθήνα βρίσκεται ο ανδριάντας του Αλέκου Παναγούλη;

     




                ΘΕΛΩ

Θέλω να προσευχηθώ
με την ίδια δύναμη που θέλω να βλαστημήσω

Θέλω να τιμωρήσω
με την ίδια δύναμη που θέλω να συγχωρήσω

Θέλω να προσφέρω
με την ίδια δύναμη που ήθελα στο ξεκίνημα

Θέλω να νικήσω
αφού δεν μπορώ να νικηθώ.


                                            Αλέκος Παναγούλης






Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

Στην σημερινή επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου αξίζει να γίνει αναφορά και στην κορυφαία μορφή του αντιδικτατορικού αγώνα, Αλέκο Παναγούλη, του οποίου ο ανδριάντας δεσπόζει στην πλατεία Δικαιοσύνης, σε κεντρικότατο σημείο της Αθήνας (Πανεπιστημίου και Σανταρόζα). Αν και η κατασκευή του αγάλματος χρειάστηκε πολλά χρόνια για να υλοποιηθεί, το όνειρο πολλών συναγωνιστών του έγινε τελικά πραγματικότητα, με τα αποκαλυπτήρια να λαμβάνουν χώρα στις 11 Μαρτίου 2012.




Το άγαλμα


Ο ανδριάντας, ορειχάλκινο άγαλμα ύψους δυο μέτρων, είναι έργο του γλύπτη Αχιλλέα Βασιλείου και απεικονίζει τον Αλέξανδρο Παναγούλη να δείχνει με τον δείκτη προς το μέλλον. Το γλυπτό στηρίζεται σε μαρμάρινη κολώνα, όπου αναγράφεται η ιστορική φράση του Αλέκου Παναγούλη κατά την διάρκεια της δίκης του στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, στις 7 Νοεμβρίου 1968: «Το ωραιότερο κύκνειο άσμα κάθε πραγματικού αγωνιστή είναι ο επιθανάτιος ρόγχος μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα της τυραννίας και αυτήν τη θέση αποδέχομαι».



Στο πλάι αναγράφονται τα ονόματα των καταδικασμένων συναγωνιστών του: Ελευθέριος Βερυβάκης, Ιωάννης Κλωνιζάκης, Νικόλας Λεκανίδης, Γεώργιος Ελευθεριάδης, Νικόλαος Ζαμπέλης, Γεώργιος Αβράμης, Στάθης Γιώτας, Αρτέμης Κλωνιζάκης, Τζάνος Βαλασέλης, Αντώνης Πρίντεζης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ανδριάντας του μεγάλου αγωνιστή της Δημοκρατίας είχε πέσει θύμα εκτρόπων στις 12 Φεβρουαρίου 2012, αφού ήδη βρισκόταν με «καλύπτρα» -ενόψει των αποκαλυπτηρίων- στην πλατεία Δικαστηρίων, αλλά αποκαταστάθηκε.
Σύμφωνα με τον Στάθη Παναγούλη, αδερφό του μεγάλου ήρωα, "ο ανδριάντας εκφράζει τους αγώνες του ελληνικού λαού κατά την περίοδο της χούντας και είναι όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρος για την εποχή που ζει ο λαός μας".
Ο ανδριάντας του Αλέκου Παναγούλη στήθηκε με απόφαση που είχε πάρει η τότε Βουλή των Ελλήνων και η τότε δημοτική αρχή της πρωτεύουσας, με τη συμπαράσταση της Ένωσης τέως Βουλευτών-Ευρωβουλευτών και του κινήματος πολιτών «21ος αιώνας-Πνύκα"».




Ποιος ήταν ο Αλέκος Παναγούλης


Ο Αλέξανδρος Παναγούλης γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1939. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός και ο ήρωας είχε σπουδάσει στη σχολή Μηχανολόγων - Ηλεκτρολόγων του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου. Σε νεαρή ηλικία εντάχθηκε στην Οργάνωση Νέων της Ένωσης Κέντρου, ενώ την περίοδο της δικτατορίας λιποτάκτησε από το στράτευμα και ίδρυσε την οργάνωση Εθνική Αντίσταση.
Ο Αλέκος Παναγούλης διέφυγε στη Κύπρο, όπου ήρθε σε επαφή με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη, στέλεχος της κυβέρνησης του τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Στη συνέχεια, ο Παναγούλης επανήλθε στην Ελλάδα,  σχεδιάζοντας και εκτελώντας την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου στη Βάρκιζα, επί της λεωφόρου Αθηνών - Σουνίου, στις 13 Αυγούστου 1968.




Σύλληψη, βασανιστήρια και καταδίκη σε θάνατο


Μετά από την αποτυχημένη απόπειρα, ο Παναγούλης συνελήφθη και υποβλήθηκε σε συνεχείς βασανισμούς στο ΕΑΤ- ΕΣΑ που τον οδήγησαν στο νοσοκομείο. Καταδικάστηκε δις εις θάνατον από το Έκτακτο Στρατοδικείο το Νοέμβριο 1968, αλλά η εκτέλεση ματαιώθηκε έπειτα από εντονότατες πιέσεις της διεθνούς κοινότητας.
Ο μεγάλος αγωνιστής οδηγήθηκε στις στρατιωτικές φυλακές Μπογιατίου, από τις οποίες δραπέτευσε στις 5 Ιουνίου 1969. Συνελήφθη εκ νέου και μεταφέρθηκε πάλι στις ίδιες φυλακές υπό αυστηρή απομόνωση, ενώ εκεί άρχισε να γράφει ποιήματα.
Η πρώτη ποιητική του συλλογή εκδόθηκε στην Ιταλία το 1972, με εισαγωγικό σημείωμα από τον διάσημο σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι και τον Ιταλό πολιτικό Φερούτσιο Πάρι.
Τον Αύγουστο 1973, ο Παναγούλης απελευθερώθηκε με τη γενική αμνηστία που χορηγήθηκε από το δικτατορικό καθεστώς στους πολιτικούς κρατούμενους, και έφυγε στη Φλωρεντία.




Μετά τη χούντα


Στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, τις πρώτες εκλογές που διεξήχθησαν στην Ελλάδα μετά από την πτώση της χούντας, εξελέγη βουλευτής Β' Αθηνών με την Ένωση Κέντρου. Προσπάθησε να αποκαλύψει τις σχέσεις πολιτικών της μεταδικτατορικής Ελλάδας με το καθεστώς της επταετίας, αλλά οι έρευνές του διακόπηκαν, όταν σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, σε ηλικία 38 ετών.
Η ζωή και το έργο του Αλέκου Παναγούλη αποτελούν μέχρι σήμερα πηγή έμπνευσης στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Μεταξύ άλλων, ο σπουδαίος συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε ποιήματά του. Ακόμη, η ποίηση και η ζωή του Παναγούλη έγιναν αντικείμενο μελέτης για πολλούς ερευνητές. Όμως, αυτή που συνέβαλε και τίμησε με τον καλύτερο τρόπο τον άνθρωπο και πολιτικό Αλέκο Παναγούλη, ήταν η Ιταλίδα δημοσιογράφος και σύντροφός του, Οριάνα Φαλάτσι, με το έργο της Un Uomo (Ένας Άντρας).
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, ο παραλίγο «Τυραννοκτόνος», σφράγισε με το θάρρος και το έργο του, την πολιτική και πνευματική ζωή του τόπου. Ως σύμβολο πλέον της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας εμπνέει τις νέες γενιές στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο.


Το τροχαίο


Ο Παναγούλης σκοτώθηκε την Πρωτομαγιά του 1976 σε ηλικία 38 ετών κατόπιν τροχαίου ατυχήματος στην λεωφόρο Βουλιαγμένης (το αυτοκίνητό του προσέκρουσε σε υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου κάθετα στην πορεία), λίγες μέρες πριν από την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της χούντας (Φάκελος ΕΣΑ). Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν έλαβε χώρα ποτέ, λέγεται ότι περιείχε αδιαμφισβήτητες αποδείξεις εις βάρος ορισμένων πολιτικών που συνεργάστηκαν με τη χούντα. Κατά πολλούς, το τροχαίο ατύχημα είχε στηθεί για να θέσει τον Αλέκο Παναγούλη εκτός μάχης και να εξαφανίσει τις αποδείξεις που είχε υπό την κατοχή του.



Πηγές



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου