Eνάντια στις κοινωνικές προσδοκίες και τους ρόλους των φύλων που υπαγόρευε η αστική ιδεολογία... Επαναστατικές, ανεξάρτητες και αφοσιωμένες, καθεμία από αυτές ήξερε πώς να αμφισβητεί και να εκθέτει τις πατριαρχικές παραδοχές...
Φως στην θηλυκή δημιουργία επέλεξε να ρίξει το 1943 η συλλέκτρια Peggy Guggenheim σε μια από τις πρώτες εκθέσεις αφιερωμένη αποκλειστικά στο έργο γυναικών καλλιτεχνών στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην γκαλερί Art of This Century της Νέας Υόρκης. Με τίτλο Exhibition by 31 Women, ένας από τους στόχους της Guggenheim ήταν να αναδείξει τη συμβολή των γυναικών καλλιτεχνών, οι οποίες συχνά απορρίπτονταν από την πατριαρχική νοοτροπία της εποχής.
Η έκθεση διοργανώνεται ξανά από την Fundación MAPFRE της Μαδρίτης σε συνεργασία με την MAC/CCB, με ένα εξαιρετικό δάνειο από τη συλλογή "The 31 Women Collection" της Guggenheim του 1943.
Σε μια εποχή που οι γυναίκες λειτουργούσαν ως μούσες, μιμητές ή σύντροφοι διάσημων ανδρών καλλιτεχνών η Peggy Guggenheim βοήθησε να αναδυθεί το άρωμα γυναίκας στη Τέχνη. Επέλεξε 31 Γυναίκες –καλλιτέχνες, καταξιωμένες δημιουργούς και ανερχόμενα ταλέντα, οι οποίες προέρχονταν από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, πολλές από τις οποίες συνδέονταν με τον υπερρεαλισμό και την αφηρημένη τέχνη.
Έχοντας επίγνωση των προκλήσεων που αντιμετώπιζαν επειδή ήταν γυναίκες, αυτές οι καλλιτέχνιδες συχνά πήγαιναν κόντρα στο ρεύμα χρησιμοποιώντας τις κυρίαρχες καλλιτεχνικές γλώσσες της εποχής τους: επανερμήνευσαν τις συνεισφορές του Σουρεαλισμού και του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού για να αναδείξουν τις πατριαρχικές αρχές στις οποίες βασίζονταν τα κινήματα αυτά.
Σίγουρα, ανάμεσα σε αυτές που η Peggy Guggenheim, η Frida Kalho τα κατάφερε καλύτερα όσο καμία όχι μόνο να ξεπεράσει σε φήμη του συζύγου της, να γίνει σύμβολο για το Μεξικό και να ξεχωρίσει ως γυναίκα καλλιτέχνης, να είναι σχεδόν σήμερα σύμβολο των φεμινιστριών. Λιγότεροι θα γνωρίζουν για την Μeraud Guevara, το γένος Guinness που συνδέθηκε με τον Picabia, ο οποίος έγραψε και τον πρόλογο στον κατάλογο της πρώτης της έκθεσης στην Galerie Van Leer, στο Παρίσι. Η Meraud συναναστράφηκε την Γερτρούδη Στάιν και τους παρισινούς νεορομαντικούς ζωγράφους, μοιράστηκε ανησυχίες με τον γλύπτη Alberto Giacometti, τον Βρετονό ζωγράφο Pierre Tal-Coat και άλλους.
Στην έκθεση θα συμπεριληφθούν έργα της Dorothea Margaret Tanning, ίσως της πιο γνωστής Αμερικανίδας σουρρεαλίστριας ζωγράφου, χαράκτη, γλύπτρια, συγγραφέας και ποιήτρια. Το πρώιμο έργο της επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό. Υπήρξε εμπορική καλλιτέχνιδα, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τη ζωγραφική της, και ανακάλυψε τον υπερρεαλισμό στη σημαδιακή έκθεση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης του 1936, Φανταστική Τέχνη, Νταντά και Υπερρεαλισμός
Άγνωστη παραμένει σήμερα η Anne Harvey (1916-1967), θεία του Στίβεν Χάρβεϊ. Η Anne επέδειξε ένα πρώιμο ταλέντο στο σχέδιο και τη ζωγραφική στα προεφηβικά της χρόνια στο Σικάγο και το 1928 ταξίδεψε στο Παρίσι με βοήθεια από τη θεία της και εκεί ξεκίνησε η ζωή της «ανάμεσα σε καλλιτέχνες και ζωγράφους». Σε αυτό το σημείο της ζωής της, οι πύλες στο κάστρο του κόσμου της τέχνης άνοιξαν διάπλατα. Η Anne γνώρισε τον Pascin (του οποίου το σχέδιο του 1929 της δωδεκάχρονης Anne αναπαράγεται στον κατάλογο), τους Leger, Matisse, Picasso, Calder, Survage και Brancusi, μεταξύ άλλων.
Η Meret Oppenheim στο έργο της ενσωματώσε πολλά καλλιτεχνικά κινήματα του 20ού αιώνα, ιδιαίτερα τον ντανταϊσμό και τον σουρεαλισμό, αλλά θεωρείται στοχαστής που ακολούθησε το δικό της όραμα. Με σπουδές στο Παρίσι, σχετίστηκε με μέλη του σουρεαλιστικού κύκλου, May Ray, Andre Breton, Marcel Duchamp και Max Ernst. Έγινε γνωστή για το έργο της το φλιτζάνι τσαγιού της, Object (Le déjeuner en fourrure [Γεύμα με γούνα]), το οποίο έγινε σύμβολο της τέχνης του 20ού αιώνα. Παίρνοντας αποστάσεις από τους Σουρεαλιστές επέστρεψε στην Ελβετία κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Επανήλθε στα μέσα της δεκαετίας του 1950, υπερασπιζόμενη για άλλη μια φορά την ατομικότητα και τη θηλυκότητα της. Στην περίφημη ομιλία αποδοχής της για το Βραβείο Τέχνης της Πόλης της Βασιλείας το 1975, η Oppenheim έθιξε το θέμα της γυναίκας καλλιτέχνιδας και της προσωπικής ελευθερίας, υπερασπιζόμενη το «ανδρόγυνο του νου» και διακήρυξε ότι «Η ελευθερία δεν σου δίνεται, πρέπει να την αδράξεις».
Η δε Valentine Hugo συνεργάστηκε με τον Jean Cocteau σε σχέδια μπαλέτου τη δεκαετία του 1920, ο οποίος τη σύστησε στους σουρεαλιστές. Μέσα από την ενασχόλησή της με τον σουρεαλιστικό κύκλο, έγινε φίλη και συνεργάτιδα με τους André Breton, Jacqueline Lamba, Pablo Picasso, Paul Éluard, Salvador Dalí και Max Ernst.
Η Jacqueline Lamba σύζυγος του André Breton, ηγέτη της Σουρεαλιστικής Ομάδας, το 1934, υπήρξε ταλαντούχα καλλιτέχνιδα. Η Lamba συμμετείχε σε πολλές σουρεαλιστικές δραστηριότητες και οι πίνακές της εμφανίστηκαν σε ομαδικές εκθέσεις από το 1934 έως το 1948. Μαζί με τον σύζυγό της μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη τα πρώτα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ενώνοντας τις δυνάμεις τους με αρκετούς σουρεαλιστές που είχαν ήδη εξοριστεί εκεί.
Η επαναστάτρια του σχεδιασμού και πρωτοπόρος Elizabeth Eyre (ο θείος της Wilson Eyre ήταν κορυφαίος αρχιτέκτονας Arts and Crafts και πρόγονος ήταν ο ιδιαίτερος γραμματέας του George Washington), έλαμψε σαν κομήτης σε όλο τον 20ό αιώνα, μετακινούμενη μεταξύ Παρισιού και Ρώμης. Σπούδασε στο Arts Students League του Μανχάταν (ένας από τους δασκάλους της ήταν ο ζωγράφος Robert Henri), έγραψε σημαντικά άρθρα, σχεδίασε εσωτερικούς χώρους και έπιπλα που χαιρετίστηκαν για τον έντονο νεωτερισμό τους, σχεδίασε πορτρέτα κοινωνικών μορφών και εικονογράφησε παιδικά βιβλία.
Αξίζει να επισκεφθείτε την έκθεση και να γνωρίσετε όλο το
γυναικείο αυτό κύμα δημιουργικότητας.Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα των καλλιτεχνών: Meraud Guinness Guevara, Anne Harvey, Valentine Hugo, Buffie Johnson, Frida Kahlo, Jacqueline Lamba, Eyre de Lanux, Gypsy Rose Lee, Hazel McKinley, Aline Meyer Liebman, Louise Nevelson, Meret Oppenheim, Milena Pavlovic-Barilli, Barbara Poe-Levee Reis, Irene Rice Pereira, Kay Sage, Gretchen Schoeninger, Sonja Sekula, Esphyr Slobodkina, Hedda Sterne, Sophie Taeuber-Arp, Dorothea Tanning, Julia Thecla, Pegeen Vail Guggenheim και Maria Helena Vieira da Silva.
Έως 29 Ιουνίου 2025
https://www.ccb.pt/en/evento/31-women-an-exhibition-by-peggy-guggenheim/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου