Η ταινία The King of Laughter (Qui rido io, 2021) του Μάριο Μαρτόνε είναι ένα καλοφτιαγμένο βιογραφικό δράμα εποχής, που αν και φλυαρεί σε σημεία, καταφέρνει να σκιαγραφήσει με ένταση και θεατρικότητα τα ήθη, τις αντιφάσεις και την υποκρισία μιας ολόκληρης εποχής. Μέσα από την ιστορία του θρυλικού Ιταλού θεατρικού συγγραφέα και ηθοποιού Εντουάρντο Σκαρπέτα, η ταινία θέτει κρίσιμα ερωτήματα για την ελευθερία της έκφρασης, τη φύση της παρωδίας, τον ρόλο της τέχνης στην κοινωνία και τις οικογενειακές σχέσεις εξουσίας.
Βασισμένη σε αληθινά γεγονότα: Η υπόθεση
Η ταινία βασίζεται στην πραγματική ζωή του Εντουάρντο Σκαρπέτα (1853–1925), ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ναπολιτάνικης κωμωδίας. Το επίκεντρο της αφήγησης είναι η δικαστική διαμάχη του με τον ποιητή Γκαμπριέλε Ντ’Αννούντσιο, όταν ο Σκαρπέτα αποφάσισε να παρωδήσει το έργο Η Κόρη του Ιώριου χωρίς την άδεια του δημιουργού. Η πράξη αυτή τον οδήγησε σε δίκη για λογοκλοπή, με την υπόθεση να εξελίσσεται σε ένα δημόσιο θέαμα που ανέδειξε τις συγκρούσεις ανάμεσα στην υψηλή τέχνη και τη λαϊκή ψυχαγωγία, την παρωδία και την πρωτοτυπία, την ελευθερία και τη λογοκρισία.
Η σκηνοθεσία και οι ερμηνείες
Ο σκηνοθέτης Μάριο Μαρτόνε δημιουργεί ένα πλούσιο, θεατρικό σύμπαν, γεμάτο χρώμα, ένταση και υπερβολή. Όπως σχολιάζει το Variety, η ταινία είναι «ένα υπερφορτωμένο ιταλικό θεατρικό βιογραφικό δράμα, που μοιάζει με γιορτινή τούρτα: υπέροχη στην όψη, αλλά χορταίνεις πριν τελειώσει». Παρά την αφηγηματική της πληθωρικότητα, η ταινία διατηρεί τη δυναμική της χάρη στην ερμηνεία του Τόνι Σερβίλο, ο οποίος ενσαρκώνει τον Σκαρπέτα με βάθος, εγωκεντρισμό και θεατρική ακρίβεια. Όπως σημειώνει το Eye for Film, «ο Σερβίλο είναι ιδανικός στον ρόλο ενός ναρκισσιστή καλλιτέχνη που απαιτεί από όλους να γίνουν προέκταση της δικής του βούλησης».
Η ταινία δεν περιορίζεται μόνο στη δημόσια εικόνα του Σκαρπέτα, αλλά εστιάζει και στην ιδιωτική του ζωή: την πολυπρόσωπη οικογένεια, τις ερωμένες, τα παιδιά που δεν αναγνώρισε, και κυρίως τη σχέση του με τους νεαρούς τότε Εντουάρντο, Τιτίνα και Πεππίνο ντε Φιλίππο. Η Cineuropa τονίζει ότι «ο Σκαρπέτα παρουσιάζεται ως ένας πατέρας-αφέντης, που επιβάλλει τη θέλησή του στα παιδιά του, απαιτώντας να ακολουθήσουν το δικό του θεατρικό μονοπάτι».
Κεντρικά νοήματα και θεματικοί άξονες
Η ταινία θέτει στο επίκεντρο το ζήτημα της ελευθερίας στην τέχνη: Πού τελειώνει η παρωδία και πού αρχίζει η λογοκλοπή; Ποιος έχει το δικαίωμα να σατιρίσει και να ανατρέψει το «ιερό» της υψηλής τέχνης; Μέσα από τη δίκη του Σκαρπέτα, αναδεικνύεται η ένταση ανάμεσα στην καλλιτεχνική πρωτοπορία και την κοινωνική υποκρισία, αλλά και η διαχρονική σύγκρουση ανάμεσα στην τέχνη για τον λαό και την τέχνη για την ελίτ.
Παράλληλα, η ταινία εξετάζει τον ανταγωνισμό μεταξύ καλλιτεχνών ως κινητήριο δύναμη για την εξέλιξη της τέχνης, αλλά και ως πηγή προσωπικών και ηθικών συγκρούσεων. Η οικογενειακή διάσταση της ιστορίας φωτίζει τις γονεϊκές σχέσεις εξουσίας, με τον Σκαρπέτα να ενσαρκώνει τον πατέρα-αφέντη που καθορίζει τη μοίρα των παιδιών του, και τον σύζυγο-αμοραλιστή που ζει για τη δική του καλλιτεχνική υστεροφημία.
Το The King of Laughter είναι μια φιλόδοξη, καλοσκηνοθετημένη ταινία εποχής, που συνδυάζει το θεατρικό μεγαλείο με την ανθρώπινη τραγικότητα. Αν και σε σημεία φλυαρεί και υπερβάλλει, καταφέρνει να θέσει επίκαιρα ερωτήματα για την τέχνη, την κοινωνία και την ελευθερία της έκφρασης. Είναι μια ταινία που αξίζει να δει κανείς, όχι μόνο για την ιστορική της αξία, αλλά και για τη βαθιά της ματιά στον άνθρωπο πίσω από τη μάσκα του γέλιου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου