« SILENCE MUSEUM » του Ηλία Παπανικολάου όταν η Τέχνη εκφράζει μια βιοπολιτική αντίληψη

Κραυγή ζωής και αγωνίας μέσω της Τέχνης, εκφράζοντας  βιοπολιτική αντίληψη …στη νέα του έκθεση με με τίτλο « SILENCE MUSEUM » ο Ηλίας Παπανικολάου ξεφεύγει από την σφαίρα της καλλιτεχνικής ενδοσκόπησης και τολμά να ορθώσει τον λόγο του έναντι στους «εξουσιαστικούς θεσμούς, κατασταλτικούς μηχανισμούς,  κυρίαρχο φαντασιακό ως μηχανές αλλοτρίωσης και παραμόρφωσης εαυτών και αλλήλων…» όπως εξηγείο σκηνοθέτης της θεατρικής ομάδας ''Ομάδα Σημείο Μηδέν'' Σάββας Στρούμπος.

Ο πόλεμος, η από-ανθρωποποίηση και η εξέγερση  δεσμεύουν και καθηλώνουν το βλέμμα του θεατή- επισκέπτη της έκθεσης που θα εγκαινιαστεί στον Εικαστικό Κύκλο ΔΛ την Παρασκευή 10 Μαΐου.

Μεταξύ άλλων  ο κ.Σάββας Στρούμπος σημειώνει ότι «Το SILENCE MUSEUM είναι η στιγμή της έκρηξης του πυρήνα, η στιγμή κατά την οποία η αγωνία του Παπανικολάου για την ανθρώπινη Ύπαρξη – και –Ιστορία εμφανίζεται ως εκφραστικός καταρράκτης, υπερβαίνοντας αισθητικούς όρους και όρια που ως εκείνη τη στιγμή καθορίζουν τη δουλειά του.» 

Τα έργα χαρακτηρίζονται ως  μεταβατικά γιατί αναφέρονται σε καιρούς μεταβατικούς. «Στους ανοιχτούς ορίζοντες των έργων το Ανθρώπινο κραυγάζει για τη λύτρωσή του, ετοιμάζει τη φοβερή επιστροφή του, διεκδικώντας τον ζωτικό του χώρο – και- χρόνο, αφήνοντας τη φαντασία μας να πάρει τον λόγο, επιτρέποντας το ουτοπικό κοίταγμα προς αυτό που δεν υπάρχει ακόμα, που βρίσκεται όμως προ των πυλών!»

Ο Ηλίας Παπανικολάου εξηγεί ότι « Κι εκεί που περπατάς τον δρόμο σου μαζί με όλα όσα κουβαλάς, έρχεται μία στιγμή που κοντοστέκεσαι και αναζητάς από την αρχή το νόημα. Σκέφτεσαι ποια θέση παίρνεις απέναντι σε μία σαρωτική για τα ανθρώπινα μέτρα εποχή. Η προσωπική συλλογή με τις απογοητεύσεις είναι ήδη ένα δυνατό υλικό και βρήκα τον τρόπο να φτιάξω με αυτές έναν κόσμο. Αυτόν τον κόσμο τον ονόμασα SILENCE MUSEUM. »
 

 
Εγκαίνια Έκθεσης: Παρασκευή 10 Μαΐου 2019 και ώρα 20:00
 
Διάρκεια Έκθεσης: 10 Μαΐου – 29 Ιουνίου 2019
 
Ώρες Λειτουργίας:   Δευτέρα κλειστά
                             Τετάρτη - Σάββατο 11:00 - 16:00
                             Τρίτη - Πέμπτη - Παρασκευή 11:00 - 20:00
 
 
Η είσοδος στην έκθεση είναι ελεύθερη για το κοινό.

Εικαστικός Κύκλος ΔΛ, Ακαδημίας 6,  2103646818-9

  

Δεν μπορείς να αποδράσεις σε ελληνικό νησί; Ταξίδεψε με τα έργα του Ηλία Παπανικολάου

Θαλασσινά τοπία κοιτώ, λες και σέρνω τα πόδια μου στη λευκή άμμο, απολαμβάνω την σκιά κάτω από τις φυλλωσιές δέντρων, νιώθω ότι αγναντεύω από νησιώτικες ταράτσες και χαζεύω κάποιες φίλες κάτω από μπουγάδες να απολαμβάνουν τον φραπέ τους... 

Όχι δεν κατάφερα να αποδράσω σε κάποιο ελληνικό νησί, ούτε κοιτώ φωτογραφίες από περασμένες διακοπές. Απλά στέκομαι απέναντι από εικόνες ψυχής, αγαπημένες μνήμες από τα καλοκαίρια των παιδικών χρόνων του Ηλία Παπανικολάου.

 Στην αναδρομική του έκθεση με τίτλο «Παραγνώσεις» στην Πινακοθήκη Γρηγοριάδη, ο κ.Παπνικολάου άνοιξε το «μπαούλο» της καρδιάς του και με παιδική αθωότητα μας καταθέτει τις πιο ευαίσθητες ενθυμίσεις του. Παρά το στοιχείο της προσωπικής εξομολόγησης, τα έργα δεν είναι αυτοαναφορικά, όπως μου εξηγεί ο καλλιτέχνης καθώς περιηγούμαι στην έκθεση, η  εικόνα της μπουγάδας που ύπταται, για παράδειγμα, έφερε στο μυαλό του οικοδεσπότη,  κ.Γρηγοριάδη μνήμες από την Κατοχή.

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Η έκθεση αυτή αποτελεί έναν διάλογο με έργα της Γενιάς του 30’, παρατείνοντας μεν τον ορίζοντα πρόσληψης των έργων των μεγάλων δημιουργών, σφυρηλατώντας δε αλυσίδες συνοχής του χθες και του σήμερα, μέσα από την σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή. Πρόκειται για μια πρόταση του επιμελητή Γιάννη Παπαδόπουλου, ο οποίος αναγνώρισε κοινά σημεία αναφοράς στα έργα του κ.Παπανικολάου και του εν λόγω ρεύματος.

 Λαμβάνοντας  υπόψιν του τα έργα της συλλογής του κ.Γρηγοριάδη, ο κ.Παπαδόπουλος διαπίστωσε συνάφειες, εξελίξεις και γόνιμες αντιπαραθέσεις, οπότε και πρότεινε στον καλλιτέχνη αυτό το εγχείρημα συνύπαρξης σε μια έκθεση. 

Με φόντο το λευκό τοίχο της πινακοθήκης, που λειτουργεί σαν τον λευκό καμβά ή την λευκή σελίδα, τα έργα μοιάζουν με ζώσες οντότητες που «συνομιλούν» για το παρελθόν και το παρόν με θέμα την ελληνική γη, το τοπίο της και τους ανθρώπους της.

Φόρμες, χρώματα (το μπλε, τα σιέλ, η ώχρα), γραμμές  (ευθείες, καμπύλες, κυματιστές) είναι τα ίδια μονοπάτια που περπάτησαν οι παλαιότεροι αλλά ακολούθησε και ο νεότερος δημιουργός. Το τοπίο δεν άλλαξε πολύ, απλά προστέθηκε το σημάδι της προόδου όπως το αποτύπωσε χαρακτηριστικά ο κ.Παπανικολάου με τα καλώδια της ΔΕΗ. Βέβαια, οι  σχεδόν άυλες μορφές του Παρθένη έρχονται σε αντίθεση με τις γήινες στιβαρές δικές του μορφές που μοιάζουν πιο ρεαλιστικές, ανθρώπινες και πιο κοντά στον νεοέλληνα.

Η δική του εικαστική γλώσσα

Στην έκθεση «Παραγνώσεις» περιλαμβάνονται έργα από την περίοδο 2007-2016, ένας δημιουργικός κύκλος που ο καλλιτέχνης είχε ολοκληρώσει τις εγκαταστάσεις του, πέρασε στην δισδιάστατη Τέχνη και στην αισθαντικότητα, μέσα από την έκφραση συναισθημάτων και την αποτύπωσή τους με χρωστικές σκόνες. 

Όπως μου  διευκρινίζει, δεν τον αφορά η μίμηση της πραγματικότητας, αλλά η έκφραση  σκέψεων, προβληματισμών και συναισθημάτων. Νέος κύκλος δημιουργίας ανοίγει για τον κ.Παπανικολαου μετά το 2016 με έργα που ενέχουν συμβολισμούς, πολιτικά μηνύματα κ.ά..

Στην εν λόγω δημιουργική του περίοδο, την οποία απολαμβάνουμε στην Πινακοθήκη Γρηγοριάδη, αντικρίζουμε σε πολλά έργα έναν ζωγράφο- σκηνοθέτη, που δημιουργεί εικόνες με πολλά πλάνα, επίπεδα θέασης και βάθος πεδίου.

 Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα εμφανής στα έργα ωρίμανσης αυτού του δημιουργικού κύκλου, όταν ο καλλιτέχνης πια εκφράζεται με μεικτές τεχνικές, χρησιμοποιώντας ακόμη και κομμάτια από εφημερίδες.

 Στην προσπάθειά του αυτή εξακολουθεί να δεσπόζει ο χώρος, οι μορφές έρχονται σε δεύτερη μοίρα επισημαίνοντας την ζωή σε αυτό το δικό του σύμπαν. Ανάμεσα στα πολλά παράθυρα της ψυχής του καλλιτέχνη ξεχωρίζει το τριπλό γυμνό για το ευφυές εύρημα του παραβάν, με τη τριχοτόμηση του χώρου, τον υπαινιγμό του γυμνού των δυο μορφών αλλά και τα στακάτα χρώματα.