Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2018

Ποιά είναι η Πομπηία της Ανατολίας;


Γνωστή ως "Πομπηία της Ανατολίας" για τα καλά διατηρημένα αριστουργήματα της, η αρχαία Πριήνη ανακηρύχθηκε, στις 6 Ιουνίου, ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και είναι πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών που επισκέπτονται την επαρχία Αϊδινίου (Aydin) στη νοτιοδυτική Τουρκία.  

Η Πριήνη είναι κτισμένη σε υψόμετρο 370 μέτρων, στη νότια πλευρά του όρους Μυκάλη, και εκτείνεται από έναν βραχώδη λόφο - στην κορυφή του οποίου βρίσκεται η ακρόπολη της -  μέχρι την πεδιάδα του ποταμού Μαιάνδρου. Ήταν μία από τις δώδεκα ιωνικές πόλεις - κράτη και οι πρώτοι μύθοι για την ίδρυση της αναφέρουν ότι η Πριήνη κατοικήθηκε αρχικά από Ίωνες αποίκους, ηγέτης των οποίων ήταν ο Αίπυτος.
 Εξαιτίας του σχεδίου του Ιππόδαμου, η πόλη συγκρίνεται με την περίφημη Πομπηία της Ιταλίας και γι' αυτό αναφέρεται στην αρχαία παράδοση ως Πομπηία της Ανατολίας.

 Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου

Αφότου ιδρύθηκε, η πόλη δέχτηκε πολλές επιθέσεις από τους γηγενείς γείτονές της, τους Κάρες. Περί τον 8ο αιώνα π.Χ. κατελήφθη από το βασίλειο της Λυδίας, όμως σύντομα αποτίναξε την κυριαρχία των Λυδών, ενώ τον 6ο αιώνα π.Χ. έφτασε στη μεγαλύτερη ακμή της, κυβερνώμενη από τον Βία τον Πριηνέα, έναν από τους Επτά Σοφούς της αρχαίας Ελλάδας. 
Το 545 π.Χ. η πόλη καταλήφθηκε από τους Πέρσες, όμως κατάφερε να διατηρήσει την πολιτειακή της οργάνωση και υπό περσική επικυριαρχία, πληρώνοντας φόρους και προσφέροντας στρατιώτες στον εκάστοτε Μεγάλο Βασιλιά της Περσικής Αυτοκρατορίας. 
Μετά από τους Περσικούς Πολέμους, η Πριήνη υποχρεώθηκε, το 404 π.Χ., να συμμετάσχει στην Αθηναϊκή Συμμαχία, ενώ πολλές δεκαετίες αργότερα, ο  Μέγας Αλέξανδρος ευεργέτησε πολλαπλώς την πόλη, απαλλάσσοντας την από την κηδεμονία της Αθήνας και χρηματοδοτώντας την κατασκευή του περίφημου ναού της Πολιάδος Αθηνάς. 

Μετά από τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η πόλη περιήλθε στους Επιγόνους του, με τον έλεγχο της να έχουν άλλοτε οι Σελευκίδες και άλλοτε οι Πτολεμαίοι. Σύντομα όμως ανέκτησε την αυτονομία της χάρη στον πλούτο της και στο εμπόριο που είχε αναπτύξει. 
Στα χρόνια του Βυζαντίου η Πριήνη γνώρισε νέες ημέρες προόδου και πλούτου, υπαγόμενη αρχικά στο Θέμα των Θρακησίων και αργότερα στο Θέμα της Σάμου, ενώ εκκλησιαστικά ανήκε στη Μητρόπολη Εφέσου. Κατά τον 13ο αιώνα, η Πριήνη υποτάχθηκε στους Σελτζούκους και εν συνεχεία στους Οθωμανούς Τούρκους, οι οποίοι την ονόμασαν "Σαμσούν Καλεσί". Από τον αιώνα εκείνο η πόλη άρχισε σταδιακά να καταστρέφεται μέχρι που εξαφανίστηκε ολοκληρωτικά.
Στον αρχαιολογικό χώρο της Πριήνης οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τους ναούς της Πολιάδος Αθηνάς, της Δήμητρας και του Διός, το Άνω και Κάτω Γυμνάσιο, την αγορά, το θέατρο, το βουλευτήριο, πολλές ιδιωτικές κατοικίες, καθώς και έναν αρχαίο αιγυπτιακό ναό και μια βυζαντινή εκκλησία. Τα πιο σημαντικά ευρήματα ανήκουν στην Ελληνιστική Εποχή, ενώ υπάρχουν επίσης πολλά απομεινάρια της ρωμαικής και της βυζαντινής περιόδου. Ψηλότερα των παραπάνω βρίσκεται η ακρόπολη της Πριήνης, η αποκαλούμενη "Τηλωνεία". 
Ανασκαφές στην περιοχή διεξάγονται από ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής τον Ιμπραήμ Χακάν Μερτ, καθηγητή του Πανεπιστημίου Ουλουντάγ. Ο Τούρκος καθηγητής ανέφερε πως οι πρώτες ανασκαφές έγιναν από Γερμανούς αρχαιολόγους το 1890 και άρχισαν εκ νέου το 2014. 

Η Πριήνη ήταν ένα από τα πιο μοντέρνα αστικά κέντρα της εποχής της. "Είναι μια από τις πόλεις όπου το αναπτυγμένο από τον Ιππόδαμο πολεοδομικό σχέδιο εφαρμόστηκε ιδανικά. Ο Ιππόδαμος ήταν αρχαίος Έλληνας αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, φυσικός, μαθηματικός, μετεωρολόγος και φιλόσοφος που γεννήθηκε και σπούδασε στη κοντινή Μίλητο, ενώ θεωρείται ως ο "πατέρας της πολεοδομίας".  Εξαιτίας του σχεδίου του Ιππόδαμου, η πόλη συγκρίνεται με την περίφημη Πομπηία της Ιταλίας και γι' αυτό αναφέρεται στην αρχαία παράδοση ως Πομπηία της Ανατολίας. Είναι μια πόλη που διαθέτει τις πιο τυπικές κατασκευές της Ύστερης Κλασσικής και Ελληνιστικής περιόδου" εξήγησε ο καθηγητής Μερτ. 
Ο ίδιος τόνισε ότι οι ανασκαφές επικεντρώνονται φέτος κυρίως στο αρχαίο νεκροταφείο, την λεγόμενη νεκρόπολη, όπου έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά στοιχεία για τον πολιτισμό της περιοχής.   


Πηγές 

Turkish Archaeological News 

Εφημερίδα Σαμπάχ 





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου