Το άγνωστο Τείχος του Χασεκή στην Αθήνα. Οι Πύλες και τα σημεία όπου ανεγέρθηκε.

Υποκίτρινο από τα καυσαέρια, με άγρια χόρτα σε πολλά σημεία να ξετρυπώνουν από τις ρωγμές του, το «Τείχος του Χασεκή» παραμένει δευτεραγωνιστής ανάμεσα στα μοναδικά αξιοθέατα της οδού Αμαλίας… Όλη την δόξα του «κλέβουν» οι Στήλες του Ολυμπίου Διός και η Πύλη του Αδριανού. Μνημείο της περιόδου της Οθωμανική κατοχής, προστάτευε την Ακρόπολη από τους πρόποδες της, «αγκαλιάζοντας» μέχρι και το Ηρώδειο.         

Το Τείχος του Χασεκή κάλυψε το αμυντικό κενό της Αθήνας αφού από τον 15^ο αιώνα έως τον 18^ο αιώνα , μόνο το φράκγικο Ριζόκαστρο περιόριζε τις επιθετικές τάσεις όσων επιβουλεύονταν την πόλη των Αθηνών!

της Μαρίας Αλιμπέρτη

Το 1778, ο Χατζή Αλής Χασεκής (βοεβόδας κατά διαστήματα την περίοδο 1775-1795) ανέγηρε ένα οχυρωματικό τείχος, ακολουθώντας αρχαία ίχνη, τα χνάρια του Θεμιστόκλειου (479 π.Χ., αμέσως μετά τη μάχη των Πλαταιών). 

Η αρχή του βρισκόταν στην Ακρόπολη, στο σημείο που ήταν γνωστός ως Πόρτα του Κάστρου και απλωνόταν στην κορυφή του Άρειου Πάγου έως το Θησείο στη Πόρτα του Δράκου (Ασλάν Καπούσι ή Πόρτα Μαντραβίλη), αφετηρία του δρόμου για τον Πειραιά.  Πιθανότατα το όνομά της από το παλιό όνομα του λιμανιού «Πόρτο Λεόνε».

Αντίστοιχα ο δρόμος για την Ελευσίνα είχε σημείο αναφοράς την Πόρτα του Μωριά, γνωστή και ως Γύφτικη  καθώς το τείχος κάλυπτε και την περιοχή των Ασωμάτων. Μάλλον το όνομά αυτό της έδωσαν οι Αθηναίοι εξαιτίας της ύπαρξης αθίγγανων που ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή (Άγιοι Ασώματοι) και εξασκούσαν επαγγέλματα που συνδέονταν με τις μεταφορές.

 Το τείχος στην συνέχεια περνούσε από την πλατεία Κουμουνδούρου, στην οδό Ευριπίδου, από εκεί στην Σωκράτους και την Αθηνάς εώς την οδό Σοφοκλέους, εκεί βρισκόταν η Μενιδιάτικη Πόρτα ή των Αγίων Αποστόλων, αφετηρία της σημερινής οδού Αχαρνών. Η τελευταία οδηγούσε και στα Σεπόλια, μέσω μίας διακλάδωσης, της Σεπολίων, στο ύψος της σημερινής πλατείας Αττικής. Το Μενίδι, τα Λιόσια και τα Σεπόλια ήταν μερικά από τα χωριά της μεγάλης περιοχής του Ελαιώνα.

Το τείχος συνέχιζε έως την  πλατεία Κλαυθμώνος μέχρι την Σταδίου έως το κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού κι από έως την Πανεπιστημίου.

 Με κατεύθυνση την πλατεία Συντάγματος το τείχος έφθανε έως την λεωφόρο Αμαλίας, στη διασταύρωση της με την Όθωνος στη Μεσογείτικη Πόρτα ή Μπουμπουνίστρα, αρχή του δρόμου  για τα Μεσόγεια. Λέγεται ότι ήταν κατασκευασμένη από τρεις μαρμάρινες στήλες, από το Αδριάνειο υδραγωγείο και έφερε λατινική επιγραφή. Πέρα από τα Μεσόγεια, από εκεί άρχιζαν τα μονοπάτια προς την Κηφισιά, την Πεντέλη και τον Μαραθώνα. Η δεύτερη ονομασία της πύλης εικάζεται ότι προήλθε από τον ήχο του νερού που έτρεχε από την ομώνυμη οθωμανική πηγή που βρισκόταν εκεί.

Η Καμαρόπορτα ή Πύλη της Βασιλοπούλας, έτσι ονόμαζαν την πύλη του Αδριανού, η οποία είχε ενσωματωθεί στον οχυρωματικό περίβολο, ήταν το όριο  της περιοχής που οδηγεί σήμερα στο Παγκράτι και τη Λεωφόρο Βουλιαγμένη.

Η επόμενη πύλη που θα συναντούσε ο Αθηναίος εκείνης της εποχής ήταν την Αρβανίτικη, που οδηγούσε στο παλιό Λιμάνι ή Ξηροτήγανο, δηλαδή το Φάληρο.  Η εν λόγω πύλη χρωστάει το όνομά της στην ομώνυμη γειτονική συνοικία της Πλάκας.

Ως εκ τούτου οι επτά πύλες αποτελούσαν όριο της πόλης με αγροτικούς δρόμους και οι περισσότεροι από αυτούς υπάρχουν ακόμη και σήμερα, όπως για παράδειγμα η Μεσογείων, η Λιοσίων, η Πειραιώς και η Ιερά Οδός. Υπενθυμίζεται ότι η περιοχή εκτός των τειχών είχε χαρακτήρα αγροτικό, με περιβόλια και χωράφια όπως τα Μεσόγεια και ο Ελαιώνας.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το τείχος γκρεμίστηκε μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Σπαράγματά του «αξιοποιήθηκαν» κατά την οικοδόμηση της  πόλης και των οικείων όσων επέστρεφαν από τα νησιά του Αργοσαρωνικού και την Πελοπόννησο.

Πηγή: athenssocialatlas.gr, athinodromio.gr