Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2020

Σε ποια περιοχή της νότιας Ιταλίας υπάρχει αρχαιοελληνικός ναός της Ήρας;



Νοτιοδυτικά της πόλης του Τάραντα, στη νότια Ιταλία, βρίσκεται η αρχαία ελληνική πόλη Μεταπόντιο με τον περίφημο Ναό της Ήρας ή Ναό των Παλατινών Πινακίδων. Το Μεταπόντιο ήταν αποικία που ίδρυσαν οι αρχαίοι Αχαιοί στον κόλπο του Τάραντα, στην αποκαλούμενη Μεγάλη Ελλάδα. 

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου


Αρχαιολογικός χώρος

Ο αρχαιολογικός χώρος της πόλης Μεταπόντιο περιέχει τα ερείπια δύο ναών, που χρονολογούνται από το 570 π.Χ. έως το 480 π.Χ..Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους και τους ιστορικούς, το πρώτο ιερό ήταν αφιερωμένο στον Λύκειο Απόλλωνα. Το δεύτερο ιερό, από το οποίο σώζονται δεκαπέντε κίονες, είναι ο δωρικού ρυθμού ναός της Ήρας, κτισμένος πάνω σε έναν μικρό λόφο, κοντά στην δεξιά όχθη του ποταμού Μπρατάνο. Η αρχική κατασκευή του ναού της Ήρας περιελάμβανε 18 κίονες.
Στο Μεταπόντιο υπάρχουν επίσης λείψανα του αρχαίου θεάτρου, το οποίο ανεγέρθηκε στην θέση παλαιότερου εκκλησιαστηρίου (χώρου συνέλευσης των πολιτών), καθώς και λείψανα του μαντείου. Στον ίδιο αρχαιολογικό χώρο βρέθηκε επίσης πεδίο τάφων (νεκρόπολη). Οι αρχαιολόγοι δεν έχουν πάντως καταφέρει ακόμη να εντοπίσουν τα όρια της αρχαίας ελληνικής πόλης.

Εκτός από τον αρχαιολογικό χώρο, στο Μεταπόντιο υπάρχει και Αρχαιολογικό Μουσείο, το οποίο επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Στο μουσείο εκτίθενται ευρήματα που χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού μέχρι την περίοδο της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας.
Εξάλλου, δίπλα στον σύγχρονο οικισμό Τόρε ντι Μάρε, σε απόσταση 2,5 χιλιομέτρων από τον αρχαιολογικό χώρο, βρίσκεται η λίμνη Σάντα Πελαγίνα, που αν και δεν έχει μεγάλο βάθος, πιθανότατα ήταν το λιμάνι του αρχαίου Μεταποντίου.


Νομίσματα

Το Μεταπόντιο είχε κόψει νομίσματα και πολλά από τα αρχαία κέρματά του έχουν διασωθεί.
Ο αργυρός στατήρας του 5ου-4ου αι. π.Χ. απεικονίζει και στις δυο όψεις ένα στάχυ. Η μπροστινή όψη φέρει την επιγραφή "ΜΕΤΑ". Το κέρμα έχει διάμετρο 24 mm και ζυγίζει 7,75 γραμμάρια.
Εξάλλου, ο αργυρός  διόβολος του 4ου αι. π.Χ. απεικονίζει έναν έφηβο, ίσως τον Λίβυο Διόνυσο που φοράει κέρατα τράγου. Η πίσω όψη απεικονίζει στάχυ.
Επιπρόσθετα, ο αργυρός στατήρας του 4ου αι. π.Χ. απεικονίζει την προτομή του Λεύκιππου με κορινθιακό κράνος. Πίσω του κάθεται ένας σκύλος. Η πίσω όψη φέρει την επιγραφή "ΜΕΤΑ" και απεικονίζει στάχυ με φύλο και από πάνω ένα περιστέρι που φτερουγίζει. Κάτω από το περιστέρι είναι τα γράμματα "ΑΜ".



Ιστορία

Το Μεταπόντιο ιδρύθηκε τον 7ο π.Χ. αιώνα στην πεδιάδα που περικλείεται από τους ποταμούς Μπασέντο και Μπρατάνο, οι οποίοι λειτουργούσαν σαν λιμάνια του προς την Τυρρηνική Θάλασσα. Η πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή χάρη στο κομβικό εμπορικό σημείο της και στη γεωργία, ακμή που αποκαλύπτεται στα πολλά νομίσματα που βρέθηκαν.
Ο Στράβων, βασιζόμενος στον ιστορικό Έφορο, αναφέρει σαν οικιστή του Μεταποντίου δύο εκδοχές. Τον τύραννο της Κρίσσας Δαύλιο και τον Λεύκιππο από την Σύβαρη. Σκοπός της ίδρυσης της αποικίας από τους Συβαρίτες ήταν να αναχαιτίσουν την επέκταση των Ταραντινών στην περιοχή τους.
Στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ., το Μεταπόντιο φιλοξένησε τον Πυθαγόρα και έγινε το κέντρο συνάντησης των Πυθαγορείων μετά την εκδίωξή τους από τον Κρότωνα. Τον 4ο αιώνα π.Χ. αντιτάχτηκε στην επεκτατική πολιτική των Συρακουσών και του βασιλιά τους,  Διονυσίου, συνάπτοντας συμμαχία με τις άλλες Ιωνικές πόλεις της Ιταλίας.
Σύμφωνα με την μυθολογία, στο Μεταπόντιο γεννήθηκαν οι δίδυμοι γιοι του Ποσειδώνα και της Άρνης, Αίολος και Βοιωτός. Εκεί αναγκάστηκε να τους γεννήσει η Άρνη, όταν ο πατέρας της ανακάλυψε ότι ήταν έγκυος.




Πηγές

Carter, Joseph Coleman, ed. (1998). The Chora of Metaponto: The Necropoleis. Austin, Texas: University of Texas Press

Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμος 10, σελ. 285, Αθήνα 1999

Valerio M. Manfredi, Οι Έλληνες της Δύσης, Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη ΑΒΕ, 1997, σελ. 23

Greco, Emanuele (2002). "Sanctuaries of Magna Graecia and Sicily".

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου