Σε ποιες περιοχές της δυτικής Πελοποννήσου βρίσκονται καλά διατηρημένα μυκηναϊκά νεκροταφεία;

Στους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της δυτικής Πελοποννήσου συγκαταλέγονται το μυκηναϊκό νεκροταφείο Βούντενης, στο νομό Αχαίας, κοντά στη Πάτρα, καθώς και το μυκηναικό νεκροταφείο της Δάφνης, στο νομό Ηλείας. Από τις αρχές του 20υ αιώνα και για πολλές δεκαετίες πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες ανασκαφές σε αυτές τις περιοχές και πλέον μπορούμε να σχηματίσουμε πλήρη εικόνα για την ανάπτυξη και την ευμάρεια αυτών των οικισμών του σπουδαίου πολιτισμού των αρχαίων Μυκηναίων.

 

 Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου 

 

Νεκροταφείο Βούντενης

 

Το μυκηναικό νεκροταφείο Βούντενης, μαζί με τον Μυκηναϊκό οικισμό στη θέση Μπόρτζι αποτελούν το Μυκηναϊκό πάρκο Πατρών. Το μυκηναικό νεκροταφείο βρίσκεται πλησίον του οικισμού της Βούντενης Αχαΐας (γνωστής και ως Σκιόεσσα) του Δήμου Πατρέων. Ο αρχαιολογικός χώρος, συνολικής έκτασης 180 στρεμμάτων, βρίσκεται σε υψόμετρο 220 μέτρων, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων βορειανατολικά της Πάτρας, και έχει διαμορφωθεί σε επισκέψιμο πάρκο. Περιλαμβάνει 78 λαξευτούς θαλαμωτούς τάφους και τα ερείπια ενός προϊστορικού οικισμού που πιθανώς ταυτίζεται με την αρχαία Μεσσάτιδα.

Στα δυτικά του σημερινού οικισμού της Βούντενης και νοτιοανατολικά του προϊστορικού οικισμού, στη θέση Αμυγδαλιά, ανακαλύφθηκε, αρχικά από τις ανασκαφές του Νικόλαου Κυπαρίσση, το 1923, και στη συνέχεια του Λάζαρου Κολώνα, το Μυκηναϊκής τεχνοτροπίας νεκροταφείο. Σε έκταση 18 στρεµµάτων ανακαλύφθηκαν 78 θαλαμωτοί τάφοι ποικίλων σχημάτων και διαστάσεων, ενώ νεότερες έρευνες υπέδειξαν πιθανές θέσεις για δεκάδες ακόμα.

Οι περισσότεροι τάφοι που εξερευνήθηκαν ήταν κτερισμένοι με κυκλική, τετραγωνική, πεταλόσχημη ή τετράπλευρη μορφή με θόλο, με ποικίλες διαστάσεις και πολλαπλές ταφές. Οι μεγαλύτεροι τάφοι είναι οι υπ' αριθμόν 4 και 75 που λόγω του μεγέθους τους εικάζεται πως ανήκαν σε αξιωματούχους ή άρχοντες.

Τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης που ανακαλύφθηκαν, όπως αγγεία, κοσμήματα, εργαλεία, όπλα και σκεύη, αποδεικνύουν τον πλούτο, την ευμάρεια και τις εμπορικές σχέσεις των κατοίκων της περιοχής κατά τα έτη που άκμασε ο μυκηναικός πολιτισμός. Τα περισσότερα αρχαία αντικείμενα από την περιοχή της Βούντενης μεταφέρθηκαν σε αποθήκες και τα σημαντικότερα ευρήματα εκτίθενται στο κοντινό Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Πατρών.

 

 

 

 

Οικισμός

 

Ο προϊστορικός οικισμός της Βούντενης, με διάρκεια κατοίκησης περίπου πεντακοσίων ετών (1500-1050 π.Χ.), αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες περιφερειακές εγκαταστάσεις του ευρύτερου Μυκηναϊκού κόσμου. Ο οικισμός στη θέση Μπόρτζι, λόγω της φυσικής οχύρωσης και απόκρυψης που παρέχει η λοφοσειρά στους πρόποδες του Παναχαϊκού όρους, αποτέλεσε τον κεντρικό πυρήνα ενός ευρύτερου συνόλου, μικρότερων οικισμών που είχαν αναπτυχθεί στα πεδινά της γύρω περιοχής.

Η γεωγραφική θέση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ίδρυση και ανάπτυξη του οικισμού, καθώς έδινε τη δυνατότητα επόπτευσης της θαλάσσιας περιοχής καθώς και γρήγορης διαφυγής στα ορεινά σε περίπτωση κινδύνου. Στη θέση του σημερινού έλους της Αγυιάς υπήρχε εκείνη την εποχή φυσικό λιμάνι, που παρείχε τη δυνατότητα διεξόδου στη θάλασσα και ελέγχου ολόκληρου του Πατραϊκού κόλπου.

Επίσης οι πλούσιες και εύφορες εκτάσεις μπορούσαν να προσφέρουν επάρκεια γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων για την αυτάρκη διαβίωση των κατοίκων. Η ύπαρξη μαλακού υπεδάφους συντέλεσε στη δημιουργία νεκροταφείου, νοτιοανατολικά του οικισμού, σε πλαγιά λόφου (θέση "Αμυγδαλιά"), στα δυτικά του σημερινού χωριού Βούντενη.

 

 

 

 

Μυκηναικό νεκροταφείο Δάφνης

 

Πολύ κοντά στο σημερινό χωριό Δάφνη Πηνείας του νομού Ηλείας, στη τοποθεσία "Λακκαθέλα", βρίσκεται μυκηναϊκό νεκροταφείο θαλαμωτών τάφων, με πλούσια και σημαντικά ευρήματα, το οποίο έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός χώρος.

  Το νεκροταφείο είναι οργανωμένο σε δύο συστάδες. Οι δώδεκα συνολικά θαλαμωτοί τάφοι που έχουν ανασκαφεί, είναι ανοιγμένοι στο ωχροκίτρινο μαλακό και συμπαγές έδαφος.

Οι τάφοι έχουν δρόμο που στις περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζει κατωφέρεια προς την είσοδο. Το μήκος του κυμαίνεται από 2,10 έως 6 μ., ενώ το πλάτος από 1,30 έως 1,65 μ. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν λαξευθεί στα τοιχώματα του δρόμου κόγχες.

Οι τάφοι διατηρούν την πρόσοψή τους που έχει ως επί το πλείστον επιμελώς κατεργασμένο μέτωπο. Η είσοδος που ήταν φραγμένη με ξερολιθιά, έχει ύψος που κυμαίνεται από 0,65 έως 1,10 μ. και πλάτος από 0,60 έως 0,94 μ. Ο θάλαμος είναι σχεδόν κυκλικός ή ελλειψοειδής με διάμετρο από 2 έως 3,85 μ.

Στο εσωτερικό των τάφων βρέθηκαν πολλαπλές ταφές, ενώ δεν παρατηρήθηκαν ανακομιδές. Οι νεκροί ήταν τοποθετημένοι σε συνεσταλμένη στάση και είχαν το κεφάλι τους προς τα δυτικά.

Στα κτερίσματα κυριαρχούν τα πήλινα αγγεία, ενώ βρέθηκαν επίσης πήλινα και λίθινα σφονδύλια, χάνδρες από διάφορα υλικά (υαλόμαζα, φαγεντιανή, κ.ά.), όπλα, λίγοι σφραγιδόλιθοι και λίγα κοσμήματα.

 

 

 

 

Πηγές

 

https://www.thebest.gr

 

http://odysseus.culture.gr

 

Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, https://ilia-olympia.org