“La journée d'une Ursuline” στα Λουτρά στη Τήνο: Συνέντευξη της Ιλιάνας Θεοδωροπούλου για την επανοικειοποίηση ενός ιστορικού χώρου

 

Μια ατελέσφορη επίσκεψη, ένας ιστορικός χώρος και η γνωριμία πριν πολλά χρόνια με την καλλιτέχνη με διψασμένο πνεύμα για γνώση και δημιουργία με έκαναν να θέλω να μάθω περισσότερα για την έκθεση της  Ιλιάνας Θεοδωροπούλου με τίτλο “La journée d'une Ursuline” που φιλοξενείται για δεύτερη χρονιά στα Λουτρά στη Τήνο. Δυστυχώς δεν μπόρεσα ιδίοις όμμασι να δω το έργο της κατά την επίσκεψή μου στον χώρο, καθώς έφθασα ώρα που ήταν κλειστός, όμως επιχείρησα να μάθω για το εγχείρημα της θέτοντας ερωτήματα. 

Την εικαστικό Ιλιάνα Θεοδωροπούλου  είχα την τύχη να την συναντήσω σε μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης. Μου είχε κάνει εντύπωση  τότε η σεμνότητά της. Με την συζήτησή μας σήμερα επιβεβαίωσε το ένστικτό μου ότι το έργο της ξετυλίγει το νήμα μιας τρυφερής ιστορίας μιας μικρής "Εδέμ" παιδικών αναμνήσεων για χιλιάδες κορίτσια που σπούδασαν στη Σχολή των Ουρσουλινών στα Λουτρά της Τήνου. Η καλλιτέχνης επιχειρεί να ξυπνήσει μνήμες αλλά και να μας αφυπνίσει για την ιστορική συμβολή αυτών των γυναικών στην πολιτιστική ζύμωση του νησιού. Μέσα από το έργο της φέρνει στο προσκήνιο την Ιστορία, τον Πολιτισμό, την κουλτούρα και μας καλεί με μια ανοιχτή ματιά να ανακαλύψουμε ξανά τον ιστορικό χώρο. 

 

Πώς οι σπουδές σου ως Tοπογράφος μηχανικός και στη Φωτογραμμετρία, τα βιώματά σου από την ζωή σου στο Βερολίνο και η εμπειρία σου ως ζωγράφος συνδέονται με το έργο “La journée d'une Ursuline; “

«Το έργο αυτό πηγάζει από τα μαθητικά μου χρόνια στο Γυμνάσιο-Λύκειο των Ουρσουλινών στο Ψυχικό. Η εφηβεία μου είναι η αφετηρία του. Ταυτοχρόνως όμως νομίζω ότι όλα τα βιώματα της ζωής, οι σκέψεις, οι εικόνες, μπαίνουν μέσα στα έργα αλλά είναι σχεδόν αδύνατον να εντοπίσει κανείς πως και με τι τρόπο εμπλέκονται όλα αυτά. Οπότε υπάρχουν ερωτήματα σαν αυτό, που δεν μπορούν πραγματικά να απαντηθούν, όπως γιατί αυτό ξεχωρίζει από όλα τα βιώματα και γιατί τώρα ; Γιατί την συγκεκριμένη χρονική στιγμή αρχίζει να σε απασχολεί κάτι; πολλές φορές είναι κάτι που αγνοείς και εσύ η ίδια».

 

Τι σε ώθησε να δημιουργήσεις 350 πήλινες Ουρσουλίνες;

«Η πρόθεσή μου δεν ήταν αυτή από την αρχή. Στην αρχή ξεκίνησα να δουλεύω σχέδια και κάποια έργα σε μικρά τελάρα. Στον πηλό κατέληξα περίπου μετά από έξι μήνες όταν προχώρησε και η έρευνα μου για τις Ουρσουλίνες, την ιστορία τους, την πολύχρονη παρουσία του τάγματος στην Ελλάδα. Άρχισαν σιγά σιγά να με απασχολούν διάφορα θέματα, ήθελα να μάθω πόσες ήταν οι μοναχές, αυτό με έκανε να αναλογιστώ το πλήθος των γυναικών που ήταν στο τάγμα  αυτά τα 350 χρόνια.  Η αρχή τοποθετείται το 1670 στην Νάξο από αυτήν την χρονολογία έως το 2020, και ακουμπούν σε πέντε αιώνες, από τον 17ο έως τον 21ο. Η πήλινη φιγούρα μου επέτρεψε να δώσω μια εικόνα αυτού του πλήθους».

                                                                                                                                                    

 Από όλους τους πειραματισμούς σου με τις Τέχνες ποιές τεχνικές και εργαλεία τελικά αγαπάς περισσότερο;

«Από όλες τις τεχνικές που έχω δουλέψει μου ταιριάζει περισσότερο το χαρτί και τα υλικά που χρησιμοποιώ πάνω στο χαρτί, κάρβουνο, μολύβι, ακουαρέλα, τέμπερα. Μου αρέσει να ζωγραφίζω σε χαρτί, πολύ περισσότερο από τον μουσαμά, αν και κάθε project, κάθε ενότητα λειτουργεί με δικά της εκφραστικά μέσα, και σε οδηγεί σε άλλα υλικά».

 

 Πως ανακάλυψες την Σχολή Ουρσουλινών στη Τήνο; Έχεις κάποια σύνδεση με το τόπο;

« Όχι, δεν είχα καμία σύνδεση με την Τήνο. Όπως ανέφερα και παραπάνω, ήμουν μαθήτρια στο σχολείο στην Αθήνα, οπότε γνώριζα και για την Νάξο και για την Τήνο. Η σχέση με την Μονή της Τήνου στα Λουτρά, και με το νησί προέκυψε αφού ξεκίνησα το project το οποίο, εκτός από τα δικά μου προσωπικά βιώματα, βασίστηκε κυρίως στην έρευνα. Στο διαδίκτυο και σε αρχεία. Ξεκινώντας ανακάλυψα ένα άρθρο που έγραψε μια Ιρλανδή συγγραφέας στα τέλη του 19ου αιώνα, η Hannah Lynch.  

Η Lynch έζησε στην Μονή περίπου για οκτώ μήνες, δίδαξε έγραψε και δημοσίευσε άρθρα σε λογοτεχνικά περιοδικά εκείνης της εποχής. Επίσης με εντυπωσίασε η ζωή της ιδρύτριας της Μονής, της Αγγλίδας Mary Anne Leeves.

Ένας άλλος λόγος που επικεντρώθηκα στην Τήνο είναι ότι ο χώρος είναι επισκέψιμος. Έχει μετατραπεί σε μουσείο και είναι ανοικτό τους καλοκαιρινούς μήνες. Όσα διαβάζει και ανακαλύπτει ένας ερευνητής στα αρχεία, εκεί τα βλέπει, τα ζει, τα κατανοεί διαφορετικά».

 

Το βίωμα του ιστορικού αυτού χώρου άλλαξε την εικαστική ματιά σου;

«Αναμφίβολα, ναι. Τα βιώματα μου στον χώρο αλλάξανε την ζωή μου, οπότε εκ των πραγμάτων επηρεάζεται και η εικαστική ματιά όταν αλλάζει η ζωή. Δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό. Χώροι σαν την Μονή Ουρσουλινών σε σφραγίζουν. Σε μαγνητίζουν και επιθυμείς ολοένα να επιστρέφεις».

 

Ποιος ο λόγος που αποφάσισες να προσφέρεις το έργο σε μόνιμο δανεισμό;

 

«Μου το πρότειναν και δέχτηκα με μεγάλη μου χαρά. Είναι τιμή μου να βρίσκεται εκεί το έργο μου. Εκτέθηκε για πρώτη φορά πέρυσι το καλοκαίρι και φέτος ξαναστήθηκε και θα παραμείνει εκεί. Νομίζω ότι ταιριάζει με την ατμόσφαιρα και ότι ενσωματώθηκε αρμονικά στον χώρο».

 Έχεις συζητήσει με επισκέπτες της έκθεσης ή σου έχουν μεταφέρει εντυπώσεις επισκεπτών; Ποια «κριτική» θεατή του έργου σου έχεις κρατήσει σα φυλαχτό;

 

«Δεν έχω συνομιλήσει με πολύ κόσμο διότι δεν ζω στην Τήνο, αλλά τις λίγες φορές που πήγα , μίλησα με επισκέπτες. Οι εντυπώσεις ήταν θετικές και τα σχόλια ενθαρρυντικά. Υπάρχουν ‘άνθρωποι στην Τήνο που έχουν βιώματα από την Μονή, υπάρχουν συγγενείς των μοναχών που έζησαν εκεί και μου έχουν μεταφέρει αναμνήσεις καθώς και την νοσταλγία που νιώθουν για τα χρόνια εκείνα.

Έχω κρατήσει μια κουβέντα ως φυλαχτό. Πέρυσι την ημέρα που ξετύλιγα και έστηνα τις πήλινες φιγούρες ήρθε μια κυρία από την Τήνο, και αφού της εξήγησα, κοντοστάθηκε για λίγο, και με ρώτησε: “ Μπορείς να τις φέρεις πίσω;” , εννοούσε τις μοναχές που είχε γνωρίσει….»

 

 

 Η καλλιτεχνική σου «μήτρα» κυοφορεί ή έχει γεννήσει το επόμενο project;   

«Οχι, δεν έχω ξεκινήσει το επόμενο project. Το έργο “La journée d'une Ursuline”, είναι μεν ολοκληρωμένο, αλλά δεν έχει τελειώσει το παράλληλο project, που σχετίζεται άμεσα με την Μονή, δηλαδή η έρευνά μου για την Ιρλανδή συγγραφέα Hannah Lynch και την σχέση της με την Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα με την Τήνο, και πως αυτή εντάσσεται στο λογοτεχνικό της έργο. Η έρευνα συνεχίζεται και σύντομα θα δημοσιευτούν κάποια άρθρα και μεταφράσεις που ετοιμάζω εδώ και καιρό. Το πρώτο ήδη δημοσιεύθηκε στο blog του “Irish Women’s Writing Network” την άνοιξη και αφορά την διαμονή της στις Ουρσουλίνες το 1885-1886».

 

Διαβάστε περισσότερα: 
https://irishwomenswritingnetwork.com/with-hannah-lynch-and-the-ursulines-in-tinos-a-story-of-remarkable-women                                                                                                                                           

https://ilianatheodoropoulou.com/