Γιώργος Δαφνόπουλος: “Δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου η λέξη παραίτηση”

Είχα διαβάσει για τον “Μικρό Πρίγκιπα” τότε που ήμουν παιδί, όταν ξετυλίγοντας μια από τις πολύχρωμες συσκευασίες των δώρων για τα γενέθλιά μου, βρέθηκε στα χέρια μου το ομότιτλο βιβλίο του  Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ. “Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά, την  ουσία τα μάτια δεν τη βλέπουν…”, ήταν θυμάμαι κάποια από τα λόγια του, τα οποία κάπου στην πορεία τα κλείδωσα σε ένα σεντούκι στο βάθος της καρδιάς μου και συνέχισα τη διαδρομή,  αφήνοντάς τα να ξεθωριάσουν. Μέχρι που ο Μικρός αυτός Πρίγκιπας εμφανίστηκε πρόσφατα ξανά μπροστά μου. Με σάρκα και οστά, στο Θέατρο “Τόπος Αλλού”, στο πρόσωπο του ηθοποιού, Γιώργου Δαφνόπουλου. Ένας νέος άνθρωπος που δίνει στις αντιξοότητες τη μορφή του κινήτρου για να οραματιστεί και να εκπληρώσει όλα όσα έχει ονειρευτεί από τότε που μαζί με την εγγραφή του στο πανεπιστήμιο έβαλε στο σάκο του τον Καβάφη και τον Ελύτη και ετοιμάστηκε για άλλου είδους εξετάσεις. 

Εκείνες που θα του εξασφάλιζαν το εισιτήριο για να βρεθεί επί σκηνής ερμηνεύοντας ρόλους που κάνουν την ψυχή του να χαμογελά. Ρόλους που θα του έδιναν τη δυνατότητα να αντικρίσει από απόσταση αναπνοής όλα εκείνα που από μικρή ηλικία “προορίζονταν να με μαγέψουν”, όπως μου αποκάλυψε στη μεταξύ μας συζήτηση, που είχε απ’όλα. Πίστη στα όνειρα, αγάπη για το θέατρο, θάρρος να κάνεις λάθη, δύναμη να κυνηγάς το στόχο σου ακόμη κι όταν κάνεις βήματα χωρίς να βλέπεις στεριά πουθενά στον ορίζοντα… Κι όμως, όλα όσα αναζητάς βρίσκονται εκεί, δίπλα σου. Εκεί που ήταν ανέκαθεν. Φτάνει μόνο “να περπατάς με το κεφάλι ψηλά κι αν είναι βράδυ και ο ουρανός έναστρος, μετράς τα αστέρια ένα ένα…”.

Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά

Ο “Μικρός Πρίγκιπας”, τον οποίο υποδύεστε αυτή την περίοδο, στη σκηνή του Θεάτρου “Τόπος Αλλού”, ταξιδεύει στους πλανήτες αναζητώντας αυτό που κάνει την ψυχή του να χαμογελά. Έχει και για εσάς, αντίστοιχα, την ίδια επίδραση η ενασχόλησή σας με την τέχνη της υποκριτικής;

Ακριβώς την ίδια! Ένα συνεχές ταξίδι είναι κι αυτό… που αναζητώ, ανακαλύπτω, μαθαίνω, χαμογελάω… και που διαρκώς βγαίνει μπροστά μου κάτι καινούριο που με κάνει να απορώ, να ρωτάω τους μεγαλύτερους και έμπειρους δίπλα μου, να τους σπάω στο τέλος τα νεύρα και κάπου εκεί να χαμογελούν αυτοί. Όπως κάνει δηλαδή κι ο πρίγκιπας που είδατε στη σκηνή… κάτι τέτοιο. Και όλο αυτό είναι ένα μεγάλο παιχνίδι, που χωρίζεται σε επιμέρους παιχνίδια, άλλα εύκολα, άλλα δύσκολα, άλλα ενδιαφέροντα, άλλα όχι και τόσο, αλλά όλα μοναδικά, τα οποία συλλήβδην συντελούν σε ένα μεγάλο λούνα παρκ, που σκοπός του είναι το χαμόγελο!

Ποια ήταν η καθοριστική πινελιά που σας έκανε να κλείσετε στο συρτάρι, τα συγγράμματα, δοκίμια και σημειώσεις που είχατε συλλέξει στα χρόνια των σπουδών σας στις Πολιτικές Επιστήμες & Διεθνείς Σχέσεις και να υπογράψετε “συμβόλαιο αφοσίωσης” με το θέατρο;

Δεν έκλεισα σε κανένα συρτάρι αυτά τα δοκίμια – συγγράμματα που μου λέτε, διότι πολύ απλά στην ουσία ούτε αυτά υπήρξαν, ούτε και το συγκεκριμένο συρτάρι άνοιξα ποτέ. Ντουλάπα είχα ανοίξει από πολύ νωρίς, που αφορούσε κάτι άλλο. Και αυτό το νωρίς το εννοώ από τότε, που μπορώ να έχω μνήμη, άρα που άρχισα να καταλαβαίνω και άρα που άρχισαν να με μαγεύουν αυτά, που προορίζονταν να με μαγέψουν. Αυτή ήταν η καθοριστική πινελιά. Όλα τα άλλα έγιναν, γιατί έπρεπε να γίνουν και πολύ καλώς έγιναν. Όταν διεκπεραιώθηκαν και ολοκληρώθηκαν –και αναφέρομαι στα του σχολείου, δηλαδή εξετάσεις, αποτελέσματα κλπ. – μαζί λοιπόν με την εγγραφή μου στο πανεπιστήμιο πήρα το σάκο μου, έβαλα μέσα τον Καβάφη και τον Ελύτη και  ετοιμαζόμουν για άλλου είδους εξετάσεις. 

“Μη σκοτώσεις αυτό που πρέπει να γεννηθεί”, ακούστηκε στη σκηνή, όπου υποδυθήκατε το Διονύσιο Σολωμό, στην παράσταση “Αγγέλικα η μαντενούτα”. Ανήκετε κι εσείς σε εκείνους, που άφησαν το σπόρο της αγάπης για το θέατρο, να γεννηθεί στην Ελλάδα παρά τις αντιξοότητες. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να ξεκινήσετε τη δική σας πορεία στη χώρα μας, τη στιγμή που πολλοί νέοι βρίσκονται ήδη στο εξωτερικό;

Αν με αφορούσε το εξωτερικό, ίσως τώρα να ήμουν εκεί. Για να μην είμαι, σημαίνει πως δεν μου πέρασε από το μυαλό να αναζητήσω πράγματα εκεί. Δεν έκανα καμιά έκπτωση στα όνειρά μου και στα θέλω μου, επειδή έτυχε να ανήκω σε μια γενιά που πέτυχε πάνω σε ένα μεταίχμιο, πάνω σε αλλαγές δεδομένων και πλήρους αναστάτωσης και απαξίωσης. Ξέρω πολύ καλά τι συμβαίνει γύρω μου… αλλά γύρω μου και δίπλα μου, που δεν τα μπερδεύω με το μέσα μου. Είπατε αντιξοότητες… μα αν τις αντιξοότητες δεν τις πάρω, ως κίνητρο και δεν λειτουργήσουν κόντρα, ώστε να οραματιστώ αρπάζοντας από τα μαλλιά το κάθε τι, τότε ποιο είναι το νόημα και η ουσία…; 

Όλοι χρησιμοποιούν την “καραμέλα”, ότι οι νέοι είναι το μέλλον, είναι η αλλαγή, είναι το αύριο. Κι αν κάποιος δεν επιλέξει να φύγει –που είναι της μόδας– ή να προσαρμοστεί απόλυτα με τις νέες συνθήκες, αλλά να μείνει, να επιμείνει, να παλέψει, τότε αποτελεί πλέον εξαίρεση, δημιουργεί απορία και φαντάζει ονειροπόλος και φυσικά αμφισβητείται και το γεγονός, αν τελικά θα τα καταφέρει. Όχι, δεν υπάρχει στο λεξιλόγιό μου η λέξη παραίτηση, γιατί για εμένα η αλλαγή των αρχικών μου βλέψεων και η αναγκαστική απόλυτη προσαρμογή σε αυτά που απαιτούν οι εξωτερικοί παράγοντες, είναι παραίτηση κατά το ήμισυ.

Η αλεπού ψιθυρίζει στον “Μικρό Πρίγκιπα”, ότι, για να βιώσει κανείς την αληθινή αγάπη, χρειάζεται να αφήσει τον άλλον να τον “εξημερώσει”. Κατά πόσο είμαστε διατεθειμένοι στην εποχή μας, να ανοίγουμε την πόρτα της καρδιάς αφήνοντας κατά μέρος το φόβο, μήπως αργότερα πονέσουμε;

Θέλω να πιστεύω πως ακριβώς λόγω της εποχής μας θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι περισσότερο από ποτέ να ανοίξουμε την πόρτα και να πούμε στην αγάπη “περάστε”, σε όλες της τις εκφάνσεις και τις εκδοχές. Εγώ πάντως την έχω ανοιχτή και όχι, δεν φοβάμαι, απλά στέκομαι όρθιος δίπλα της, για να έχω τον έλεγχο και να μπορώ να την κλείνω, όποτε μου κάνει κέφι. Ίσως να υπάρχουν βέβαια κι αυτοί που την έχουν κλειστή και μάλιστα κλειδωμένη με τα κλειδιά κρυμμένα  και ξεχασμένα. Αλλά για αγάπη δεν μιλάμε…; Ε, κάποια στιγμή θα τους σπάσει την πόρτα ή θα τους μπει από το παράθυρο σε χρόνο ανύποπτο. 

Λέει ο Σολωμός “είδα κι εσένα να έρχεσαι καταπάνω μου κι ο φόβος μου νικήθηκε από το θαύμα της γρήγορης και μεγαλόπρεπης πτήσης σου…”. Αν αυτό που έρχεται καταπάνω μας είναι η αγάπη, τότε ο φόβος θα νικηθεί, γιατί είναι πρακτικό το θέμα… η δύναμή του είναι μικρότερη. Οπότε, αν οπλιστείς με άμυνα, δήθεν για να μην πονέσεις, τότε θα δυστυχήσεις, γιατί ούτε την αγάπη θα μάθεις, ούτε τον πόνο. Η αλεπού μίλησε στον πρίγκιπα για στοιχεία που συνιστούν την αγάπη. Εκείνος τα άκουσε, τα δέχτηκε, τα τήρησε και στο τέλος σας λέει ο ίδιος “μην ξεχνάς, με την καρδιά να βλέπεις πάντα όσα συμβαίνουν… τόσο απλό, τόσο αληθινό!”. Τι άλλο να σας πει; Αν δεν καταλαβαίνετε λοιπόν τί λέει ή δεν ξέρετε να το κάνετε, μιμηθείτε τον!

Έχετε συμμετάσχει σε παραστάσεις, μεταξύ των οποίων “Η Βοσκοπούλα του Δημητρίου Κορομηλά”, “Birdy”, και “Άϊ, Φεδερίκο” βασισμένη στη ζωή του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Παραστάσεις που φωτίζουν σκονισμένες γωνιές της ψυχής μας και μας ωθούν να “σκάψουμε” μέσα μας. Αλήθεια, τι σας κάνει να επιλέγετε τη συμμετοχή σε παραστάσεις που δίνουν τον πρώτο λόγο στην ουσία, και όχι στην εμπορική επιτυχία;

Δεν νομίζω, ότι το ένα αναιρεί το άλλο. Η ουσία, δηλαδή δεν αναιρεί την εμπορική επιτυχία, όπως και το αντίστροφο. Κάτι που στόχος του είναι η εμπορική επιτυχία δεν σημαίνει πως δεν έχει ουσία. Μια παράσταση, που έχει τα στοιχεία που λέτε, που φωτίζουν την ψυχή και που σκάβουν βαθιά μέσα μας, αν στο ταμείο κόψει εισιτήρια, τότε μιλάμε και για εμπορική επιτυχία. Κάτι που δεν πρέπει να είναι ενοχικό, γιατί αυτό συνεπάγεται και το ότι σε βλέπει πολύς κόσμος, που είναι σαφώς ένα από τα ζητούμενα… αλλιώς, ας παίξω στην ταράτσα μου με θεατή το γάτο μου. Συνεπώς δεν μπορώ να μαντέψω την κατάληξη μιας παράστασης εισπρακτικά, ούτε το εύρος που μπορεί να έχει, ούτε κριτήριό μου είναι τί θα πει και πώς θα μιλήσει στην ψυχή του καθενός. Ας μιλήσει όπως θέλει. Δική του η ψυχή. Κριτήριό μου είναι ο ρόλος, το έργο και αυτός που θα με διδάξει ή που δεν θα με διδάξει. Αρκούν. Δεν κάνω θέατρο μόνο για τις ψυχές των άλλων, κάνω και για τη δική μου ψυχή και φιλοδοξία… και για να το κάνω, πάει να πει, ότι κάτι δεν πάει καλά μέσα μου. Πάντως οι παραστάσεις που αναφέρατε είχαν και εμπορική επιτυχία.

Ποια συνεργασία από όσες έχετε μέχρι στιγμής στις θεατρικές σας αποσκευές, “μίλησε” ιδιαίτερα μέσα σας, εφοδιάζοντάς σας με επιπλέον στοιχεία, έτσι ώστε να συνεχίσετε ακάθεκτος το προσωπικό σας ταξίδι;

Δεν νομίζω ότι μπορώ να ξεχωρίσω κάποια συνεργασία, με την έννοια ότι κάθε μια είναι ένα άλλο ταξίδι, μια νέα εμπειρία, ένας πιλότος. Όλες οι συνεργασίες με εφοδιάζουν με γνώσεις και εμπειρία. Ίσως θα ήταν και άδικο για τους ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν. Αν ξεχώριζα κάποια, αυτό δεν θα το έκανα τώρα… είναι πολύ νωρίς… θα πρέπει να υπάρξει απόσταση, για να συνειδητοποιήσω - αξιολογήσω τα πολλά ή τα λίγα που πήρα από την κάθε μια… και αυτή η απόσταση δεν υπάρχει… μετράω πέντε συνεργασίες μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια. Να είστε σίγουρη πάντως, πως το “τσουβάλι” το γεμίζω κάθε φορά. Δεν νομίζω όμως, πως κάποια  συνεργασία είναι αυτή που μπορεί να με κάνει να προχωρώ ακάθεκτος το προσωπικό μου ταξίδι όπως λέτε, διότι αν κάποια συνεργασία μου δώσει κάτι που θεωρητικά μπορεί να με πάει μπροστά, η αμέσως επόμενη μπορεί να λειτουργήσει ανάποδα, δηλαδή να υπάρξει κάτι, που να με πάει πίσω… και εναλλάξ. 

Όχι, αφού μιλάμε για προσωπικό ταξίδι, το κεφάλι μου το ξερό είναι το στοιχείο που με πάει μπροστά, που δεν διαπραγματεύεται αυτά που έχει βάλει μέσα. Και εδώ θα μου πείτε “μα αυτό ενέχει την πιθανότητα λάθους, όταν είναι κανείς μικρός και άπειρος”. Ε και; Αυτό θέλω. Να κάνω λάθος. Έτσι θα το συνειδητοποιήσω καλύτερα από το να μου το προκαθορίσει ο άλλος … “Πρόσεχε θα κάνεις λάθος”. Ε, εκεί είναι που θα πάω καταπάνω, όχι από αντίδραση, αλλά για να δω αν έχει όντως δίκιο. Άλλωστε το λάθος έχει ηδονή, τα πολλά σωστά μπορεί να είναι και αδιάφορα. Θα σας πω κάτι… όταν ανέβηκα για πρώτη φορά σε ένα παιχνίδι από αυτά που πάνε γύρω γύρω σε ένα λούνα παρκ,  μόλις κατέβηκα, κατάλαβα το τραγικό μου λάθος και οι γύρω μου επίσης. Αν όμως τους είχα ακούσει θα έφευγα από εκεί “σκαστός”. Φυσικά μετά από τρεις μήνες ξανανέβηκα!

“…τώρα που η ξάστερη νύχτα μονάχους μας ηύρε αναπάντεχα… ακούσετε μιαν ιστορία που την αισθάνονται τα σωθικά…”. Κάποια από τα λόγια που μεταφέρατε στο κοινό μέσα από το ρόλο σας ως Διονύσιος Σολωμός. Με το σκηνικό της ζωής μας, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που σας κάνουν σαν νέο άνθρωπο, να συνεχίζετε την προσπάθειά σας κάνοντας όνειρα για το αύριο;

Το ίδιο το σκηνικό της ζωής είναι το στοιχείο που με ρωτάτε! Έχω την εντύπωση, πως όλοι ηδονίζονται πια να μιλάνε για τη μαυρίλα που υπάρχει γύρω, χωρίς όμως να κάνουν κάτι –οι περισσότεροι τουλάχιστον– για να το αλλάξουν. Προχωρούν με σκυμμένα τα κεφάλια. Εγώ, όταν ξεχνιέμαι, μου φωνάζει η γιαγιά μου ότι θα κάνω καμπούρα και αμέσως το σηκώνω ψηλά, κι αν είναι βράδυ και ο ουρανός έναστρος, μετράς τα αστέρια ένα ένα. Ευθεία και κάτω δεν έχει και πολύ ενδιαφέρον. Στη μια περίπτωση βλέπεις τα ίδια και τα ίδια… βαρετό. Και στη δεύτερη, το πολύ πολύ να σε ευνοήσει η τύχη και να βρεις κανένα κέρμα. Οπότε για εμένα είναι ξεκάθαρα τα πράγματα. Δεν θα κρίνω τα μέχρι τώρα, δεν ανήκω σε αυτά, αξιολογείστε τα εσείς. Ας δούμε, στο σκοτάδι τί θα γίνει, που για εμένα είναι το ερέθισμα να συνεχίσω και να κάνω όνειρα πολλά και γλυκά, χωρίς τσίμπλες, για το αύριο…!

 

Τι θα ακολουθήσει μετά τον “Μικρό Πρίγκιπα”, στο αμέσως επόμενο στάδιο της καλλιτεχνικής σας διαδρομής;

Αα… αυτό δεν θα σας το πω, για να το κρατήσω αποκλειστικό για εσάς, όταν θα είναι ανακοινώσιμο!

*Η θεατρική παράσταση “ Άλλο ένα ταξίδι με… τον Μικρό Πρίγκιπα (εκείνον... του Antoine de Saint-Exupéry) ανέβηκε πρόσφατα στο θέατρο “Τόπος Αλλού”, σε διασκευή – σκηνοθεσία – επιμέλεια της Δέσποινας Πολίτου και μουσική του Σωτήρη Καστάνη και αναμένεται να ανέβει για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων και εντός του νέου έτους.

Ηθοποιοί: Γιώργος Δαφνόπουλος, Ειρήνη Δρακοπούλου

Φωτογραφίες: Κατερίνα Τσακίρη

Παραγωγή: Topos Allou Theatre