Πόλη που ιδρύθηκε και άκμασε κατά την Ελληνιστική
περίοδο των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι η Αλεξάνδρεια Τρωάς, που βρίσκεται απέναντι από τη νήσο Τένεδο, στην
αρχαία ελληνική Τρωάδα και σημερινή επαρχία
Τσανάκαλε (Δαρδανέλια) της Τουρκίας.
Το 306 π.Χ., ο Μακεδόνας στρατηγός
Αντίγονος Μονόφθαλμος ανάγκασε
τους κατοίκους τουλάχιστον έξι πόλεων και της Τενέδου να εγκατασταθούν σε μια
νέα πόλη, την οποία ονόμασε Αντιγόνεια. Κατά τα πρώτα της χρόνια, η Αντιγόνεια ήταν σπουδαία πόλη-λιμάνι.
Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου
Μετά από τη νίκη του Λυσίμαχου στη μάχη μεταξύ των Διαδόχων στην Ιψό
της Φρυγίας (301 π.Χ.), η πόλη μετονομάστηκε από τον
τελευταίο σε Αλεξάνδρεια, εις ανάμνηση
του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και κατέστη το κυριότερο λιμάνι της βορειοδυτικής
Μικράς Ασίας.
Στη συνέχεια, η Αλεξάνδρεια Τρωάς
κυριεύθηκε από το Ελληνιστικό βασίλειο των Σελευκιδών ενώ το 188 π.Χ. ανακηρύχθηκε ελεύθερη και αυτόνομη πόλη από τους Ρωμαίους (καθώς
βρισκόταν πολύ κοντά στη Τροία, την οποία οι Ρωμαίοι θεωρούσαν μητέρα πατρίδα
τους).
Στα χρόνια της αυτοκρατορίας του
Ρωμαίου αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου, η Αλεξάνδρεια
Τρωάς έγινε ρωμαϊκή αποικία με το όνομα Colonia Alexandria Augusta Troas (λεγόταν και απλώς Τρωάς). Εκτός από
τον Οκταβιανό Αύγουστο, ο
αυτοκράτορας Αδριανό, μαζί με τον πλούσιο Ηρώδη Αττικό, συνέβαλαν τα μέγιστα στον
καλλωπισμό της πόλης. Μάλιστα, το υδραγωγείο της ρωμαϊκής περιόδου ήταν σε
χρήση επί αρκετούς αιώνες.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος σκέφθηκε να καταστήσει την Αλεξάνδρεια της Τρωάδας
πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του, προτού επιλέξει το αρχαίο Βυζάντιο για να
κτίσει την Κωνσταντινούπολη .
Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, από την Αλεξάνδρεια της
Τρωάδας πολλές φορές ο Απόστολος Παύλος
μετέβη στην Ευρώπη και αντίστροφα. Εκεί ο Απόστολος των Εθνών ανέστησε τον
Εύτυχο, ο οποίος έπεσε από το παράθυρο μιας οικίας όπου μιλούσε ο Άγιος. Επίσης
στην πόλη σταμάτησε για λίγο ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, κατά το μαρτυρικό του
ταξίδι προς τη Ρώμη.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο, η Αλεξάνδρεια Τρωάς ήταν έδρα επισκόπων και κατά τον 10ο αιώνα,
δόθηκε ως βοηθητική επισκοπή στην Κύζικο. Δεν είναι σίγουρο πότε η πόλη
καταστράφηκε και έπαψε να υπάρχει η επισκοπή. Παρ' όλα αυτά η πόλη παραμένει
μέχρι σήμερα κενή έδρα (Troadensis) της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αφότου
παραιτήθηκε ο τελευταίος της επίσκοπος το 1971. Είναι όμως και έδρα ορθοδόξου
επισκόπου που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Από τον 14ο αιώνα η δυναστεία Καρεσί (Karesi) των Ογούζων Τούρκων κατέλαβε την περιοχή και το 1336 το
εμιράτο τους έπεσε στα χέρια των ομοφύλων τους Οθωμανών Τούρκων. Οι Τούρκοι
πολλές φορές λεηλάτησαν την αρχαία ελληνική πόλη προκειμένου να χρησιμοποιήσουν
τα υλικά της για την ανέγερση τεμενών, (όπως ο σουλτάνος Μωάμεθ Δ΄ για την ανέγερση του τζαμιού Γενί Βαλιντέ στη
Κωνσταντινούπολη).
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αρχαία τείχη της Αλεξάνδρειας Τρωάδας είχαν περίμετρο 10 χιλιομέτρων, με
αρκετούς πύργους.
Στα λίγα σωζόμενα ερείπια του σημερινού αρχαιολογικού χώρου περιλαμβάνονται λείψανα λουτρού και γυμναστηρίου. Αυτό το γυμναστήριο είναι γνωστό στα
τουρκικά ως Bal Saray (παλάτι του μελιού) και δωρήθηκε στη πόλη
από τον Ηρώδη Αττικό το 135 μ.Χ..
Ακόμη σώζεται το υδραγωγείο του
Τραϊανού, ενώ το αρχαίο λιμάνι, που είχε δύο μεγάλους
όρμους, τώρα έχει αχρηστευτεί από την άμμο.
Στην Αλεξάνδρεια της Τρωάδας πραγματοποιούνται ανασκαφές από Γερμανούς
αρχαιολόγους, οι οποίες αποκάλυψαν, πριν λίγα χρόνια, ένα μεγάλο στάδιο,
που χρονολογείται περί το 100 π.Χ..
Κοντά στην αρχαία πόλη σώζονται και τα
ερείπια ναού στον οποίο λατρευόταν ο Απόλλων Σμινθεύς. Τα ερείπια του ιερού
αυτού χρονολογούνται στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ. και στο ναό υπάρχουν επιγραφές
στα λατινικά.
Πηγές
Smith A.C.G., "The gymnasium at Alexandria Troas.
Evidence for an outline reconstruction", AnatSt, 29, 1979,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου