Στο ακρωτήριο της Χλόης, στα βόρεια του κόλπου του Πουρνιά της Λήμνου, έξω από τα τείχη της αρχαίας πόλης της Ηφαιστίας, ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π. Χ., το ιερό των Καβείρων.
Οι Κάβειροι, δαίμονες της φωτιάς και της μεταλλουργίας, της γονιμότητας, του κρασιού και της θάλασσας, γιοι της θεάς Λήμνου, της Καβειρώ και του Ήφαιστου, του ύψιστου θεού της Λήμνου, προστάτη της φωτιάς και των μετάλλων απέκτησαν δική τους γη.
Η υπουργός Πολιτισμού θα εγκαινιάσει τον αρχαιολογικό χώρο που προστατεύεται με την κήρυξη του ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/14411/752/2-4-1992, ΦΕΚ 290/Β/29-4-1992 μετά τις εργασίες διάσωσης των ορατών αρχαιοτήτων χάρη σε ένα αποστραγγιστικό δίκτυο «γύρω από τις ορατές αρχαιότητες των δύο πλατωμάτων, που απαιτούσε ευρείες αποχωματώσεις και μετακινήσεις των νεότερων τοιχίων γύρω από το υστεροαρχαϊκό και ελληνιστικό Τελεστήριο» σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου. Η κακή κατάσταση διατήρησης που επιδεινωνόταν σταδιακά, προκαλούσε μια αλγεινή εικόνα στους πολυάριθμους επισκέπτες του.
Το έργο εντάχθηκε και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτη και Νήσοι Αιγαίου 2014-2020 της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Επίσης, ολοκληρώθηκε η κατασκευή νέου φυλακίου στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, τοποθετήθηκε νέα μεταλλική περίφραξη, έγιναν διαδρομές περιήγησης, ενημερωτικές πινακίδες, στερεώσεις των βραχωδών πρανών νοτίως του ελληνιστικού Τελεστηρίου, καθώς και συντήρηση όλων των αρχαιολογικών καταλοίπων που είχαν εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου.
Είναι δυνατή η χρήση ειδικού αμαξίδιου, ενώ έχουν προβλεφθεί χώροι υγιεινής και ενημερωτική πινακίδα αφής για άτομα με μειωμένη όραση και εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης κοινού ΑμεΑ.
Άξιο λόγου είναι ότι προσφέρεται ψηφιακό υλικό είναι διαθέσιμο στον επισκέπτη για να ξεναγηθεί με τη μορφή τάμπλετ σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, ιταλικά και γερμανικά) στον αρχαιολογικό χώρο.
Καβειριακή λατρεία
H λατρεία έχει ρίζες σε πανάρχαιες τοπικές παραδόσεις, σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε από τον Λατίνο ποιητή, Λεύκιο Άκκιο σε απόσπασμα από τον Φιλοκτήτη του.
Κατά την ελληνιστική εποχή η λατρεία τους ήταν στο ναδίρ της, με θιασώτες από κάθε γωνιά της γι’ αυτό και τα κέντρα λατρείας όπως της Λήμνου, της Σαμοθράκης και των Θηβών δέχονταν επισκέπτες από κάθε σημείο του γνωστού κόσμου.
Εδώ δεν συναντάμε την μυστικότητα όπως στα Ελευσίνια μυστήρια. Η μύηση ήταν ελεύθερη για άντρες γυναίκες και παιδιά όλων των εθνικοτήτων, ελεύθερων και δούλων. Η μύηση γινόταν όταν η ομάδα ή το άτομο αποφάσιζε να παρουσιαστεί στους θεούς και όχι μόνο κατά την εποχή των εορτών, θυμίζοντας την χριστιανική βάπτιση.
Στο πλαίσιο των τελετών πραγματοποιούνταν θυσίες ζώων στους θεούς, σπονδές, προσευχές και αφιερώματα. Το σημαντικότερο γεγονός ήταν η γιορτή της πορφυρίας όπου ζωντάνευε η ανακάλυψη της φωτιάς που όπως θέλει η παράδοση έγινε στην ίδια τη Λήμνο.
Όπως ήταν φυσικό οι συντεχνίες των μεταλλουργών είχαν ιδιαίτερο ρόλο, αφού ανέβαιναν στο όρος Μόσυχλο όπου άναβαν καθαρή και αμόλυντη φλόγα με ένα χαλκείο. Πρόκειται για ένα χάλκινο κάτοπτρο που κρατούσαν απέναντι στον ήλιο, κάτι δηλαδή σαν τη σημερινή αφή της Ολυμπιακής φλόγας!
Όταν το 175 π.Χ. η Λήμνος έγινε μέλος της Συμμαχίας της Δήλου, το νέο φως το έπαιρναν από το ιερό της Δήλου. Επί εννιά μέρες έσβηναν όλες τις φωτιές του νησιού και έστελναν στη Δήλο ένα πλοίο να φέρει το νέο φως. Κατά την περίοδο της αναμονής οι κάτοικοι επικαλούντο τους χθόνιους θεούς έως ότου έφτανε το πλοίο και ο Ήφαιστος θριάμβευε.
Αρχαιολογικά τεκμήρια
Σύμφωνα με το υπουργείο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή. Τα κτίρια του ιερού είναι κτισμένα πάνω σε δύο μικρά άνδηρα, διαμορφωμένα στην πλαγιά του χαμηλού λόφου που κατεβαίνει απότομα στη θάλασσα, σχηματίζοντας το ακρωτήριο Χλόη. Από τη μεριά της ξηράς ο περίβολος του ιερού διατρέχει την κορυφογραμμή, ενώ από τη μεριά της θάλασσας ο χώρος του ιερού προστατεύεται από ισχυρά αναλήμματα.
Ειδικότερα τελεστήριο των αρχαϊκών χρόνων ήταν ένα κτήριο ακανόνιστης ορθογώνιας κάτοψης με κυκλική προεξοχή, που ήταν ένα είδος βωμού ή «βήματος».
Το δε τελεστήριο των ελληνιστικών χρόνων είναι ένα κτήριο με δώδεκα δωρικούς κίονες, χωρίς ανοιχτό χώρο μπροστά από την είσοδό του. Υπολογίζεται ότι γύρω στο 200 π.Χ., λεηλατήθηκε και κάηκε κατά τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους, ανάμεσα στο 2ο και στον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν η περιοχή εγκαταλείφθηκε και λειτούργησε ως ένα μεγάλο «λατομείο» για την οικοδόμηση μεταγενέστερων κτηρίων.
Το υστερορωμαϊκό τελεστήριο (η λεγόμενη Βασιλική), που βρίσκεται στο νότιο πλάτωμα, είναι θεμελιωμένο πάνω στο αρχαϊκό. Τα ερείπιά του αντιπροσωπεύουν την τελευταία περίοδο ύπαρξης του ιερού και μαρτυρούν τη μακρά επιβίωση της λατρείας των Καβείρων στη Λήμνο. Άξιο λόγου είναι ότι στον χώρο δεν υπάρχει κανένα ίχνος αντικατάστασης της λατρείας αυτής με τη χριστιανική.
Το ιερό είχε πληγεί από διάβρωση και κατολίσθηση των απότομων πρανών προς τη θάλασσα, ισχυρούς σεισμούς.
Πηγή: https://emvolos.gr/
https://hellasjournal.com
https://www.mylemnos.gr/kaviria.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου