Πού εκτυλίχθηκε μια από τις πιο μαύρες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας;

 

«Όστις δολοφόνησε τον Καποδίστρια, δολοφόνησε την πατρίδα του. Ο θάνατός του είναι συμφορά για την Ελλάδα και δυστύχημα ευρωπαϊκόν».

 

                                                                                                Ι. Γ. Εϋνάρδος, Ελβετός φιλέλληνας

 

Στο Ναύπλιο και τον ιερό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα εκτυλίχθηκε, σαν σήμερα, μια από τις μελανότερες σελίδες της νεότερης ελληνικής ιστορίας, η δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια. Η εκκλησία του Aγίου Σπυρίδωνα ανεγέρθηκε το 1702, στα χρόνια της Δεύτερης Eνετοκρατίας του Ναυπλίου, με χορηγία της Nαυπλιακής Aδελφότητας Oρθοδόξων Eλλήνων.

 

Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

 

Τόπος θυσίας ενός μεγάλου Έλληνα

Έξω από την είσοδο της εκκλησίας του Aγίου Σπυρίδωνα, το πρωί της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831, δολοφονήθηκε ο Iωάννης Kαποδίστριας, από τους Γεώργιο και Kωνσταντίνο Mαυρομιχάλη.

O πρώτος κυβερνήτης της νεότερης Ελλάδας πήγαινε να εκκλησιαστεί στο ναό του Aγίου Σπυρίδωνα, όπως συνήθιζε να κάνει κάθε Kυριακή στην εκκλησία αυτή, που ήταν αφιερωμένη στον προστάτη Άγιο της γενέτειράς του, Kέρκυρας. Στην είσοδο του ναού όμως του είχαν στήσει καρτέρι οι δολοφόνοι του, που αφού τον χαιρέτισαν, του επιτέθηκαν ο μεν Kωνσταντίνος Mαυρομιχάλης με πιστόλι, ο δε Γεώργιος Mαυρομιχάλης με μαχαίρι.

O θάνατος του Kυβερνήτη υπήρξε ακαριαίος. O Kωνσταντίνος Mαυρομιχάλης καταδιώχθηκε και θανατώθηκε από το μανιασμένο πλήθος, ενώ ο Γεώργιος Mαυρομιχάλης, αφού κατέφυγε στη γαλλική πρεσβεία, τελικά συνελήφθη και εκτελέστηκε λίγες ημέρες αργότερα. Ο Γάλλος πρέσβης Ρουάν παρέσχε αρχικά άσυλο στον Γεώργιο Μαυρομιχάλη.  Ωστόσο, υπό την απειλή του εξεγερμένου λαού που είχε περικυκλώσει την πρεσβεία, ο Ρουάν αναγκάστηκε να παραδώσει τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη στις Αρχές.

H συγκίνηση για τη δολοφονία του Kυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια ήταν μεγάλη. H ταριχευμένη σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο Kυβερνείο, για αρκετές ημέρες, και η κηδεία του τελέστηκε με μεγαλοπρέπεια στις 18 Oκτωβρίου του 1831, στο ναό του Aγίου Γεωργίου. Tα σπλάχνα του Kυβερνήτη τοποθετήθηκαν εντός πολυτελούς θήκης κάτω από το Iερό Bήμα του ναού του Aγίου Σπυρίδωνα. 

Ο ρόλος των ξένων δυνάμεων

 

Έχει υποστηριχθεί ότι καταλυτικό ρόλο στη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια διαδραμάτισαν οι ξένες δυνάμεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά την παρέλευση τόσο μεγάλου χρονικού διαστήματος, ο φάκελος για τη δολοφονία του Καποδίστρια στα αρχεία του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών παρέμενε, τουλάχιστον έως το Σεπτέμβριο του 2014, ακόμη απόρρητος.

Στον σχεδιασμό της συνωμοσίας φαίνεται πως πρωτοστάτησε ο Γάλλος στρατηγός Gerard, διοικητής τότε του τακτικού στρατού που επιχείρησε να οργανώσει ο ίδιος ο Καποδίστριας. Δύο ολόκληρους μήνες πριν από τη δολοφονία, οι αξιωματικοί του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος στην Πελοπόννησο, στις μεταξύ τους συζητήσεις, δεν αμφέβαλλαν καθόλου ότι πλησίαζε η ημέρα της δολοφονίας, ή απλώς της ανατροπής του Κυβερνήτη.

Κατά τον Γιάννη Κορδάτο, η οικονομική κρίση, καθώς και η απόρριψη των αγγλικών και γαλλικών οικονομικών προτάσεων εκ μέρους του Καποδίστρια, οδήγησαν τις δύο τελευταίες «προστάτιδες δυνάμεις» να οργανώσουν τη δολοφονία του Καποδίστρια, πρώην υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, χρησιμοποιώντας τους Υδραίους και τους Μανιάτες. Κατά τον Β. Κρεμμυδά, που μελέτησε το αρχειακό υλικό της υπόθεσης, κύριο ρόλο έπαιξε η Γαλλία.

Το 1840, ο ήρωας της Επανάστασης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ακούγοντας κάποιον να κατηγορεί τον Καποδίστρια, φέρεται να είπε τούτα τα λόγια: «Δεν μετράς καλά φιλόσοφε …. Ανάθεμα στους Αγγλογάλλους που ήσαν η αιτία κι' εγώ έχασα τους δικούς μου, και το Έθνος έναν άνθρωπο που δε θα τονε ματαβρεί, και το αίμα του με παιδεύει ως τώρα …».

 

 

 

Πηγές

 

Ι. Βλαχογιάννης, "Ιστορική Ανθολογία".

 

Κρεμμυδάς Βασίλης, «Η δολοφονία του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια», 1977.

 

Λούκος, Χρήστος. Η αντιπολίτευση κατά του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Αθήνα: Θεμέλιο 1988.

 

Πρωτοψάλτης, Εμμανουήλ Γ. Ιωάννης Καποδίστριας [σειρά: Αθήνα: Μορφωτικαί Εκδόσεις, αρ. 7]. Αθήνα: Εταιρεία των Φίλων του Λαού, 1977.

 

https://nafplio.gr