HERMON: Μια κιβωτός για τον αρχιτεκτονικό πλούτο

 Κιβωτός για την διάσωση της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή αποτελεί το πρόγραμμα«HERitage MONitor» ΗERMON που υλοποιείται στην Ερμούπολη της Σύρου από το Ινστιτούτο Σύρου την υποστήριξη του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης και του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Σωστικό τοίχος επιχειρείται να δημιουργηθεί με τη χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο μέσω του μέτρου «Καινοτόμες δράσεις με του πολίτες» στη Θεματική Ενότητα «Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών ή δράσεων για την προστασία και αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος».

 

 

Ο αρχιτεκτονικός πλούτος της Ερμούπολης παρακολουθείται με την τοποθέτηση σε επιλεγμένα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, αισθητήρων  για την λήψη δεδομένων.  Η λήψη και αποθήκευση αυτών σε βάση δεδομένων βοηθά τους επιστήμονες να επιβεβαιώσουν τις απότομες αλλαγές ( βροχές, ξηρασία, ριπές από έντονα μποφόρ ),  την έγκαιρη διάγνωση της επίδραση των καιρικών συνθηκών στα υλικά κτιρίων  που μπορεί να προκαλέσουν φθορές, όπως είναι μια ρωγμή καθώς και την επέμβαση για την διάσωση του αρχιτεκτονικού πλούτου. Σε αυτή την περίπτωση η ψηφιακή τεχνολογία τίθεται στην υπηρεσία  της Πολιτείας για την διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Κατά την αρχική εκτίμηση η εξέταση θα περιελάβανε 600 κτίρια αριθμός που ανήλθε στα 1290, όπως εξήγησε στο πλαίσιο του εργαστηρίου για τα Ψηφιακά Εργαλεία στον Πολιτισμό, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Σύρου και ερευνητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Dr Παύλος Χατζηγρηγορίου. Τα κτίρια επιλέχθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να υφίσταται γεωγραφική διασπορά και κάλυψη όλων των αρχιτεκτονικών τύπων, ενώ φέρουν διαφορετικές παθολογίες. Κατόπιν του φιλτραρίσματος επιλέχθηκαν 32 και στη συνέχεια αφού χαρτογραφήθηκαν οι ερευνητές κατέληξαν σε 18. Μετά από επι τόπια έρευνα  σε κάθε κτίρια, εντοπίστηκαν 10 με την καλύτερη δυνατότητα υποδοχής αισθητήρων  και με ιδιοκτήτες πρόθυμους να δεχτούν την εγκατάστασή τους. Ακόμη επιλέχθηκαν πέντε κτίρια ως αναπληρωματικά για την περίπτωση απαίτησης αντικατάστασης  κάποιου κτιρίου λόγω απρόβλεπτων συνθηκών.

Το εν λόγω πρόγραμμα βασίστηκε στην καταγραφή των Ιστορικών Κτηρίων (HERMΕS, irc-hermes.com), που είχε προηγηθεί από το Ινστιτούτο καθώς και τη δημιουργία ψηφιακών ιστοριών και mobile εφαρμογής για την περιήγηση στα κτήρια με τη βοήθεια της τοπικής κοινωνίας (Heritage Stories – 100 Κτήρια/100 Ιστορίες), τα διαπανεπιστημιακά σεμινάρια εκπαίδευσης στην πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου, κ.α.

 Υπολογίζεται ότι 2,5 κτίρια χάνονται τον χρόνο στην πόλη. Με βάση τον αλγόριθμο που προκύπτει από τα δεδομένα γίνεται ιεράρχηση  για τις επεμβάσεις  και προγραμματίζονται μικρές σωστικές κινήσεις της τάξεως των 5-10 χιλιάδων ευρώ, αλλά όχι σε  κτίρια ερείπια. Άξιο λόγου είναι πως το πρόγραμμα HERitage MONitor επιβραβεύτηκε από το Europa Nostra στην κατηγορία έρευνα. 

Πρόκειται για πολύτιμο εργαλείο που εφαρμογή του θα μπορούσε  να παρέχει πολύτιμα στοιχεία στην Πολιτεία για να δώσει προτεραιότητα σε οικισμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο, όπως εξήγησε ο κ. Χατζηγρηγορίου.  Ενδεικτικό είναι το ¼ του κτιριακού αποθέματος στο Βαθύ στη Σάμο πριν τον σεισμό δεν ήταν σε καλή κατάσταση.  Ήδη 26 οικισμοί έχουν καταγραφεί από το HERMON. Το εγχείρημα υλοποιείται με την σημαντική βοήθεια κα τη τεχνολογία της Kudzu.