Η επιδημία των ληστών των Μουσείων επεκτείνεται και στην Ελλάδα – Απόπειρα αρχαιοκαπηλίας στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών

 

πηγή:delphi.culture.gr/

Σαν να έχει πέσει ίσκιος πάνω από την πολιτιστική μας κληρονομιά. Οι ληστές των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων δεν δρουν πια μόνο σε άλλες χώρες ή σε κινηματογραφικά σενάρια. Η Ελλάδα, με τους αμύθητους θησαυρούς της, φαίνεται να έχει μπει ξανά στο στόχαστρο εκείνων που βλέπουν την Ιστορία ως εμπόρευμα.

Απόπειρα αρχαιοκαπηλίας σημειώθηκε στον Αρχαιολογικό Χώρο των Δελφών, όταν δύο Πολωνοί τουρίστες, ηλικίας 42 και 31 ετών, εισήλθαν παράνομα από την είσοδο του νεκροταφείου με σκοπό, όπως καταγγέλθηκε, την κλοπή αρχαίων ευρημάτων. Οι δύο άνδρες αρνήθηκαν να πληρώσουν εισιτήριο και να υποβληθούν σε έλεγχο από τους φύλακες του χώρου.

 Ο 31χρονος άνοιξε το σακίδιό του, αποκαλύπτοντας αντικείμενο που έμοιαζε με αρχαία πέτρα, ενώ ο 42χρονος αρνήθηκε τον έλεγχο, απώθησε τη φύλακα και διέφυγαν από την ανοιχτή είσοδο με λευκό ενοικιαζόμενο όχημα.

Συγκεκριμένα, χθες το πρωί της Παρασκευής 31 Οκτωβρίου 2025 η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδος, Αθανασία Ψάλτη, ενημερώθηκε άμεσα και άρχισε επιχείρηση εντοπισμού των δραστών. Το όχημα εντοπίστηκε στην περιοχή του Λιβαδιού Παρνασσού από αστυνομικές δυνάμεις των Τμημάτων Τροχαίας, ΔΙΑΣ και Δίωξης & Εξιχνίασης Εγκλημάτων Λιβαδειάς, που συνέδραμαν το Τμήμα Δίωξης Εγκλημάτων Άμφισσας. Οι δύο αλλοδαποί συνελήφθησαν και αντιμετωπίζουν κατηγορίες για διακεκριμένη κλοπή, βία κατά υπαλλήλων και παραβίαση της νομοθεσίας περί προστασίας αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς. Το σακίδιο κατασχέθηκε, ωστόσο το αρχαίο αντικείμενο που παρατήρησε η κα Ψάλτη δεν βρέθηκε ούτε στο σακίδιο ούτε στο όχημα, γεγονός που εντείνει τις υποψίες ότι οι δράστες πρόλαβαν να το κρύψουν ή να το ξεφορτωθούν.

Οι συλληφθέντες κρατούνται και αναμένεται να οδηγηθούν στην Εισαγγελέα Πρωτοδικών Άμφισσας. Το περιστατικό έχει προκαλέσει ανησυχία για την ασφάλεια των αρχαιολογικών χώρων και την ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Πηγή: LamiaReport.gr,https://delphi.culture.gr/

Εργασίες αποκατάστασης και προστασίας στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών με χρηματοδότηση από Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ

Σε εξέλιξη βρίσκονται σημαντικές παρεμβάσεις στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, με στόχο την αποκατάσταση και τη θωράκισή του απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Το έργο υλοποιείται τμηματικά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φωκίδας, στο πλαίσιο συνεργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας.

Αποκατάσταση του θεάτρου και διαχείριση των ομβρίων

Οι εργασίες περιλαμβάνουν την αποκατάσταση βαθμίδων και εδωλίων στο αρχαίο θέατρο, τη συμπλήρωση του κοίλου με ελλείποντα εδώλια που εντοπίζονται στον χώρο ή με νέα, καθώς και την αναστήλωση των λίθινων διαχωριστικών μεταξύ κοίλου και ορχήστρας. Παράλληλα, ενισχύεται η διαχείριση των ομβρίων με την προσθήκη συστημάτων απορροής, ώστε να προστατευθεί ο χώρος από πλημμυρικά φαινόμενα και διάβρωση.

Προγραμματική σύμβαση και χρηματοδότηση

Το έργο αποκατάστασης υλοποιείται στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, με συνολικό προϋπολογισμό 1,7 εκατομμυρίων ευρώ. Επιπλέον, ολοκληρώνεται το ευρύτερο σχέδιο διαχείρισης των ομβρίων και θωράκισης του προσβάσιμου τμήματος του αρχαιολογικού χώρου, με κόστος 7,5 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ολοκληρωμένα έργα πυροπροστασίας και νέες δράσεις μέσω ΕΣΠΑ

Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού, τα έργα πυροπροστασίας και αντιπλημμυρικής προστασίας στον αρχαιολογικό χώρο έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Παράλληλα, συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης επιμέρους τμημάτων του χώρου, με προϋπολογισμό περίπου 3 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες εντάσσονται στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Στερεά Ελλάδα – ΕΣΠΑ 2021-2027.

πηγή: https://www.athens24.gr/

Πατέρας & Γιος: Το βάρος της κληρονομιάς- Διάλογος μέσα από την τζαζ στους Δελφούς

 

Μια μουσική παράσταση  ανεβαίνει στους Δελφούς με τον Δημήτρη και τον Νέστορα Βασιλάκη, σήμερα  και αύριο, 21–22 Αυγούστου. Πρόκειται για έναα εγχείρημα που αξιοποιεί τη τζαζ ως γέφυρα γενεών: Παράδοση, καινοτομία και τεχνητή νοημοσύνη σε έναν μοναδικό μουσικό διάλογο!

Στους ιστορικούς Δελφούς, η Ρωμαϊκή Αγορά μετατρέπεται σε σκηνή για μια ξεχωριστή μουσική εμπειρία: Ο Δημήτρης Βασιλάκης, διεθνώς αναγνωρισμένος σαξοφωνίστας και συνθέτης, συναντά επί σκηνής τον γιο του Νέστορα Βασιλάκη, εκπρόσωπο της νέας γενιάς μουσικών, σε μια παράσταση με τίτλο «Πατέρας & Γιος: Διάλογος μέσα από την τζαζ – Το βάρος της κληρονομιάς».

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κομμάτια από το κλασικό jazz ρεπερτόριο, πρωτότυπες συνθέσεις των δύο καλλιτεχνών, ποιητικές αναφορές και τη χρήση του Somax AI system, δημιουργώντας έναν πολυεπίπεδο διάλογο ανάμεσα σε γενιές, τεχνολογίες και αισθητικές. Συμμετέχουν επίσης οι Μάνος Σαριδάκης στα πλήκτρα και Γιώργος Κωστελέτος στα τύμπανα, ενισχύοντας τη δυναμική του σχήματος.

Η παράσταση υπόσχεται να προσφέρει μια βαθιά μουσική εμπειρία, στην οποία η κληρονομιά συναντά την καινοτομία, και η τζαζ γίνεται γλώσσα επικοινωνίας ανάμεσα σε πατέρα και γιο, αλλά και ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον.

Αρχαία Λύρα και μουσική παράδοση: Η συναυλία των Λυριστών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου

Στο το άγγιγμα της σιγής,  οι μνήμες γίνονται ήχοι και το παρελθόν σιγοτραγουδά στην ψυχή, η αρχαία λύρα υψώνει ξανά τη φωνή της με αξιοπρέπεια και ποίηση. Οι Λυριστές θα μας χαρίσουν μια μουσική πανδαισία την προσεχή Παρασκευή 18 Ιουλίου 2025, στις 20:00 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και τη  Δευτέρα 21 Ιουλίου 2025, στις 21:15 στο Μουσείο Άγγελου Σικελιανού στους Δελφούς, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Δελφών «Το Λάλον Ύδωρ». Στην καρδιά του μουσείου και στο ιερό τοπίο των Δελφών, η αρχαία λύρα θα ακουστεί ξανά εκεί που άρχισαν όλα... Σαν ένας φόρος τιμής στον πολιτισμό, στη μνήμη, και στο άγγιγμα του αιώνιου.

 Οι σκιές των Μουσών αγγίζουν και τον σημερινό άνθρωπο με το κορυφαίο μουσικό σύμβολο της αρχαιότητας να ζωντανεύει ξανά. Η λύρα  αλλά ως ζωντανός φορέας αισθητικής και ψυχικής παιδείας αναμένεται να συγκινήσει το φιλομουσο κοινό.Το Κέντρο Επιμόρφωσης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) ολοκληρώνει το πρώτο επίσημο εκπαιδευτικό πρόγραμμα διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής λύρας με μια συναυλία που ενώνει εκπαιδευτές και σπουδαστές. Η τελετή λήξης, γεμάτη ήχους και συγκίνηση, αποτελεί την κορύφωση της δεύτερης συνεχόμενης χρονιάς του πρωτοποριακού αυτού προγράμματος.

Οι Λυριστές—μία εξαιρετική μουσική ομάδα με τους Νίκο Ξανθούλη στην αρχαία λύρα και στη βάρβιτ,  Ευαγγελία Κοψαλίδου στην αρχαία λύρα και στη βάρβιτο και τη Σοφία Καρακούτα στο τραγούδι. Οι καλλιτέχνες θα συνυπάρξουν στη σκηνή με τους σπουδαστές τους, αναδεικνύοντας έργα για λύρα αλλά και λυρωδίες μαγικές, στον τόπο που η λύρα λατρεύτηκε όσο κανένα άλλο όργανο.

H έκθεση Keeping Time στο περίπτερο των Δελφών

 

Ηλιοβασιλέματα από άμμο «εγκλωβισμένα» σε μπουκάλια μαρμελάδας, γραμμές,  αίσθηση της άκρης, δόνηση, περιβαλλοντικά μηνύματα...Οι καλλιτέχνες εκφράζουν τις ανησυχίες τους μέσα από διαφορετικά εκφραστικά μέσα στην έκθεση Keeping Time! Η Polygreen Culture & Art Initiative (PCAI) και η Fidelity Art Collection εγκαινιάζουν στις 23 Ιουνίου τη νέα τους ομαδική έκθεση στους Δελφούς, με έργα από τις αντίστοιχες συλλογές τους. Οι επιμελήτριες Patricia Dellorfano, Lexi Lee Sullivan (Fidelity Art Collection) και Κίκα Κυριακάκου (PCAI) σημειώνουν: "Η έκθεση Keeping Time, με έργα των Carly Glovinski, Lynne Harlow και Charly Nijensohn, λειτουργεί ως ένας προβληματισμός για τον χρόνο και την υλικότητα ενσωματώνοντας τις περιβαλλοντικές ανησυχίες και των δύο συλλογών".

Το έργο της Carly Glovinski διερευνά την επινοητική στάση που σχετίζεται με την οικιακή χειροτεχνία και τον σεβασμό για τη φύση και την ύπαιθρο, ενώ τα στοιχεία του χρόνου και του τόπου είναι ενσωματωμένα στο έργο της. Για το Keeping Time θα εκθέσει το πιο πρόσφατο έργο της, το Canning the Sunset που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. 

Η Lynne Harlow, γνωστή για τις κομψές και μελετημένες εξερευνήσεις του φωτός και του χώρου, δημιουργεί το έργο Lodestars- φαινομενικά μαγικά αντικείμενα που συγχωνεύουν το φυσικό και το ανθρωπογενές. Το έργο Beyond the End του Charly Nijensohn πραγματεύεται την έννοια της αντιπαράθεσης μεταξύ της ανθρωπότητας και των φυσικών δυνάμεων του σύμπαντος που την περιβάλλει.

Το Keeping Time φιλοξενείται στο περίπτερο των Δελφών, το πρόσφατα ανακαινισμένο ιστορικό μνημείο που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τους κορυφαίους Έλληνες αρχιτέκτονες Δημήτρη και Πέτρο Πικιώνη τη δεκαετία του 1960. Ο νέος δυναμικός χώρος του PCAI και της Polygreen με την ονομασία "π" (Πι, Παγκόσμιο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού) σκοπεύει να αυξήσει περαιτέρω την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση χρησιμοποιώντας ως κύριο όχημα τη σύγχρονη τέχνη. Περισσότερα

Bridging the Gap επιλεγμένος καλλιτέχνης

Το PCAI είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι η Εύα Γιαννακοπούλου είναι η επιλεγμένη καλλιτέχνης για το Tandem 5-Bridging the Gap. Μέσα από ένα εντατικό τετραήμερο πρόγραμμα εργαστηρίων που επικεντρώθηκε στην παρουσίαση των πέντε επικρατέστερων καλλιτεχνών της ανοιχτής πρόσκλησης Bridging the Gap, οι εταίροι του έργου είχαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν στη σύγχρονη ελληνική σκηνή των παραστατικών τεχνών και να ανταλλάξουν απόψεις για τους πέντε φιναλίστ καλλιτέχνες. Στο πλαίσιο του προγράμματος Stronger Peripheries: A Southern Coalition project, η Εύα Γιαννακοπούλου θα έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει μια νέα παραγωγή σε συνεργασία με το PCAI (Ελλάδα), το ARTEMREDE/ Torres Vedras (Πορτογαλία) και το L'arboreto - Teatro Dimora (Ιταλία). Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι το αποτέλεσμα των ερευνητικών και δημιουργικών προγραμμάτων παραμονής στον Πειραιά, το Torres Vedras και το Mondaino.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Harlow, Charly Nijensohn

Εγκαίνια 23 Ιουνίου στις 8 μ.μ.

Τόπος διεξαγωγής: "π" (Pi, Παγκόσμιο Κέντρο Κυκλικής Οικονομίας και Πολιτισμού) στους Δελφούς, Ελλάδα

Διάρκεια: 15 ημέρες: 23 Ιουνίου - 30 Οκτωβρίου 2022

Ημέρες και ώρες επίσκεψης: Δελφίνια Τετάρτη-Κυριακή, 9πμ-12μμ & 5μμ-8μμ

Ελεύθερη είσοδος

Μια διαφορετική οπτική του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών- Διαδικτυακή έκθεση φωτογραφίας

Μια άλλη ματιά του ομφαλού της γης μας προσφέρει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φωκίδος με την διοργάνωση της διαδικτυακής φωτογραφικής έκθεσης του Χρήστου Καβαλιώτη. Η τελευταία δράση της για το 2020 με τίτλο «Δελφοί, ἀνὰ μέσον τοῦ φωτὸς», περιλαμβάνει μία σειρά νυκτερινών φωτογραφικών λήψεων οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών το καλοκαίρι του 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19.

Ατμοσφαιρικές εικόνες συνέλαβε το κλείστρο του καλλιτέχνη στον μοναδικό αυτό χώρο στους πρόποδες του Παρνασσού, στο ιδιαίτερο φυσικό τοπίο, στο οποίο δεσπόζει το πανελλήνιο ιερό.

Την μαγεία του ιερού τόπου, που ελκύει τους επισκέπτες από βάθος χρόνου χάρη  και στους μύθους των Ελλήνων, «αιχμαλώτισε» ο δημιουργός στις φωτογραφικές λήψεις.

 Στο σκοτεινό τοπίο που «κρύβει» το μυστικό της νίκης του Απόλλωνα επί του δράκοντα Πύθωνα και την ίδρυση του ιερού του από τους Κρήτες στην Κίρρα, αποδίδεται σαγηνευτικά το ανέσπερο φως που εκπηγάζει απ’ τα μνημεία των Δελφών. 

 Με το εγχείρημα αυτό, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Φωκίδος επιθυμεί να στείλει ένα αισιόδοξο μήνυμα για την αρχή μίας περιόδου πιότερο φωτεινής, με αφετηρία τον τόπο που έχει ακόμη και νεολιθικά ίχνη (Κωρύκειο Άντρο, σπήλαιο στον Παρνασσό.

 Το πνεύμα του τόπου που ακόμη «δονείται» από τους χρησμούς της Πυθείας την περίοδο του μεγαλείου του (6ος-4ος αι. π.Χ.) αποτυπώνεται στις φωτογραφίες, οι οποίες τραβήχτηκαν με την τεχνική της μακράς έκθεσης (long exposure) το διάστημα μεταξύ 23 με 27 Ιουνίου 2020. 

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η  Εφορεία Αρχαιοτήτων Φωκίδος, οι φωτογραφίες δημιουργήθηκαν  πέντε βράδια από τις 22:00 μέχρι τις 04:00 του επόμενου πρωινού. Κάθε μια εικόνα είναι προϊόν 200 περίπου λήψεων, 30" (δευτερολέπτων) πάνω κάτω η κάθε μία. Πρώτα στο πρόγραμμα του lightroom, επελέγησαν οι κατάλληλες, έγιναν οι απαραίτητες μικροεπεμβάσεις (cropping, profile corrections, sharpening, tone adjustments), και στη συνέχεια με το πρόγραμμα του photoshop και την τεχνική του stacking, συνδυάστηκαν για να δώσουν το τελικό αποτέλεσμα. 

 Οι 15 φωτογραφίες της διαδικτυακής έκθεσης «Δελφοί, ἀνὰ μέσον τοῦ φωτὸς» θα παρουσιάζονται ανά μία από τις 16 Δεκεμβρίου έως και 31 Δεκεμβρίου στη σελίδα της ΕΦΑ Φωκίδος στο facebook: Delphi culture. Κατά τη διάρκεια της δράσης θα παραμείνουν αναρτημένες.

Τα χρυσελεφάντινα αριστουργήματα των Δελφών

Ως μοναδικά αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης, τα χρυσελεφάντινα αγάλματα των Δελφών, που απεικονίζουν την Αρτέμιδα και τον Απόλλωνα, κατέχουν ξεχωριστή θέση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της περιοχής. Τα υπολείμματα των εν λόγω γλυπτών ανακαλύφθηκαν το 1939 μαζί με διάφορα άλλα σιδερένια, ασημένια, πήλινα και χάλκινα θραύσματα, μέσα σε δύο αποθέτες ιερών αντικειμένων στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς. 

Τα εν λόγω αγάλματα βρέθηκαν ανάμεσα στον θησαυρό των Κορινθίων και τη στοά των Αθηναίων, κατά τις ανασκαφές Γάλλων αρχαιολόγων, ενώ χρονολογούνται μεταξύ 8ου και 5ου αιώνα π.Χ.  Ακόμα και σε αποσπασματική μορφή, τα δύο αγάλματα αποτελούν εξαιρετικό δείγμα της γλυπτικής τεχνικής, που συνδύαζε τον σφυρήλατο χρυσό με το γλυπτό ελεφαντόδοντο.

Του Ανδρέα Π. Αναγνωστόπουλου

Κεφαλή Αρτέμιδος

Η χρυσελεφάντινη γυναικεία κεφαλή, που αποδίδεται στην Αρτέμιδα, θεά του κυνηγιού, αποτελούσε, μαζί με δύο άλλα χρυσελεφάντινα αγάλματα, σύμπλεγμα θεοτήτων. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η σύνθεση αναπαριστούσε την Απολλώνια τριάδα, τον θεό Απόλλωνα, την μητέρα του Λητώ και την αδερφή του, Αρτέμιδα. Από το άγαλμα της Αρτέμιδος σώζεται μόνο το κεφάλι και τμήματα της χρυσής διακόσμησης.

Σημειώνεται πως η τεχνική του εν λόγω αριστουργήματος είναι γνωστή από άλλα φημισμένα έργα της αρχαίας κλασσικής εποχής, όπως το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς στον Παρθενώνα, ή το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός στην Ολυμπία.

Η κεφαλή της Αρτέμιδος των Δελφών ήταν κατασκευασμένη από ξύλινο ξόανο, στο οποίο ήταν αναρτημένα χρυσά ή επίχρυσα ελάσματα,πλάκες, ψήφους και ρόδακες, σε συνδυασμό με ελεφαντόδοντο. 

Παράλληλα, τα χαρακτηριστικά του προσώπου της Αρτέμιδος διατηρούνται άψογα και αποδίδουν την αρχική καλλιτεχνική σύνθεση. Το κεφάλι είναι στεφανωμένο με μνημειώδες έκτυπη ταινία από ρόδακες, ενώ μια άλλη, επίσης μνημειώδης χρυσή ταινία, κοσμούσε το στήθος. Επιπλέον, δύο μεγάλοι χρυσοί ρόδακες είναι προσαρμοσμένοι στους λοβούς των αυτιών.

Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Απόλλωνα

Το άγαλμα που απεικονίζει τον Απόλλωνα πλαισιώνεται στο κεφάλι από δύο χρυσές ταινίες που αποδίδουν τα μακριά μαλλιά του θεού. Στο κυρίως μέρος του αγάλματος στερεώνονταν χρυσά ή επίχρυσα ελάσματα σφυρηλατημένα και διακοσμημένα έτσι ώστε να αποδίδονται λεπτομερώς τα μαλλιά, τα κοσμήματα, αλλά και το γεμάτο πτυχώσεις ένδυμα.

Τα γυμνά μέρη του σώματος, χέρια, πόδια, πρόσωπο, ήταν κατασκευασμένα από ελεφαντόδοντο. Σήμερα, η ελεφαντοστέινη κατασκευή έχει συμπληρωθεί με κερί, όπου χρειάζεται.

Διακόσμηση

Και τα δύο σωζόμενα αγάλματα έφεραν χρυσά εξαρτήματα με ανάγλυφη και εγχάρακτη διακόσμηση, τα οποία αποτελούσαν δημιουργίες της αρχαϊκής χρυσοχοΐας. Δύο σφυρήλατες χρυσές ταινίες κοσμούσαν τον χιτώνα της μορφής του ενός από τα αγάλματα – δεν έχει διαπιστωθεί αν επρόκειτο για του Απόλλωνα ή της Αρτέμιδος.

  Ο χρυσοχόος αφού αποφάσιζε και διαμόρφωνε το διακοσμητικό θέμα πάνω στη μήτρα, το αποτύπωνε επάνω στο χρυσό έλασμα, χτυπώντας ελαφρά από την πίσω μεριά, ώστε να το σχηματοποιήσει.  Η διακόσμηση περιλάμβανε μοτίβα ζώων, φανταστικών ή πραγματικών, που τοποθετούνταν από τον καλλιτέχνη μέσα σε τετράγωνα τμήματα κατά μήκος των ταινιών.

Οι πολυτελείς και όμορφα φιλοτεχνημένες αυτές ταινίες, φαίνεται να ανήκουν σε δύο Έλληνες τεχνίτες της Ιωνίας και πιθανότατα χρονολογούνται περί τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ.

Πηγές

Ροζίνα Κολώνια, Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, Αθήνα, Εκδόσεις Ολκός, 2006.

Πάνος Βαλαβάνης, Ιερά και Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα. Ολυμπία – Δελφοί – Ίσθμια – Νέμεα – Αθήνα, Αθήνα, 2004.

odysseus.culture.gr

Τι είναι ο Θησαυρός των Αθηναίων στους Δελφούς;

                                          

Την ευκαιρία να επισκεφθώ τον σπουδαίο αρχαιολογικό των Δελφών είχα πρόσφατα και θαύμασα όλα τα μοναδικά αρχαία μνημεία που περιβάλλονται από ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, στους πρόποδες του Παρνασσού. Ωστόσο, παρότι γνώριζα αρκετά για το μαντείο, το ιερό του Απόλλωνα κ.ά., η προσοχή μου στράφηκε ιδιαίτερα στον Θησαυρό των Αθηναίων, τον οποίο ομολογώ ότι δεν γνώριζα ότι βρίσκεται στους Δελφούς. 

Του Ανδρέα Αναγνωστόπουλου

Ο Θησαυρός των Αθηναίων είναι κτήριο στους Δελφούς που έχει την μορφή μικρού ναού. Ήταν αφιερωμένος από τους Αθηναίους χάρη στη μεγαλειώδη νίκη τους κατά των Περσών, κατά την διάρκεια των Περσικών Πολέμων, και στέγαζε τα αναθήματα των Αθηναίων στο θεό Απόλλωνα. Βρίσκεται στην πρώτη στροφή της Ιεράς Οδού, που οδηγεί προς τον ναό του Απόλλωνα και το μαντείο των Δελφών. Ήταν κτισμένος από μάρμαρο της Πάρου σε αρχαϊκό ρυθμό και χρονολογείται μεταξύ 510 και 480 π.Χ..

Σύμφωνα με μία άλλη ερμηνεία, η οποία στηρίζεται κυρίως στην περιγραφή του περιηγητή Παυσανία και στην επιγραφή που σώζεται στην πρόσοψη της νότιας κρηπίδας, ο θησαυρός οικοδομήθηκε σε ανάμνηση της απόκρουσης του περσικού κινδύνου μετά τη νικηφόρα για την Αθήνα μάχη του Μαραθώνα, κατά την πρώτη περσική εισβολή στην Ελλάδα το 490 π.Χ..

Το κτήριο είναι δωρικού ρυθμού και βρίσκεται νότια του ναού του Απόλλωνα, δίπλα στο κτήριο του Βουλευτηρίου και μπροστά από το Ασκληπιείο, στην πρώτη στροφή της Ιεράς οδού όπου είχε συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός ανάλογων κτηρίων (Θησαυρός των Βοιωτών, Θησαυρός των Κνιδίων και άλλα).

Στην πρόσοψη το κτήριο φέρει δύο κολώνες, ανάμεσα σε δύο παραστάδες. Στα δύο του αετώματα έφερε ανάγλυφες παραστάσεις. Στην πρόσοψη του ναού (ανατολική πλευρά) αναπαριστούσε την συνάντηση δύο ηρώων μπροστά σε μια θεότητα, ενώ στη δυτική πλευρά αναπαριστούσε σκηνές μάχης. Το μεγαλύτερο μέρος των αετωμάτων δεν διασώζεται, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα ακρωτήρια.

Ο Θησαυρός έφερε περιμετρικά 30 γλυπτές μετόπες, από έξι στην πρόσοψη (ανατολική πλευρά) και την πίσω πλευρά (δυτική) και από εννέα στις δύο πλαϊνές (βόρεια και νότια). Οι μετόπες της πρόσοψης απεικονίζονταν σκηνές από την Αμαζονομαχία. Στη νότια πλευρά οι εννέα μετόπες παρίσταναν τα κατορθώματα του Θησέα, ενώ οι αντίστοιχες μετόπες της βόρειας πλευράς παρίσταναν τους άθλους του Ηρακλή.

Οι έξι μετόπες της πίσω πλευράς αναπαριστούσαν επίσης έναν άθλο του Ηρακλή, την αρπαγή των βοδιών του Γηρυόνη. Διακρίνονται δύο διαφορετικές τεχνοτροπίες, μια πιο αυστηρή και αρχαϊκή (στους άθλους του Ηρακλή) και μια μάλλον νεωτεριστική και κλασσική (στις παραστάσεις του Θησέα). Η διαφορά στο θέμα των μετοπών παραπέμπει για πολλούς στην αλλαγή πολιτεύματος στην Αθήνα με την κατάργηση της τυραννίας και την επικράτηση της Δημοκρατίας.

Μπροστά από την πρόσοψη και τη νότια πλευρά, δηλαδή στις δύο πλευρές που ήταν ορατές από την ιερά οδό, είχε κατασκευαστεί κρηπίδωμα, σχηματίζοντας μια τριγωνική πλατεία η οποία εξυπηρετούσε την έκθεση των λαφύρων από τη Μάχη του Μαραθώνα και των υπόλοιπων τροπαίων που φυλάσσονταν μέσα στο Θησαυρό, κατά τις επίσημες γιορτές του ιερού.

  Στους τοίχους του κτηρίου είχαν χαραχθεί διάφορα κείμενα, όπως ψηφίσματα, ονόματα ενεχυροδανειστών που χρησιμοποίησαν το κτήριο, κείμενα σχετικά με τις επίσημες πομπές των Αθηναίων στους Δελφούς (Πυρφορία, Τριποδιφορία, Πυθαΐς και Δωδεκαΐς) καθώς και δύο μοναδικά μουσικά κείμενα, δύο ύμνοι στον Απόλλωνα, τα οποία συνοδεύονται από μουσικό υπομνηματισμό.

Ο εντυπωσιακός Θησαυρός των Αθηναίων αναστηλώθηκε την περίοδο 1903-1906, από τον Γάλλο αρχιτέκτονα J. Replat. Τα έξοδα κάλυψε ο Δήμος Αθηναίων, ο οποίος χρηματοδότησε τις εργασίες με το ποσό των 35.000 χρυσών δραχμών. Αργότερα, διαπιστώθηκε κίνδυνος κατάρρευσης του θριγκού της πρόσοψης, λόγω της οξείδωσης των σιδηροδοκών που είχαν χρησιμοποιηθεί από τους αναστηλωτές για την στερέωση του επιστύλιου, κάτι που οδήγησε σε νέες εργασίες αποκατάστασης του θριγκού και του αετώματος της ανατολικής όψης του θησαυρού, την δεκαετία του 2000.

Πηγές

Βασίλειος Πετράκος, Δελφοί, εκδόσεις Έσπερος, (1971)

Ροζίνα Κολώνια, Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών (οδηγός του μουσείου), Υπουργείο Πολιτισμού, Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, Αθήνα 2009,

http://odysseus.culture.gr/